Кэриэйэ Норуотун Демократическэй Өрөспүүбүлүкэтэ

Халыып:Государство Кэриэй Демократ Дьон Өрөспүүбүлүкэтэ 1948 сыллаахха балаҕан ыйын 9 күнүгэр Кэриэй тумул арыытын соҕуруу чааһыгар үөскээбит Соҕуруу Кэриэйэ тэриллибитин кэннэ эппиэт курдук тэриллибит. Дойду бастакы салайааччытынан Ким Ир Сен (1912-1994) буолбута.

1950 сыллаахха икки Кэриэй дойду ыккардынан утарсыы үөскээн Кэриэй сэриитэ саҕаламмыта. 1950 сыллаахха бэс ыйын 25 күнүгэр Хотугу Кэриэйэ армията Соҕуруу Кэриэйэ сиригэр киирбитэ. Бу сэрии үс сыл устата буолбута. Соҕуруу Кэриэйэ өттүгэр Америка, Англия уонна да атын дойдулар сэриилэспиттэрэ, Хотугу Кэриэйэ өттүгэр Кытай армията сэриилэспитэ, Сэбиэскэй Сойуус сэриигэ кыттыбатаҕа да буоллар, Хотугу Кэриэйэҕэ улахан байыаннай көмө анаабыта. Бу сэриигэ икки өттүттэн 2,5 мөл. кэриэй өлбүтэ. 1953 сыллаахха быстах тупсуу баттанан сэрии Хотугу Кэриэйэҕэ биир партиялаах социалистическэй режим бөҕөргөммүтэ. Сэрии кэннэ Ким Ир Сен Хотугу Кэриэйэҕэ диктатураны олохтообута. Бу бириэмэҕэ дойдуга Ким Ир Сен личноһын сүгүрүйүүтэ үөскүүр. 70-с сыллардаахха КДДӨ экономикатын сайдыыта тохтоон барбыта. Маҥнайгы сүрүн биричиинэлэртэн биирдэстэрэ 1974 сыллаах кризис кэннэ ниэп сыанатын үрдээһинэ буолар (Хотугу Кэриэйэ ниэбэ суох дойду), ону таһынан дойду байыаннай ороскуота эмиэ үрдүк этэ. Дойду төрүттээчитэ Ким Ир Сен 1994 сыллаахха өлбүтүн кэннэ былаас кини уолугар, Ким Чен Ирга бэриллибитэ. 1996 сыллаахтан 1999 сыллаахха дылы Хотугу Кэриэйэҕэ улахан аччыктааһынтан 3 мөл. курдук киһи өлбүтэ.

Нэһилиэнньэтэ

Кэриэйэ Демократ Дьон Өрөспүүбүлүкэтэ — биир норуоттаах дойду буолар: кэриэйдэр 99%тан тахса буолаллар. Аҕыйах кытай норуота баар (50 000 киһи кэриҥэ) уонна 1800 киһи кэриҥэ дьоппуон баар. Хотугу Кэриэйэҕэ киһи олоҕун уһуна - 68-69 сыл (ЦРУ сыаналааһынынан аан дойдуга 149-с миэстэ).

Кэриэй тылынан саҥараллар.