Бүлүүтээҕи кыраайы үөрэтэр түмэл

Бүлүүтээҕи П. Х. Староватов аатынан кыраайы үөрэтэр түмэл — Саха Сиригэр улуустар түмэллэриттэн саамай кырдьаҕастара, Бүлүү куоратыгар баар.

1917 с. учууталлар П. X. Староватов уонна А. А. Иванов (Күндэ) тэрийбиттэр. Колчак былааһын саҕана сабылла сылдьыбыт. 1928 с. Уокуруктааҕы сэбиэт исполкомун дьаһалынан сөргүтүллүбүт. Бастакы экспонаттарынан таҥара дьиэлэриттэн уонна баайдартан былдьаммыт маллар буолбуттар.

1921 с. түмэл хас да экспедиция түмүгэр айылҕа экспонаттарынан туолбута. Ол кэннэ Бүлүү өрүс сүнньүттэн барытыттан булумньулар муһулла турбуттара. Ону тэҥэ этнографияҕа сыһыаннаах маллар мунньуллубуттара (холобур, ойуун таҥаһа, дүҥүрэ, табаах хаалара уонна халандаардар, тоҥустар хайыһардара уонна хамсалара). Түмэлгэ политсыылынайдар тустарынан элбэх матырыйаал харалла сытар: М. И. Муравьев-Апостол, П. Ф. Дунцов-Выгодовскай, И. Огрызко, К. Ратынскай, С. Свидерскэй, Н. Г. Чернышевскай, П. Грабовскай.

Өр кэмҥэ табыгастаах дьиэтэ суох буолан түмэл экспозициятын толору көрдөрөр кыаҕа суох этэ. 1959 сыллаахха үс салаалаах эбит: айылҕа, өрөбөлүүссүйэ иннинээҕи олох-дьаһах, социалиистыы олох. Бу структура билигин да 15 саалаҕа тарҕанан баар. Экспонааттар ландшафт уонна ансаамбыл ньыматынан көрдөрүллэллэр — биогруппа, диорама, олоҕу-дьаһаҕы көрдөрөр комплекстар, интерьердар. Н. Г. Чернышевский 11 сыл сыппыт Бүлүү остуруогун хаамырата үтүгүннэриллибит. Композитор М. Н. Жирков киһини кэрэхсэтэр маллара көрдөрүллүбүттэр: туттубут мала-сала, илиитинэн суруйбут үлэлэрэ, нуоталара, үнүстүрүмүөннэрин коллекцията.

1978 с. түмэл ЯГОМИКНС салаата буолбут, 1991 с. эмиэ туспа тэрилтэ буолбут. Фондаларыгар 4 тыһ. кэриҥэ экспонат харалла сытар.

Туһаныллыбыт сирдэр

Саха Сирин түмэллэрэ