Иһинээҕитигэр көс

1770

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Сыллар
1766 1767 1768 176917701771 1772 1773 1774
Уоннуу сыллар
1740-с 1750-с 1760-с1770-с1780-с 1790-с 1800-с
Үйэлэр
XVII үйэXVIII үйэXIX үйэ

1770 сыл.

  • Муус устар 20Грузия ыраахтааҕыта Ираклий II төһө да союзнига нуучча генерала граф Тотлебен туораан биэрбитин үрдүнэн, Аспиндзе аттыгар туурак сабырыйар сэбилэниилээх күүстэригэр саба түспүт, уонна кыайыыны ситиспит.
  • Муус устар 29 — Англия хапытаана Джеймс Кук аан бастаан Австралияҕа тиксибит.
  • От ыйын 1 — Лексель кометата Сиргэ чугаһаан, Ыйдааҕар 6 эрэ төгүл ыраахха кэлбит (2,180,000 км). Комета комата (иитэ, саҕата) халлааҥҥа Ыйдааҕар 4 төгүл улахан буолан көстүбүт.
  • От ыйын 5Чэшмиэ кыргыһыыта: Эгиэй байҕалын Чэшмиэ хомотугар (аныгы Туурсуйа уһук арҕаа өттө, Хара Бурун тумул эргин) Арассыыйа уонна Осмаан импиэрийэлэрин ыккардыгар байҕал кыргыһыыта саҕаламмыт.
  • Атырдьах ыйын 1Кагул кыргыһыытыгар П. А. Румянцев салалталаах нуучча аармыйата Халиль-паша баһылыктаах туурактар аармыйаларын кыайбыт.
  • Атырдьах ыйын 26 — «Труды Вольного экономического общества» сурунаалга Арассыыйаҕа бастакы хортуоппуй туһунан билим ыстатыйата тахсыбыт. «Картофель» диэн тылы нуучча тылыгар маҥнайгынан агроном учуонай Андрей Болотов киллэрбитэ. Кини Арассыыйаҕа бастакынан хортуоппуйу клумбаҕа буолбакка оҕуруокка үүннэрэр буолбут, инньэ гынан «иккис килиэп» тарҕаныытыгар олук охсубута.