Өй киирэр
Өй киирэр диэн этии киһи этиттэн-сииниттэн өйүгэр-санаатыгар киирэр уларыйыылары биллэрэр.
Эт-сиин өйү-санааны кытта тутулугунан ыарыы буолар. Ыарыы киһи өйүн-санаатын тупсарар кыахтаах. Аһара баран, аһара туттунан этин-сиинин дэҥнээн ыарыыны билии өйү-санааны уоскутан, оннугар түһэрэн биэрэр кыаҕа улахан. Бэйэтэ ыалдьыбат киһи ыарыһах киһини табан өйдүүрэ уустук, кыаллыбат да буолуон сөп.
Ыарыы киһи өйүгэр-санаатыгар ураты, сымнатар, ырааҕы толкуйдатар дьайыылаах. Хас улаханнык ыарыйдах аайы дьоҥҥо көмөлөһөр, эмтиир үтүө санаа эбиллэн иһэр. Эрэйи, ыарыыны билэр киһиэхэ «Өй киирэр» диэн сахалар этэллэр.
«Муоһа-туйаҕа туллубут» диэн этии киһи улахан кэһэйии, ыарыы кэнниттэн өйдөммүтүн, өйө-санаата тупсубутун, аһара барара, айыыны оҥороро дьэ суох буолан көрсүө, сэмэй буолбутун биллэрэр. Бу этии үгүстүк аһара туттунар киһини биллэрэр уратылаах. Ол курдук муос инники киириини биллэрэр. (1,8).
Оҕо кыра эрдэҕиттэн көрсүө, сэмэй буолууга иитилиннэҕинэ араас сыыһа-халты туттунуулартан, «муос-туйах туллуутуттан» харысхаллаах, көмүскэллээх буоларын сахалар билэннэр көрсүө, сэмэй майгылаах дьону ордук сөбүлүүллэр.
Ыарыы киһиэхэ өй киллэрэр, тугу эмэ умнубуту, хаалларбыты санатар ураты өйдөбүллээх. Ханнык ууну иһэри, туох аһылыгы аһыыры киһи сааһыран истэҕинэ араас ыарыылар булалларыттан арааран билэр кыахтанар. Сааһыран истэҕинэ киһиэхэ этин-сиинин туругун таба сыаналыыр кыахтанарыттан өй киирэр.
Туһаныллыбыт литература
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]1. "Саха сирэ. Эдэр саас" хаһыат. 22.05.13.