Ороһуоспа

Ороһуоспа диэн христиан итэҕэлигэр Исус Христос төрөөhүнүн бэлиэтиир күн. Григориан халандаарынан ахсынньы 25 ылыллар. Cорох илин христиан таҥара дьиэлэрэ Ороhуоспаны тохсунньу 7 бэлиэтииллэр (Юлиан халандаарынан)^[1].

Ороhуоспа төрүкү христиан бэлиэ күнэ эрээри, билигин аан дойдуга барытыгар киэҥник бэлиэтэнэр, христиан буолбатах да дьон эмиэ сөбүлээн бэлиэтииллэр.

Ороhуоспа биллэр үгэстэрэ: дьон бэйэ бэйэлэригэр бэлэх бэрсэллэр (оҕолорго бэлэхтэри Санта Клаус аҕалар), эҕэрдэлээх хаарталарынан атастаhаллар, таҥара дьиэтигэр сылдьаллар, уруу-аймах дьон бииргэ мусталлар, ас астыыллар, ороhуоспа маhын киэргэтэллэр, дьиэ иhигэр уонна таhырдьа уоттары уонна гирляндалары ыйыыллар.

Христос Төрүүр Событиелара

Каноническай тиэкистэр

Император ыйааҕынан, империя хас биирдии олохтооҕо «бэйэтин куоратыгар»көстүөхтээх этэ. Иосиф удьуора Давид удьуора Иосиф киспитэ буолан, Вифлеемҥа барбыттара.

Иисус төрөөбүтүн кэннэ, киниэхэ бастакынан аанньал көстүүтүн биллэр маныыһыттар киниэхэ сүгүрүйэ кэлбиттэрэ. Матфей евангелиены иһитиннэрбитинэн, халлааҥҥа абааһылары аҕалбыт дьикти сулус көстүбүт. Кинилэр бэлэх — кыһыл, ладан уонна смирнаны биэрбиттэрэ; кыра оҕо курдук буолбакка, ыраахтааҕы (Мф. 2:1-3). Ол кэмҥэ Сибэтиэй дьиэ кэргэн номнуо «дьиэтигэр» (Мф. 2:1-11).

Мессия төрөөбүтүн билэн, Иудейдар ыраахтааҕылара Ирод кинини икки сааһыгар диэри өлөрөргө приказтаабыта. Христос өлүүттэн дьиктитик быыһаммыт буолан, Иосиф аанньала Египеккэ сүүрэргэ соруйбута уонна Ирод өлүөр диэри олорбут дьиэлэрин кытта (Мф). 2:16).

Апокрифическай источниктар

Иисус Христос төрөөбүтүн туһунан кэпсээнэ: «Протоевангелия Иакова» уонна «евангелия Псевдо- Матфей». Бу источниктар кэпсииллэринэн, гостиницаҕа миэстэ суоҕуттан, хаспахтан сүөһү хорҕойор хаҕын быһыытынан туһаныллыбыт хаспахха көһөргө күһэллибиттэр.

Мария уустар кэлиилэрин билэн, Иосиф повитуханы көрдүү барбытыгар, төннөн иһэн, хаспах хаспаҕар төннөн иһэн, «хаспах быыһыгар хайдах да таһырдьа таһаарбат гына сырдык сандаарбыта, сотору буолан баран, оҕо тахсан ийэтин түөһүн ылан Мария»диэн кэпсээбитэ. Киприан Карфаген бигэргэтэринэн, Мария «эбэҥки өттүттэн ханнык да өҥөҕө наадыйбат, төрөппүт да, төрөппүт да, төрөппүт да, онон оҕотун дириҥ ытыктабыллаах попечение төлүүр". Он писал, что рождение Христа произошло до того, как Иосиф привел повитуху. Онуоха Саломея ыраахтааҕытын Давид удьуоруттан төрүттээх Мария диэн ааттанар.