Арыгы дьон олоҕор ылар оруола

Арыгы дьон олоҕор ылар оруола өй-санаа сайдыытыттан тутулуктаах.

Саха дьонун тылларыгар-өстөтүгэр киһи өйүн-санаатын буккуйан итирдэр утахтар, арыгы тустарынан тыллар былыр-былыргыттан олохсуйан билигин да туттулла сылдьаллар. Дьон дьиэ сүөһүтүн ииттэн үрүҥ аһы аһыыр кэмнэриттэн ыла бу тыллар туһаныллыбытынан барбыттар. Тымныы, кытаанах айылҕалаах хоту сир олохтоохторо олох түргэнник сайдан иһиититтэн ыраах хаалан хаалбыттарын кытаанах арыгыны, водканы нууччалар кэлиэхтэрин иннинэ оҥостубат эбиттэрэ туоһулуур.

Нууччалар кэлиилэригэр саха дьоно улаханнык сэриилэһэн утарыласпатахтарын биир биричиинэтинэн кэлии дьон кытаанах арыгынан олохтоохтору үөрэ-көтө хатаҕалаабыттара, элбэхтик иһэрдибиттэрэ, арыгыга үөрэппиттэрэ буолар.

Сахалар кытаанах арыгыны, водканы нууччалар кэлиэхтэриттэн ыла иһэргэ үөрэнэн барбыттара биллэр. Кэлии дьону, нууччалары кытта хайдах эйэлээхтик билсиспиттэрин туһунан суруйбаттар эрээри, нуучча норуотун былыргыттан олохсуйбут үгэһинэн ыалдьыты арыгынан күндүлээһин улаханнык бочуоттанар этэ. Кытаанах арыгыны үйэлэригэр испэтэх хоту дойду дьонун кэлиилэр арыгынан дэлэччи күндүлээһиннэрин, хатаҕалааһыннарын кэнниттэн түүлээхтэрин, бары сыаналаахтарын бэйэлэрэ сөбүлэһэн арыгыга атастаһыыларыттан эйэлээхтик холбоһуу саҕаламмыта сөп. Арыгы иһиитин, холуочуйуу кэнниттэн кэлиилэри чахчы сөбүлээн, этэр тылларыгар кииринэн, түүлээхтэрин, сыаналаахтарын барытын арыгыга атастаһан барбыттар. Арыгыны иһэрдии, арыгынан күндүлээһин олох сайдыытын таһымыттан ыраах хаалан хаалбыт хотугу сир олохтоохторун сайдыыны ситиспит, арыгыны бэйэлэрэ оҥорон туһанар кыахтаммыт кэлии дьон баһылыылларыгар ураты күүскэ көмөлөспүт. Оччотооҕу кэмтэн, уонунан көлүөнэ дьон үөскээн уларыйыахтарыттан ыла олохтоох дьонтон арыгыны иһэри син кыанан, тулуйар буола үөрэммит, сөптөөхтүк көрөн иһэр өттүлэрэ ордон, олох ыараханын тулуйан, баччаҕа тиийэ кэлэн, салгыы сайдар кыахтаммыттара сөп.

Арыгы, ол кэмтэн ыла кэлии тойоттор кыра, олохтоох дьону араас сыаллаах-соруктаах арыгылатар, маанылыыр күндү астарыгар кубулуйан хаалбыта. Кэлин, киһи барыта тэҥ ааттаммыт сэбиэскэй былаас кэмигэр бу өйдөбүлү ордук кэҥэтэн, дьон бары күндүгэ, мааныга, бырааһынньыкка туттар астарыгар кубулутан кэбиспиттэрэ. Билигин Россия дьонугар арыгы итинник өйдөбүлэ үгүстэр санааларыгар үгэскэ кубулуйан иҥэн хаалбыт. Ону хайдах да гынан соҕотохто, ким эрэ эппитэ диэн, дьон бары умна, быраҕа охсон кэбиһэллэрэ кыаллар кыаҕа суох. Арыгы дьон өйүгэр-санаатыгар дириҥник иҥмитин таба сыаналаан, төһө эмэ уһун кэм, хас эмэ көлүөнэлэр олохторун устата, үгүс дьон өйдөрүн-санааларын арыгыны бэрээдэктээхтик иһэр туһунан үөрэххэ үөрэттэххэ эрэ, арыгыны элбэҕи иһии аҕыйыыр.

Былаас күүһүн туһанан арыгыны суох оҥоруу эбэтэр бобуу кыаттарбатын «Перестройка» кэмин иннинээҕи бобуу, суох оҥоро сатааһын холобура үгүстэри итэҕэппитэ. Үгүс дьон арыгыны суох оҥорууну, элбэх киһи быраабын күөмчүлүүрүн быһыытынан, табыгаһа суоҕунан ааҕаллар.

Сылгыны уонна ынах сүөһүнү сахалар былыр-былыргыттан иитэн туһаналлар. Аһыыр астара барыта бу дьиэ сүөһүлэриттэн тахсар уонна булт аһылыктар этилэр. Урукку кэмҥэ саха дьоно аһыйбыт үрүҥ аһы ордук элбэхтик аһыыр эбиттэр. Ол эбэтэр сылы быһа суораты, ымдааны, тары, быыппаҕы уонна кымыһы куруук аһыы, иһэ сылдьаллара. Бу астартан ордук тэнийбит уонна элбэхтик аһаныллар астарынан суорат, ымдаан уонна тар эбиттэр. Уһун үйэлэр тухары саха дьонун истэрэ-үөстэрэ, эттэрэ-хааннара аһыйбыт үрүҥ аска үөрэнэн хаалбыттар, ону баара бу кэнники кэмҥэ аанньа ахтыбаттан, дьон аһыыр аһылыгын тосту уларытыы түмүгэр араас ис-үөс, язва уонна рак ыарыылара олус тэнийдилэр. Ордук бу ыарыыларга отой арыгы диэни биирдэ эмэтэ амсайар уонна аһыйбыт үрүҥ аһы аһаабат буолбут куорат эҥэр олохсуйбут үтүө дьон ыллараллар. Аһыйбыт үрүҥ аһы дьон аһаабаттарыгар сэбиэскэй кэмнээҕи суруйааччылар көмөлөрүнэн киллэриллибит өйдөбүл: бу суорат уонна тар диэн быстыбыт саха дьадаҥытын аһыыр аһа буолар диэн этии ордук күүскэ көмөлөстө. Бу этиини итэҕэйэн саха дьоно суораты уонна тары сэбиэскэй былаас кэмигэр сиэбэт буола сылдьыбыттара.

Медицина науката аһыйбыт үрүҥ аска, суоракка эмиэ, кыра кээмэйдээх арыгы баар диэн уонна киһи иһэ, куртаҕа араас суол туһалаах астары үчүгэйдик тус-туспа араартаан, аһытан туһаҕа таһаарарыгар аҕыйах кээмэйдээх арыгы хайаан даҕаны наада буолар диэн дакаастаабыта өр буолла. Кэнники кэмҥэ куоракка олорооччулар элбээннэр саха дьонун аһыыр астара биллэрдик уларыйан, аһыйбыт үрүҥ аһы соччо аһаабаттар. Кыра кээмэйдээхтик чэпчэки арыгыны иһии киһиэхэ аһыйбыт үрүҥ ас дьайыытын солбуйуон сөп диэн этиини тутуһуохха сөп.

Саха дьоно ис, куртах ыарыыларыгар ылларыыларын биир сүрүн биричиинэтинэн аһылыгы уларытыы, доруобуйаҕа туһалаах аҕыйах кээмэйдээх арыгыны көннөрү бурдук астан, аҥардас эттэн куртахтара кыайан арааран ылбаттара буолар. Саха дьонун истэрэ-үөстэрэ үчүгэйдик үлэлииригэр аһыйбыт үрүҥ ас биллэр көмөнү оҥорор. Арыгы диэни отой испэт дьон аһыйбыт үрүҥ аһы кыра эрдэхтэриттэн, быраҕан кэбиспэккэ, кыахтара баарынан аһыы сылдьыахтара этэ.

Үрдүкү салайар үлэһиттэр ыйыыларынан сирдэтиллэр арыгыны утары сыыһа хайысхалаахтык охсуһуу, ол аата куруук арыгы куһаҕан эрэ өттүн хостооһун уонна бобуу-хаайыы ыытыллар. Кинилэр арыгы дьон доруобуйаларыгар туһалаах өттүнэн эмиэ дьайарын уруккуларын курдук, кыра үлэһит дьонтон кистээн кэбиһэр санаалаахтар. Билигин бэчээт үлэтэ сэргэхсийэн арыгы куһаҕанын уонна үчүгэйин туһунан дьон бары билиилэрэ кэҥээн, ону кытта атыыга арыгы арааһа элбээн, көҥүллүк атыыланар буолан истэҕин аайы дьон арыгыга сыһыаннара сыыйа уларыйан, бэйэлэрэ сөптөөҕүн көрөн иһэргэ үөрэнэргэ кыһаналлар.

Сир үрдүгэр оҥоруллар арыгы арааһа олус элбэх. Араас сиргэ үүнэр отоннортон оҥоруллубут арыгы элбэх битэмииннээх, үгүс калорийдаах, истэххэ түргэнник киһи санаатын көтөҕөр, үөрдэр-көтүтэр, сылайбытын таһаарар көөнньөрүллүбүт, иҥэмтэлээх ас буолар. (1,244). Арыгы туохтан уонна хайдах оҥорулларын быһааран, ырытан көрдөххө: аһыыр аһылык сайдан, тупсан, күүһүрэн иһиитин түмүгэр оҥоруллар. Кыһыл арыгыны элбэхтик оҥорор отонноро - виноград, киһи этигэр-сиинигэр, доруобуйатыгар туох туһата элбэх. Биир киилэ виноград отонугар 700-800 калорий эньиэргийэ баар. Бу эньиэргийэ киһи этин-сиинин күннээҕи ороскуотун 30 бырыһыаныгар диэри ылар. Итини таһынан элбэх туһалаах эттиктэр; тимир, калий, кальций, фосфор, йод уонна да атыттар, олору тэҥэ глюкоза, фруктоза, сахароза, араас битэмииннэр бааллар. Кыһыл арыгы дьон доруобуйаларыгар туһата уонна иҥэмтэтэ эмиэ элбэх.

Арыгылары туохтан уонна хайдах оҥоруллалларыттан көрөн маннык үс бөлөххө араарыахха сөп:

1. Кыра кыраадыстаах аһыыр аһылыктан оҥоруллубут кымыстар, пиибэлэр уонна араас суол кыһыл арыгылар.

2. Сиргэ үүнэр элбэх битэмииннээх отоннортон көөнньөрөн оҥоруллубут үрдүк кыраадыстаах кыһыл арыгылар.

3. Наука көмөтүнэн оҥоруллар испииртэн ылыллар үрдүк кыраадыстаах үрүҥ арыгылар.

Төһө даҕаны куһаҕаннардааҕын иһин арыгы диэн дьон аһыыр үчүгэй астарыттан оҥоруллар ордук иҥэмтэлээх ас буолар уонна бу астан ханна да куотан быыһамматы эбэтэр күрүөлэнэн хааччахтамматы билэн туран, мантан ыла бу арыгы диэн аһы хайдах сатаан таба туһанар, салгыы тапсан олорору саҥалыы быһаарыннахха сатанар. (2,16).

Туһаныллыбыт литература

1. Лазарев С.Н. Книга вторая. Чистая карма. – С.-Петербург: «Академия Парапсихологии», 1995. – 352 с.

2. "Туймаада" хаһыат. №243. 5.03.2015.