Потапов Иннокентий Афанасьевич

Потапов Иннокентий Афанасьевич

Потапов Иннокентий Афанасьевич (07.07.1932—09.11.2005) — худуоһунньук, Саха Сирин маҥнайгы искусствоведа, искусствоведение билимин хандьыдаата, Арассыыйа худуоһунньуктарын Сойууһун чилиэнэ (1964).

Олоҕун олуктара

• 1932 с. от ыйын 7 күнүгэр Чурапчы Арыылааҕар төрөөбүт. Аймах дьоно Боотур уус улууһун Бастакы Хайахсыт нэһилиэгин алаастарыгар түөлбэлээн олорбуттар. Аҕата Охоноон Батаакап мас ууһа эбит. Төрөппүттэрэр уол кыратыгар өлбүттэрэ. Аҕа дойду Улуу сэриитин кэмигэр Сиинэ детдомугар иитиллибит, онтон Покровскай сэттэ кылаастаах оскуолатыгар үөрэммит.
  

1946 сыллаахха 14 сааһыгар Дьокуускайдааҕы уус-уран училищеҕа үөрэнэ киирбит. Бу үөрэххэ киирэн Петр Петрович Романовка, эдьиийдии-балыстыы Ребекка Гедальевна Левина уонна Галина Гедальевна Зуммерфинкель диэн дьахталларга үөрэммитин кэлин истиҥник ахтара.

• 1951 с. — Дьокуускайдааҕы музыкальнай уус-уран училищаны бүтэрбит уонна Москубаҕа МГУ искусствоведческай факультетыгар үөрэҕин салгыы ыытыллыбыт. Ол гынан баран онно эрдэттэн миэстэ ууруллубатах буолан пострпедство көрдөһүүтүнэн Ленинграадка И. Е. Репин аатынан живопись, скульптура уонна архитектура институтугар киирбит. Институт бастыҥ устудьуоннарыттан биирдэстэрэ этэ, Сталин аатынан истипиэдийэни ылара. Үөрэҕин 1956 с. ситиһиилээхтик кыһыл дьупулуомунан бүтэрбит.
  
• 1961 с. — Москубаҕа аспирантуураны бүтэрэн баран «Изобразительное искусство Советской Якутии» тиэмэҕэ искусствоведение билимин кандидатыгар диссертациятын ситиһиилээхтик көмүскээбитэ.
• 1960—1963 сс. — Москваҕа ССРС культуратын министерствотын систематыгар үлэлээбитэ.
• 1964 сылтан Дьокуускайдааҕы тыл, литература уонна история Институтугар үлэлээбит, 1972—2001 сс. — искусствоведение салаатын сэбиэдиссэйэ.
• 1964—1968 сс. — Саха Сирин худуоһунньуктарын Сойууһун бэрэссэдээтэлэ.
• 1968—1991 сс. — Саха Сирин худуоһунньуктарын Сойууһун Салалтатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччыта.
• 1968—1973 сс. — ССРС худуоһунньуктарын Сойууһун Салалтатын чилиэнэ.
• 1984 с. — П. А. Ойуунускай аатынан Саха АССР литератураҕа, искусствоҕа уонна архитектураҕа бириэмийэтин лауреата, «Ступени творческого роста» уонна «Художники Якутии» кинигэлэрин иһин.
• 1996—2004 сс. — Арктика культура уонна искусство Государственнай институтун художественнай факультетын доцена.
• 2005 сыллаахха сэтинньи 9 күнүгэр Дьокуускайга өлбүт.

Айар үлэтэ

Саха Өрөспүүбүлүкэтин Гербэтин оҥорсубут ааптардартан биирдэстэрэ.

Кинигэлэрэ

1. Первые художники Советской Якутии. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1979. — С. 14.
2. Начальные шаги якутского изобразительного искусства: общественная функция, идейно-тематическая направленность. 1920-е — начала 1930-х годов. Творчество художников Советской Якутии: Сб. научных трудов. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1990. — С.21.

Наҕараадалара уонна ытык ааттара

• РСФСР искусствотын үтүөлээх диэйэтэлэ (1968)
• Ойуунускай аатынан Саха АССР бириэмийэтин лауреата (1984)
• Арассыыйа художествотын академиятын чилиэн-корреспондена (1990)
• ССРС наукаларын академиятын Сибиирдээҕи салаатын үтүөлээх бэтэрээнэ
• Саха Өрөспүүбүлүкэтин духуобунаһын Академиятын дьиҥнээх чилиэнэ (1996)

Сигэлэр

• Биобиблиографический справочник Архыыптаммыт 2016, Кулун тутар 4 күнүгэр.
• kuyaar.ru: Иннокентий Потапов
• СӨ былааһын официальнай ситим сирэ