Физикаҕа Нобель бириэмийэтин лауреаттара

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Лауреаттар испииһэктэрэ[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

1900-с 1910-с 1920-с 1930-с 1940-с 1950-с 1960-с 1970-с 1980-с 1990-с 2000-с 2010-с 2020-с

1900-с сыллар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Сыл Мэтириэт Дойду, лауреат Олоҕо Хантан ылыллыбыта
1901 Вильгельм Конрад Рентген Германия Вильгельм Конрад Рентген

(1845—1923)

В знак признания исключительных услуг, которые он оказал науке открытием замечательных лучей, названных впоследствии в его честь

[1]
1902 Хендрик Антон Лоренц Нидерланд Хендрик Антон Лоренц

(1853—1928)

В знак признания исключительных услуг, которые они оказали науке своими исследованиями влияния магнетизма на явления излучения (См. эффект Зеемана)

[2]
Питер Зееман Нидерланд Питер Зееман

(1865—1943)

1903 Антуан Анри Беккерель Франция Антуан Анри Беккерель

(1852—1908)

(12 премии)

В знак признания исключительных услуг, которые он оказал науке своим открытием спонтанной радиоактивности

[3]
Пьер Кюри Франция Пьер Кюри

(1859—1906)
(14 премии)

В знак признания исключительных услуг, которые они оказали науке совместными исследованиями явлений радиации, открытой профессором Анри Беккерелем

Мария Кюри Франция Мария Кюри

(1867—1934)
(14 премии)

1904 Джон Уильям Стретт Улуу Британия Джон Уильям Стретт (лорд Рэлей)

(1842—1919)

За исследования плотности наиболее распространённых газов и за открытие аргона в ходе этих исследований

[4]
1905 Филипп Ленард Германия Филипп Эдуард Антон фон Ленард

(1862—1947)

За исследовательские работы по катодным лучам

[5]
1906 Джозеф Джон Томсон Улуу Британия Джозеф Джон Томсон

(1856—1940)

В знак признания его теоретических и экспериментальных исследований, посвящённых проводимости электричества газами

[6]
1907 Альберт Абрахам Майкельсон Америка Холбоһуктаах Штаттара Альберт Абрахам Майкельсон

(1852—1931)

За создание точных оптических инструментов и спектроскопические и метрологические исследования, выполненные с их помощью (См. опыт Майкельсона)

[7]
1908 Габриэль Липпман Франция Габриэль Липпман

(1845—1921)

За создание метода фотографического воспроизведения цветов на основе явления интерференции

[8]
1909 Гульельмо Маркони Италия Гульельмо Маркони

(1874—1937)

В знак признания их вклада в развитие беспроволочной телеграфии

[9]
Карл Фердинанд Браун Германия Карл Фердинанд Браун

(1850—1918)

1910-с сыллар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Сыл Мэтириэт Дойду, лауреат Олоҕо Хантан ылыллыбыта
1910 Ян Дидерик ван дер Ваальс Нидерланд Йоханнес Дидерик ван дер Ваальс

(1837—1923)

За работу, посвящённую уравнению состояния газов и жидкостей

[10]
1911 Вильгельм Вин Германия Вильгельм Вин

(1864—1928)

За открытия, касающиеся законов, которые управляют тепловым излучением (См. Закон смещения Вина)

[11]
1912 Нильс Густав Дален Швеция Нильс Густав Дален

(1869—1937)

За изобретение автоматических регуляторов, используемых в сочетании с газовыми аккумуляторами для источников света на маяках и буях

[12]
1913 Хейке Камерлинг-Оннес Нидерланд Хейке Камерлинг-Оннес

(1853—1926)

За исследования свойств вещества при низких температурах, что привело, в числе прочего, к получению жидкого гелия

[13]
1914 Макс фон Лауэ Германия Макс фон Лауэ

(1879—1960)
(присуждена в 1915 г.)

За открытие дифракции рентгеновских лучей на кристаллах

[14]
1915 Уильям Генри Брэгг Улуу Британия Уильям Генри Брэгг

(1862—1942)

За заслуги в исследовании структуры кристаллов с помощью рентгеновских лучей

[15]
Уильям Лоренс Брэгг Улуу Британия Уильям Лоренс Брэгг

(1890—1971)

1916 Премия не присуждалась Денежные средства включены в спецфонд секции [16]
1917 Чарлз Гловер Баркла Улуу Британия Чарлз Гловер Баркла

(1877—1944)

За открытие характеристического рентгеновского излучения элементов

[17]
1918 Макс Планк Германия Макс Карл Эрнст Людвиг Планк

(1858—1947)

В знак признания услуг, которые он оказал развитию физики своим открытием квантов энергии

[18]
1919 Йоханнес Штарк Германия Йоханнес Штарк

(1874—1957)

За открытие эффекта Доплера в каналовых лучах и расщепления спектральных линий в электрическом поле (См. эффект Штарка)

[19]

1920-с сыллар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Сыл Мэтириэт Дойду, лауреат Олоҕо Хантан ылыллыбыта
1920 Шарль Эдуард Гийом Швейцария Шарль Эдуард Гийом

(1861—1938)

В знак признания услуг, которые он оказал точным измерениям в физике своим открытием аномалий в сплавах никеля и стали

[20]
1921 Альберт Эйнштейн Германия Швейцария Альберт Эйнштейн

(1879—1955)

За заслуги перед теоретической физикой и особенно за открытие закона фотоэлектрического эффекта

[21]
1922 Нильс Бор Дания Нильс Бор

(1885—1962)

За заслуги в исследовании строения атомов и испускаемого ими излучения

[22]
1923 Роберт Эндрюс Милликен Америка Холбоһуктаах Штаттара Роберт Эндрюс Милликен

(1868—1953)

За работы по определению элементарного электрического заряда и по фотоэлектрическому эффекту

[23]
1924 Манне Сигбан Швеция Манне Сигбан

(1886—1978)

За открытия и исследования в области рентгеновской спектроскопии

[24]
1925 Джеймс Франк Германия Джеймс Франк

(1882—1964)

За открытие законов соударения электрона с атомом

[25]
Густав Герц Германия Густав Людвиг Герц

(1887—1975)
(присуждена в 1926 г.)

1926 Жан Батист Перрен Франция Жан Батист Перрен

(1870—1942)

За исследования дискретной структуры материи и особенно за открытие седиментационного равновесия

[26]
1927 Артур Холли Комптон Америка Холбоһуктаах Штаттара Артур Холли Комптон

(1892—1962)

За открытие эффекта, названного его именем

[27]
Чарлз Томсон Риз Вильсон Улуу Британия Чарлз Томсон Рис Вильсон

(1869—1959)

За метод визуального обнаружения траекторий электрически заряженных частиц с помощью конденсации пара

1928 Оуэн Уилланс Ричардсон Улуу Британия Оуэн Уилланс Ричардсон

(1879—1959)
(присуждена в 1929 г.)

За работы, посвящённые термионным явлениям, и особенно за открытие закона, носящего его имя

[28]
1929 Луи де Бройль Франция Луи де Бройль

(1892—1987)

За открытие волновой природы электронов (См. Корпускулярно-волновой дуализм)

[29]

1930-с сыллар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Сыл Мэтириэт Дойду, лауреат Олоҕо Хантан ылыллыбыта
1930 Чандрасекара Раман Ииндийэ Чандрасекхара Венката Раман

(1888—1970)

За работы по рассеянию света и за открытие эффекта, названного в его честь

[30]
1931 Премия не присуждалась Денежные средства включены в спецфонд секции [31]
1932 Вернер Карл Гейзенберг Германия Вернер Карл Гейзенберг

(1901—1976)

За создание квантовой механики, применение которой привело, помимо прочего, к открытию аллотропических форм водорода

[32]
1933 Эрвин Шрёдингер Австрия Эрвин Шрёдингер

(1887—1961)

За открытие новых продуктивных форм атомной теории

[33]
Поль Дирак Улуу Британия Поль Адриен Морис Дирак

(1902—1984)

1934 Премия не присуждалась Денежные средства включены в спецфонд секции (2/3) и Нобелевский фонд (1/3) [34]
1935 Джеймс Чедвик Улуу Британия Джеймс Чедвик

(1891—1974)

За открытие нейтрона

[35]
1936 Виктор Франц Гесс Австрия Виктор Франц Гесс

(1883—1964)

За открытие космических лучей

[36]
Виктор Франц Гесс Америка Холбоһуктаах Штаттара Карл Дейвид Андерсон

(1905—1991)

За открытие позитрона

1937 Клинтон Джозеф Дэвиссон Америка Холбоһуктаах Штаттара Клинтон Джозеф Дэвиссон

(1881—1958)

За экспериментальное открытие дифракции электронов на кристаллах (См. Корпускулярно-волновой дуализм)

[37]
Джордж Паджет Томсон Улуу Британия Джордж Паджет Томсон

(1892—1975)

1938 Энрико Ферми Италия Энрико Ферми

(1901—1954)

За доказательство существования новых радиоактивных элементов, полученных при облучении нейтронами, и связанное с этим открытие ядерных реакций, вызываемых медленными нейтронами

[38]
1939 Эрнест Орландо Лоуренс Америка Холбоһуктаах Штаттара Эрнест Орландо Лоуренс

(1901—1958)

За изобретение и усовершенствование циклотрона и за полученные с его помощью результаты, особенно в отношении искусственных радиоактивных элементов

[39]

1940-с сыллар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Сыл Мэтириэт Дойду, лауреат Олоҕо Хантан ылыллыбыта
1940 Премия не присуждалась Денежные средства включены в спецфонд секции (2/3) и Нобелевский фонд (1/3) [40]
1941 [41]
1942 [42]
1943 Отто Штерн Америка Холбоһуктаах Штаттара Отто Штерн

(1888—1969)

За вклад в развитие метода молекулярных пучков и за открытие магнитного момента протона

[43]
1944 Исидор Айзек Раби Америка Холбоһуктаах Штаттара Исидор Айзек Раби

(1898—1988)

За резонансный метод измерений магнитных свойств атомных ядер

[44]
1945 Вольфганг Паули Австрия Вольфганг Паули

(1900—1958)

За открытие принципа запрета, названного его именем

[45]
1946 Перси Уильямс Бриджмен Америка Холбоһуктаах Штаттара Перси Уильямс Бриджмен

(1882—1961)

За изобретение аппаратуры, позволяющей создавать сверхвысокие давления, и за открытия, сделанные в связи с этим в физике высоких давлений

[46]
1947 Эдуард Виктор Эплтон Улуу Британия Эдуард Виктор Эплтон

(1892—1965)

За исследования физики верхних слоев атмосферы, в особенности за открытие так называемого слоя Эплтона

[47]
1948 Патрик Мейнард Стюарт Блэкетт Улуу Британия Патрик Мейнард Стюарт Блэкетт

(1897—1974)

За усовершенствование метода камеры Вильсона и сделанные в связи с этим открытия в области ядерной физики и физики космического излучения

[48]
1949 Хидэки Юкава Япония Хидэки Юкава

(1907—1981)

За предсказание существования мезонов на основе теоретической работы по ядерным силам (См. потенциал Юкавы)

[49]

1950-с сыллар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Сыл Мэтириэт Дойду, лауреат Олоҕо Хантан ылыллыбыта
1950 Сесил Фрэнк Пауэлл Улуу Британия Сесил Фрэнк Пауэлл

(1903—1969)

За разработку фотографического метода исследования ядерных процессов и открытие мезонов, осуществленное с помощью этого метода

[50]
1951 Джон Дуглас Кокрофт Улуу Британия Джон Дуглас Кокрофт

(1897—1967)

За исследовательскую работу по превращению атомных ядер с помощью искусственно ускоряемых атомных частиц

[51]
Эрнест Уолтон Ирландия Эрнест Томас Синтон Уолтон

(1903—1995)

1952 Феликс Блох Америка Холбоһуктаах Штаттара Феликс Блох

(1905—1983)

За развитие новых методов для точных ядерных магнитных измерений и связанные с этим открытия

[52]
Эдвард Миллс Пёрселл Америка Холбоһуктаах Штаттара Эдвард Миллс Парселл

(1912—1997)

1953 Фриц Цернике Нидерланд Фриц Цернике

(1888—1966)

За обоснование фазово-контрастного метода, особенно за изобретение фазово-контрастного микроскопа

[53]
1954 Макс Борн Улуу Британия Макс Борн

(1882—1970)

За фундаментальные исследования по квантовой механике, особенно за статистическую интерпретацию волновой функции

[54]
Вальтер Боте Германия Федеративнай Өрөспүүбүлүкэтэ (1949—1990) Вальтер Боте

(1891—1957)

За метод совпадений для обнаружения космических лучей и сделанные в связи с этим открытия

1955 Уиллис Юджин Лэмб Америка Холбоһуктаах Штаттара Уиллис Юджин Лэмб

(1913—2008)

За открытия, связанные с тонкой структурой спектра водорода (См. Лэмбовский сдвиг)

[55]
Поликарп Куш Америка Холбоһуктаах Штаттара Поликарп Куш

(1911—1993)

За точное определение магнитного момента электрона

1956 Уильям Брэдфорд Шокли Америка Холбоһуктаах Штаттара Уильям Брэдфорд Шокли

(1910—1989)

За исследования полупроводников и открытие транзисторного эффекта

[56]
Джон Бардин Америка Холбоһуктаах Штаттара Джон Бардин

(1908—1991)

Уолтер Хаузер Браттейн Америка Холбоһуктаах Штаттара Уолтер Хаузер Браттейн

(1902—1987)

1957 Янг Чжэньнин Кытай Дьон Өрөспүүбүлүкэтэ Америка Холбоһуктаах Штаттара Янг Чжэньнин

(1922)

За проницательное исследование так называемых законов чётности, которое привело к важным открытиям в физике элементарных частиц

[57]
Ли Чжэндао Кытай Дьон Өрөспүүбүлүкэтэ Америка Холбоһуктаах Штаттара Ли Чжэндао

(1926)

1958 Павел Алексеевич Черенков ССРС Павел Алексеевич Черенков

(1904—1990)

За открытие и истолкование эффекта Вавилова — Черенкова

[58]
Илья Михайлович Франк ССРС Илья Михайлович Франк

(1908—1990)

Игорь Евгеньевич Тамм ССРС Игорь Евгеньевич Тамм

(1895—1971)

1959 Эмилио Джино Сегре Америка Холбоһуктаах Штаттара Эмилио Джино Сегре

(1905—1989)

За открытие антипротона

[59]
Оуэн Чемберлен Америка Холбоһуктаах Штаттара Оуэн Чемберлен

(1920—2006)

1960-с сыллар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Сыл Мэтириэт Дойду, лауреат Олоҕо Хантан ылыллыбыта
1960 Америка Холбоһуктаах Штаттара Дональд Артур Глазер

(1926—2013)

За изобретение пузырьковой камеры

[60]
1961 Роберт Хофштадтер Америка Холбоһуктаах Штаттара Роберт Хофштадтер

(1915—1990)

За основополагающие исследования рассеяния электронов на атомных ядрах и за связанные с ними открытия, касающиеся структуры нуклонов

[61]
Рудольф Мёссбауэр Германия Федеративнай Өрөспүүбүлүкэтэ (1949—1990) Рудольф Людвиг Мёссбауэр

(1929—2011)

За исследования резонансного поглощения гамма-излучения и открытие в связи с этим эффекта, носящего его имя

1962 Лев Давидович Ландау ССРС Лев Давидович Ландау

(1908—1968)

За новаторские теории конденсированных сред, в особенности жидкого гелия

[62]
1963 Юджин Вигнер Америка Холбоһуктаах Штаттара Юджин Вигнер

(1902—1995)
(12 премии)

За вклад в теорию атомного ядра и элементарных частиц, особенно с помощью открытия и применения фундаментальных принципов симметрии

[63]
Мария Гёпперт-Майер Америка Холбоһуктаах Штаттара Мария Гёпперт-Майер

(1906—1972)
(14 премии)

За открытия, касающиеся оболочечной структуры ядра

Ханс Йенсен Германия Федеративнай Өрөспүүбүлүкэтэ (1949—1990) Ханс Йенсен

(1907—1973)
(14 премии)

1964 Чарлз Хард Таунс Америка Холбоһуктаах Штаттара Чарлз Хард Таунс

(1915—2015)
(12 премии)

За фундаментальные работы в области квантовой электроники, которые привели к созданию генераторов и усилителей на лазерно-мазерном принципе

[64]
Николай Геннадиевич Басов ССРС Николай Геннадиевич Басов

(1922—2001)
(14 премии)

Александр Михайлович Прохоров ССРС Александр Михайлович Прохоров

(1916—2002)
(14 премии)

1965 Синъитиро Томонага Япония Синъитиро Томонага

(1906—1979)

За фундаментальные работы по квантовой электродинамике, имевшие глубокие последствия для физики элементарных частиц

[65]
Джулиан Швингер Америка Холбоһуктаах Штаттара Джулиан Швингер

(1918—1994)

Ричард Филлипс Фейнман Америка Холбоһуктаах Штаттара Ричард Филлипс Фейнман

(1918—1988)

1966 Альфред Кастлер Франция Альфред Кастлер

(1902—1984)

За открытие и разработку оптических методов исследования резонансов Герца в атомах

[66]
1967 Ханс Альбрехт Бете Америка Холбоһуктаах Штаттара Ханс Альбрехт Бете

(1906—2005)

За вклад в теорию ядерных реакций, особенно за открытия, касающиеся источников энергии звёзд

[67]
1968 Луис Уолтер Альварес Америка Холбоһуктаах Штаттара Луис Уолтер Альварес

(1911—1988)

За решающий вклад в физику элементарных частиц, в частности за открытие большого числа резонансов, что стало возможным благодаря разработанной им методике использования водородной пузырьковой камеры и обработке данных

[68]
1969 Мюррей Гелл-Манн Америка Холбоһуктаах Штаттара Мюррей Гелл-Манн

(1929—2019)

За открытия, связанные с классификацией элементарных частиц и их взаимодействий (См. Восьмеричный путь (физика))

[69]

1970-с сыллар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Сыл Мэтириэт Дойду, лауреат Олоҕо Хантан ылыллыбыта
1970 Ханнес Альвен Швеция Ханнес Альвен

(1908—1995)

За фундаментальные работы и открытия в магнитной гидродинамике и плодотворные приложения их в различных областях физики плазмы

[70]
Франция Луи Эжен Феликс Неель

(1904—2000)

За фундаментальные труды и открытия, которые касаются антиферромагнетизма и ферромагнетизма и которые повлекли за собой важные приложения в области физики твёрдого тела

1971 Улуу Британия Денеш Габор

(1900—1979)

За изобретение и усовершенствование голографического метода

[71]
1972 Джон Бардин Америка Холбоһуктаах Штаттара Джон Бардин

(1908—1991)

За создание теории сверхпроводимости, обычно называемой БКШ-теорией

[72]
Америка Холбоһуктаах Штаттара Леон Нил Купер

(1930)

Джон Роберт Шриффер Америка Холбоһуктаах Штаттара Джон Роберт Шриффер

(1931—2019)

1973 Брайан Дэвид Джозефсон Улуу Британия Брайан Дэвид Джозефсон

(1940)
(12 премии)

За теоретическое предсказание свойств тока сверхпроводимости, проходящего через туннельный барьер, в частности явлений, обычно называемых эффектом Джозефсона

[73]
Лео Эсаки Япония Лео Эсаки

(1925)
(14 премии)

За экспериментальные открытия туннельных явлений в полупроводниках и сверхпроводниках соответственно

Айвар Джайевер Америка Холбоһуктаах Штаттара Айвар Джайевер

(1929)
(14 премии)

1974 Мартин Райл Улуу Британия Мартин Райл

(1918—1984)

За результаты научных наблюдений и изобретения, в частности метода апертурного синтеза

[74]
Улуу Британия Энтони Хьюиш

(1924—2021)

За его определяющую роль в открытии пульсаров

1975 Оге Нильс Бор Дания Оге Нильс Бор

(1922—2009)

За открытие взаимосвязи между коллективным движением и движением отдельной частицы в атомном ядре и развитие теории строения атомного ядра, основанной на этой взаимосвязи

[75]
Бен Рой Моттельсон Дания Бен Рой Моттельсон

(1926)

Лео Джеймс Рейнуотер Америка Холбоһуктаах Штаттара Лео Джеймс Рейнуотер

(1917—1986)

1976 Бертон Рихтер Америка Холбоһуктаах Штаттара Бертон Рихтер

(1931—2018)

За основополагающий вклад в открытие тяжелой элементарной частицы нового типа (См. J/ψ-мезон)

[76]
Сэмюэл Тинг Америка Холбоһуктаах Штаттара Сэмюэл Тинг

(1936)

1977 Филип Уоррен Андерсон Америка Холбоһуктаах Штаттара Филип Уоррен Андерсон

(1923—2020)

За фундаментальные теоретические исследования электронной структуры магнитных и неупорядоченных систем

[77]
Невилл Франсис Мотт Улуу Британия Невилл Франсис Мотт

(1905—1996)

Билэ:John van Vleck.jpg Америка Холбоһуктаах Штаттара Джон Ван Флек

(1899—1980)

1978 Пётр Леонидович Капица ССРС Пётр Леонидович Капица

(1894—1984)
(12 премии)

За фундаментальные изобретения и открытия в области физики низких температур

[78]
Арно Аллан Пензиас Америка Холбоһуктаах Штаттара Арно Аллан Пензиас

(1933)
(14 премии)

За открытие микроволнового реликтового излучения

Роберт Вудро Вильсон Америка Холбоһуктаах Штаттара Роберт Вудро Вильсон

(1936)
(14 премии)

1979 Шелдон Ли Глэшоу Америка Холбоһуктаах Штаттара Шелдон Ли Глэшоу

(1932)

За вклад в объединённую теорию слабых и электромагнитных взаимодействий между элементарными частицами, в том числе предсказание слабых нейтральных токов

[79]
Абдус Салам Пакистаан Абдус Салам

(1926—1996)

Стивен Вайнберг Америка Холбоһуктаах Штаттара Стивен Вайнберг

(1933—2021)

1980-с сыллар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Сыл Мэтириэт Дойду, лауреат Олоҕо Хантан ылыллыбыта
1980 Джеймс Кронин Америка Холбоһуктаах Штаттара Джеймс Уотсон Кронин

(1931—2016)

За открытие нарушений фундаментальных принципов симметрии в распаде нейтральных K-мезонов (См. нарушение CP-симметрии)

[80]
Вал Логсдон Фитч Америка Холбоһуктаах Штаттара Вал Логсдон Фитч

(1923—2015)

1981 Николас Бломберген Америка Холбоһуктаах Штаттара Николас Бломберген

(1920—2017)
(14 премии)

За вклад в развитие лазерной спектроскопии

[81]
Артур Шавлов Америка Холбоһуктаах Штаттара Артур Леонард Шавлов

(1921—1999)
(14 премии)

Кай Сигбан Швеция Кай Сигбан

(1918—2007)
(12 премии)

За вклад в развитие электронной спектроскопии высокого разрешения

1982 Кеннет Вильсон Америка Холбоһуктаах Штаттара Кеннет Вильсон

(1936—2013)

За теорию критических явлений в связи с фазовыми переходами

[82]
1983 Субраманьян Чандрасекар ИиндийэАмерика Холбоһуктаах Штаттара Субраманьян Чандрасекар

(1910—1995)

За теоретические исследования физических процессов, играющих важную роль в строении и эволюции звёзд (См. Предел Чандрасекара)

[83]
Уильям Фаулер Америка Холбоһуктаах Штаттара Уильям Альфред Фаулер

(1911—1995)

За теоретическое и экспериментальное исследование ядерных реакций, имеющих важное значение для образования химических элементов во Вселенной

1984 Карло Руббиа Италия Карло Руббиа

(1934)

За решающий вклад в большой проект, осуществление которого привело к открытию квантов поля W и Z — переносчиков слабого взаимодействия

[84]
Нидерланд Симон ван дер Мер

(1925—2011)

1985 Клаус фон Клитцинг Германия Федеративнай Өрөспүүбүлүкэтэ (1949—1990) Клаус фон Клитцинг

(1943)

За открытие квантового эффекта Холла

[85]
1986 Эрнст Руска Германия Федеративнай Өрөспүүбүлүкэтэ (1949—1990) Эрнст Руска

(1906—1988)
(12 премии)

За фундаментальную работу по электронной оптике и за создание первого электронного микроскопа

[86]
Герд Бинниг Германия Федеративнай Өрөспүүбүлүкэтэ (1949—1990) Герд Бинниг

(1947)
(14 премии)

За изобретение сканирующего туннельного микроскопа

Генрих Рорер Швейцария Генрих Рорер

(1933—2013)
(14 премии)

1987 Георг Беднорц Германия Федеративнай Өрөспүүбүлүкэтэ (1949—1990) Георг Беднорц

(1950)

За важный прорыв в физике, состоящий в открытии сверхпроводимости в керамических материалах

[87]
Карл Мюллер Швейцария Карл Мюллер

(1927)

1988 Леон Ледерман Америка Холбоһуктаах Штаттара Леон Ледерман

(1922—2018)

За метод нейтринного пучка и доказательство дублетной структуры лептонов посредством открытия мюонного нейтрино

[88]
Мелвин Шварц Америка Холбоһуктаах Штаттара Мелвин Шварц

(1932—2006)

Джек Стейнбергер Америка Холбоһуктаах Штаттара Джек Стейнбергер

(1921—2020)

1989 Норман Рамзей Америка Холбоһуктаах Штаттара Норман Рамзей

(1915—2011)
(12 премии)

За изобретение метода разнесенных осциллирующих полей и его использование в водородном мазере и других атомных часах

[89]
Ханс Демельт Америка Холбоһуктаах Штаттара Ханс Демельт

(1922—2017)
(14 премии)

За разработку метода удержания одиночных ионов

Вольфганг Пауль Германия Федеративнай Өрөспүүбүлүкэтэ (1949—1990) Вольфганг Пауль

(1913—1993)
(14 премии)

1990-с сыллар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Сыл Мэтириэт Дойду, лауреат Олоҕо Хантан ылыллыбыта
1990 Америка Холбоһуктаах Штаттара Джером Фридман

(1930)

За пионерские исследования глубоконеупругого рассеяния электронов на протонах и связанных нейтронах, что имело большое значение для развития кварковой модели в физике частиц

[90]
Генри Кендалл Америка Холбоһуктаах Штаттара Генри Кендалл

(1926—1999)

Канаада Ричард Тейлор

(1929—2018)

1991 Пьер Жиль де Жен Франция Пьер Жиль де Жен

(1932—2007)

За обнаружение того, что методы, развитые для изучения явлений упорядоченности в простых системах, могут быть обобщены на более сложные формы материи, в частности жидкие кристаллы и полимеры

[91]
1992 Жорж Шарпак Франция Жорж Шарпак

(1924—2010)

За изобретение и усовершенствование детекторов частиц, в частности многопроволочной пропорциональной камеры

[92]
1993 Рассел Халс Америка Холбоһуктаах Штаттара Рассел Халс

(1950)

За открытие нового типа пульсаров, давшее новые возможности в изучении гравитации

[93]
Джозеф Тейлор мл. Америка Холбоһуктаах Штаттара Джозеф Тейлор мл.

(1941)

1994 Бертрам Брокхауз Канаада Бертрам Брокхауз

(1918—2003)

За создание нейтронной спектроскопии

[94]
Клиффорд Шалл Америка Холбоһуктаах Штаттара Клиффорд Шалл

(1915—2001)

За создание метода нейтронной дифракции

1995 Мартин Перл Америка Холбоһуктаах Штаттара Мартин Перл

(1927—2014)

За открытие тау-лептона

[95]
Фредерик Райнес Америка Холбоһуктаах Штаттара Фредерик Райнес

(1918—1998)

За экспериментальное обнаружение нейтрино

1996 Дэвид Моррис Ли Америка Холбоһуктаах Штаттара Дэвид Моррис Ли

(1931)

За открытие сверхтекучести гелия-3

[96]
Дуглас Ошеров Америка Холбоһуктаах Штаттара Дуглас Ошеров

(1945)

Роберт Ричардсон Америка Холбоһуктаах Штаттара Роберт Ричардсон

(1937—2013)

1997 Стивен Чу Америка Холбоһуктаах Штаттара Стивен Чу

(1948)

За создание методов охлаждения и удержания атомов с помощью лазерного света

[97]
Клод Коэн-Таннуджи Франция Клод Коэн-Таннуджи

(1933)

Уильям Филлипс Америка Холбоһуктаах Штаттара Уильям Филлипс

(1948)

1998 Роберт Лафлин Америка Холбоһуктаах Штаттара Роберт Лафлин

(1950)

За открытие новой формы квантовой жидкости с возбуждениями, имеющими дробный электрический заряд (См. квантовый эффект Холла)

[98]
Хорст Штермер Германия Хорст Штермер

(1949)

Америка Холбоһуктаах Штаттара Дэниел Цуи

(1939)

1999 Герард ’т Хоофт Нидерланд Герард ’т Хоофт

(1946)

За прояснение квантовой структуры электрослабых взаимодействий

[99]
Мартинус Велтман Нидерланд Мартинус Велтман

(1931—2021)

2000-с сыллар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Сыл Мэтириэт Дойду, лауреат Олоҕо Хантан ылыллыбыта
2000 Жорес Иванович Алфёров Арассыыйа Жорес Иванович Алфёров

(1930—2019)
(14 премии)

За разработку полупроводниковых гетероструктур, используемых в высокочастотных схемах и оптоэлектронике

[100]
Герберт Крёмер Германия Герберт Крёмер

(1928)
(14 премии)

Джек Килби Америка Холбоһуктаах Штаттара Джек Килби

(1923—2005)
(12 премии)

За участие в изобретении интегральной схемы

2001 Америка Холбоһуктаах Штаттара Эрик Корнелл

(1961)

За достижение конденсации Бозе — Эйнштейна в разреженных газах щелочных металлов и за начальные фундаментальные исследования свойств конденсатов

[101]
Вольфганг Кеттерле Германия Вольфганг Кеттерле

(1957)

Карл Виман Америка Холбоһуктаах Штаттара Карл Виман

(1951)

2002 Раймонд Дэвис мл. Америка Холбоһуктаах Штаттара Раймонд Дэвис мл.

(1914—2006)
(14 премии)

За пионерский вклад в астрофизику, в частности за обнаружение космических нейтрино

[102]
Япония Масатоси Косиба

(1926—2020)
(14 премии)

Риккардо Джаккони Америка Холбоһуктаах Штаттара Риккардо Джаккони

(1931—2018)
(12 премии)

За изыскания в области астрофизики, которые привели к открытию космических источников рентгеновского излучения

2003 Алексей Алексеевич Абрикосов Америка Холбоһуктаах Штаттара Алексей Алексеевич Абрикосов


(1928—2017)

За пионерский вклад в теорию сверхпроводников и сверхтекучих жидкостей

[103]
Виталий Лазаревич Гинзбург Арассыыйа Виталий Лазаревич Гинзбург

(1916—2009)

Улуу Британия Америка Холбоһуктаах Штаттара Энтони Леггетт

(1938)

2004 Дэвид Гросс Америка Холбоһуктаах Штаттара Дэвид Гросс

(1941)

За открытие асимптотической свободы в теории сильных взаимодействий

[104]
Америка Холбоһуктаах Штаттара Дэвид Политцер

(1949)

Фрэнк Вилчек Америка Холбоһуктаах Штаттара Фрэнк Вильчек

(1951)

2005 Рой Глаубер Америка Холбоһуктаах Штаттара Рой Глаубер

(1925—2018)
(12 премии)

За вклад в квантовую теорию оптической когерентности

[105]
Джон Холл Америка Холбоһуктаах Штаттара Джон Холл

(1934)
(14 премии)

За вклад в развитие лазерной точной спектроскопии, включая технику прецизионного расчета светового сдвига в оптических стандартах частоты (оптических гребёнок)

Теодор Хенш Халыып:Германия Теодор Хенш

(1941)
(14 премии)

2006 Джон Мазер Америка Холбоһуктаах Штаттара Джон Мазер

(1946)

За открытие чернотельной формы спектра и анизотропии космического микроволнового фонового излучения

[106]
Джордж Смут Америка Холбоһуктаах Штаттара Джордж Смут

(1945)

2007 Альбер Ферт Франция Альбер Ферт

(1938)

За открытие эффекта гигантского магнетосопротивления

[107]
Петер Грюнберг Халыып:Германия Петер Грюнберг

(1939—2018)

2008 Йоитиро Намбу Япония Америка Холбоһуктаах Штаттара Йоитиро Намбу

(1921—2015)
(12 премии)

За открытие механизма спонтанного нарушения симметрии в субатомной физике

[108]
Макото Кобаяси Япония Макото Кобаяси

(1944)
(14 премии)

За открытие источника нарушения симметрии, которое позволило предсказать существование в природе по меньшей мере трёх поколений кварков

Тосихидэ Маскава Япония Тосихидэ Маскава

(1940—2021)
(14 премии)

2009 Чарльз Куэн Као Кытай Дьон Өрөспүүбүлүкэтэ Америка Холбоһуктаах Штаттара Чарльз Куэн Као

(1933—2018)
(12 премии)

За революционные достижения, касающиеся передачи света в волокнах для нужд оптической связи

[109]
Уиллард Бойл Америка Холбоһуктаах Штаттара Уиллард Бойл

(1924—2011)
(14 премии)

За изобретение полупроводниковой схемы для регистрации изображений — ПЗС-сенсора

Джордж Смит Америка Холбоһуктаах Штаттара Джордж Смит

(1930)
(14 премии)

2010-с сыллар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Сыл Мэтириэт Дойду, лауреат Олоҕо Хантан ылыллыбыта
2010 Андрей Гейм Нидерланд Андрей Гейм

(1958)

За новаторские эксперименты по исследованию двумерного материала графена

[110]
[111]
Константин Новосёлов Арассыыйа Улуу Британия Константин Новосёлов

(1974)

2011 Сол Перлмуттер Америка Холбоһуктаах Штаттара Сол Перлмуттер

(1959)
(12 премии)

За открытие ускоренного расширения Вселенной посредством наблюдения дальних сверхновых

[112]
Брайан Шмидт Америка Холбоһуктаах Штаттара Австралия Брайан Шмидт

(1967)
(14 премии)

Адам Рисс Америка Холбоһуктаах Штаттара Адам Рисс

(1969)
(14 премии)

2012 Серж Арош Франция Серж Арош

(1944)

За создание прорывных технологий манипулирования квантовыми системами, которые сделали возможными измерение отдельных квантовых систем и управление ими

[113]
Дэвид Уайнленд Америка Холбоһуктаах Штаттара Дэвид Уайнленд

(1944)

2013 Франсуа Энглер Бельгия Франсуа Энглер

(1932)

За теоретическое обнаружение механизма, который помогает нам понять происхождение массы субатомных частиц, подтверждённого в последнее время обнаружением предсказанной элементарной частицы в экспериментах ATLAS и CMS на Большом адронном коллайдере в ЦЕРН

[114]
Питер Хиггс Улуу Британия Питер Хиггс

(1929)

2014 Япония Исаму Акасаки

(1929—2021)

За изобретение эффективных синих светодиодов, приведших к появлению ярких и энергосберегающих источников белого света

[115]
Япония Хироси Амано

(1960)

Сюдзи Накамура Япония Америка Холбоһуктаах Штаттара Сюдзи Накамура

(1954)

2015 Япония Такааки Кадзита

(1959)

За открытие нейтринных осцилляций, показывающее, что нейтрино имеют массу
[116]
Канаада Артур Макдональд

(1943)

2016 Улуу Британия Дэйвид Таулесс

(1934—2019)
(12 премии)

За теоретические открытия топологических фазовых переходов и топологических фаз вещества
[117]
Улуу Британия Данкан Холдейн

(1951)
(14 премии)

Улуу Британия Джон Костерлиц

(1942)
(14 премии)

2017 Америка Холбоһуктаах Штаттара Рейнер Вайс

(1932)
(12 премии)

За решающий вклад в детектор LIGO и наблюдение гравитационных волн
[118]
Америка Холбоһуктаах Штаттара Барри Бэриш

(1936)
(14 премии)

Америка Холбоһуктаах Штаттара Кип Торн

(1940)
(14 премии)

2018 Америка Холбоһуктаах Штаттара Артур Эшкин

(1922—2020)
(12 премии)

За изобретение оптического пинцета и их применение в биологических системах
[119]
Франция Жерар Муру

(1944)
(14 премии)

За метод генерации высокоинтенсивных ультракоротких оптических импульсов
Канаада Донна Стрикленд

(1959)
(14 премии)

2019 Америка Холбоһуктаах Штаттара Канаада Джим Пиблс

(1935)
(12 премии)

За теоретические исследования в физической космологии
[120]
Швейцария Мишель Майор

(1942)
(14 премии)

За открытие экзопланеты на орбите солнцеподобной звезды
Швейцария Дидье Кело

(1966)
(14 премии)

2020-с сыллар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Сыл Мэтириэт Дойду, лауреат Олоҕо Хантан ылыллыбыта
2020 Улуу Британия Роджер Пенроуз

(1931)
(12 премии)

За открытие того, что образование чёрных дыр с необходимостью следует из общей теории относительности
[121]
Германия Райнхард Генцель

(1952)
(14 премии)

За открытие сверхмассивного компактного объекта в центре нашей галактики
Америка Холбоһуктаах Штаттара Андреа Гез

(1965)
(14 премии)

2021 Италия Паризи, Джорджо

(1948)
(12 премии)

За открытие взаимодействия беспорядка и колебаний в физических системах от атомного до планетарного масштабов.
Америка Холбоһуктаах Штаттара Сюкуро Манабэ

(1931)
(14 премии)

За физическое моделирование климата Земли, количественную оценку изменчивости и надежное прогнозирование глобального потепления.
Германия Клаус Хассельман

(1931)
(14 премии)

Сигэлэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  1. The Nobel Prize in Physics 1901(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  2. The Nobel Prize in Physics 1902(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  3. The Nobel Prize in Physics 1903(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  4. The Nobel Prize in Physics 1904(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  5. The Nobel Prize in Physics 1905(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  6. The Nobel Prize in Physics 1906(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  7. The Nobel Prize in Physics 1907(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  8. The Nobel Prize in Physics 1908(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  9. The Nobel Prize in Physics 1909(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  10. The Nobel Prize in Physics 1910(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  11. The Nobel Prize in Physics 1911(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  12. The Nobel Prize in Physics 1912(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  13. The Nobel Prize in Physics 1913(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  14. The Nobel Prize in Physics 1914(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  15. The Nobel Prize in Physics 1915(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  16. The Nobel Prize in Physics 1916(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  17. The Nobel Prize in Physics 1917(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  18. The Nobel Prize in Physics 1918(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  19. The Nobel Prize in Physics 1919(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  20. The Nobel Prize in Physics 1920(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  21. The Nobel Prize in Physics 1921(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  22. The Nobel Prize in Physics 1922(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  23. The Nobel Prize in Physics 1923(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  24. The Nobel Prize in Physics 1924(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  25. The Nobel Prize in Physics 1925(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  26. The Nobel Prize in Physics 1926(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  27. The Nobel Prize in Physics 1927(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  28. The Nobel Prize in Physics 1928(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  29. The Nobel Prize in Physics 1929(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  30. The Nobel Prize in Physics 1930(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  31. The Nobel Prize in Physics 1931(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  32. The Nobel Prize in Physics 1932(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  33. The Nobel Prize in Physics 1933(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  34. The Nobel Prize in Physics 1934(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  35. The Nobel Prize in Physics 1935(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  36. The Nobel Prize in Physics 1936(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  37. The Nobel Prize in Physics 1937(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  38. The Nobel Prize in Physics 1938(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  39. The Nobel Prize in Physics 1939(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  40. The Nobel Prize in Physics 1940(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  41. The Nobel Prize in Physics 1941(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  42. The Nobel Prize in Physics 1942(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  43. The Nobel Prize in Physics 1943(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  44. The Nobel Prize in Physics 1944(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  45. The Nobel Prize in Physics 1945(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  46. The Nobel Prize in Physics 1946(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  47. The Nobel Prize in Physics 1947(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  48. The Nobel Prize in Physics 1948(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  49. The Nobel Prize in Physics 1949(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  50. The Nobel Prize in Physics 1950(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  51. The Nobel Prize in Physics 1951(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  52. The Nobel Prize in Physics 1952(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  53. The Nobel Prize in Physics 1953(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  54. The Nobel Prize in Physics 1954(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  55. The Nobel Prize in Physics 1955(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  56. The Nobel Prize in Physics 1956(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  57. The Nobel Prize in Physics 1957(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  58. The Nobel Prize in Physics 1958(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  59. The Nobel Prize in Physics 1959(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  60. The Nobel Prize in Physics 1960(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  61. The Nobel Prize in Physics 1961(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  62. The Nobel Prize in Physics 1962(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  63. The Nobel Prize in Physics 1963(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  64. The Nobel Prize in Physics 1964(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  65. The Nobel Prize in Physics 1965(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  66. The Nobel Prize in Physics 1966(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  67. The Nobel Prize in Physics 1967(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  68. The Nobel Prize in Physics 1968(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  69. The Nobel Prize in Physics 1969(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  70. The Nobel Prize in Physics 1970(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  71. The Nobel Prize in Physics 1971(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  72. The Nobel Prize in Physics 1972(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  73. The Nobel Prize in Physics 1973(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  74. The Nobel Prize in Physics 1974(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  75. The Nobel Prize in Physics 1975(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  76. The Nobel Prize in Physics 1976(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  77. The Nobel Prize in Physics 1977(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  78. The Nobel Prize in Physics 1978(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  79. The Nobel Prize in Physics 1979(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  80. The Nobel Prize in Physics 1980(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  81. The Nobel Prize in Physics 1981(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  82. The Nobel Prize in Physics 1982(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  83. The Nobel Prize in Physics 1983(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  84. The Nobel Prize in Physics 1984(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  85. The Nobel Prize in Physics 1985(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  86. The Nobel Prize in Physics 1986(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  87. The Nobel Prize in Physics 1987(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  88. The Nobel Prize in Physics 1988(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  89. The Nobel Prize in Physics 1989(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  90. The Nobel Prize in Physics 1990(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  91. The Nobel Prize in Physics 1991(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  92. The Nobel Prize in Physics 1992(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  93. The Nobel Prize in Physics 1993(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  94. The Nobel Prize in Physics 1994(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  95. The Nobel Prize in Physics 1995(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  96. The Nobel Prize in Physics 1996(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  97. The Nobel Prize in Physics 1997(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  98. The Nobel Prize in Physics 1998(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  99. The Nobel Prize in Physics 1999(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  100. The Nobel Prize in Physics 2000(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  101. The Nobel Prize in Physics 2001(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  102. The Nobel Prize in Physics 2002(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  103. The Nobel Prize in Physics 2003(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  104. The Nobel Prize in Physics 2004(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  105. The Nobel Prize in Physics 2005(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  106. The Nobel Prize in Physics 2006(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  107. The Nobel Prize in Physics 2007(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  108. The Nobel Prize in Physics 2008(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  109. The Nobel Prize in Physics 2009(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  110. Нобелевская премия по физике присуждена выходцам из России за создание графена — «Российская газета», 5 октября 2010
  111. The Nobel Prize in Physics 2010(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  112. The Nobel Prize in Physics 2011(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 17 Бэс ыйын 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 22 Бэс ыйын 2012.
  113. The Nobel Prize in Physics 2012(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 9 Алтынньы 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 14 Алтынньы 2012.
  114. The Nobel Prize in Physics 2013(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 8 Алтынньы 2013.
  115. The Nobel Prize in Physics 2014(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 7 Алтынньы 2014.
  116. The Nobel Prize in Physics 2015(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 6 Алтынньы 2015.
  117. The Nobel Prize in Physics 2016(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 4 Алтынньы 2016.
  118. The Nobel Prize in Physics 2017(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 3 Алтынньы 2017.
  119. The Nobel Prize in Physics 2018(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 2 Алтынньы 2018.
  120. The Nobel Prize in Physics 2018(суох сигэ — история). Nobel Foundation. Тургутулунна 8 Алтынньы 2019.
  121. The Nobel Prize in Physics 2020(ааҥл.). Нобелевский фонд. Тургутулунна 6 Алтынньы 2020.