Никифоров Исай Прокопьевич

Исай Никифоров
Төрөөбүт күнэ:	1 ыам ыйын 1915({{padleft:1915|4|0}}-{{padleft:5|2|0}}-{{padleft:1|2|0}})
Төрөөбүт сирэ:	Бэһис Малдьаҕар нэһилиэгэ, Хаҥалас улууһа, Саха уобалаһа
Өлбүт күнэ:	3 балаҕан ыйын 1976({{padleft:1976|4|0}}-{{padleft:9|2|0}}-{{padleft:3|2|0}}) (61 сааһыгар)
Дойдута:	Россия империята Россия империята → ССРС ССРС
Дьарыга:	суруйааччы, суруналыыс
Айымньыларын тыла:	саха
Бастакы кинигэтэ:	Ыстапаан, 1939.
Наҕараадалара:

Никифоров Исай Прокопьевич (01.05.1915, Бэһис Малдьаҕар нэһилиэгэ, Хаҥалас улууһа, Саха уобалаһа — 03.09.1976) — саха суруйааччыта, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа.

Олоҕун олуктара

• 1915 сыллаахха ыам ыйын 1 күнүгэр Хаҥалас улууһун Бэһис Малдьаҕар нэһилиэгэр төрөөбүт. Сэрии иннигэр Кыым хаһыакка отдел сэбиэдиссэйинэн үлэлээбит.
• 1934—1939 сс. — сэбиэскэй уонна профсоюз органнарыгар үлэлээбит.
• 1939 с. — ССРС суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ.
• 1940 с. — ССКП чилиэнэ.
• 1943 сылга дылы, Аармыйаҕа ыҥырыллыан иннинэ, «Кыым» редакциятыгар салаа сэбиэдиссэйинэн үлэлээбит.
• Аармыйаҕа 1943 сыллаахха Дьокуускай военкоматынан ыҥырыллыбыт. 1944 сыл ыам ыйыттан 1-кы Украинскай фроҥҥа сэриилэспит. Старшай лейтенант, 112-с СД. Кыһыл Сулус уордьанынан наҕараадаламмыт (13.04.1945).
• Аармыйа кэнниттэн суруналыыстаабыт.
• 1949 с. — Новосибирскайдааҕы партийнай оскуоланы бүтэрбит.
• 1949—1953 — «Эдэр коммунист» редактора, «Хотугу сулус» редакциятыгар эппиэттээх секретарь.
• 1976 с. балаҕан ыйын 3 күнүгэр өлбүт.

Айар үлэтэ

1939 сыллаахха биир бөдөҥ айымньыта — «Ыстапаан» диэн сэһэнэ — күн сирин көрбүт. Бу сэһэнэ үксүн ааптар олоҕор олоҕуран суруллубут.
Исай Никифоров айар үлэтигэр байыаннай тема сүҥкэн оруннаах. Сэһэннэрин сүрүн геройдара — сэбиэскэй хамандыырдар образтара. «Олох иһин охсуһуу» сэһэнигэр сыылкаҕа кэлбит бассабыыктар дьадаҥы сахалар өйдөрүгэр-санааларыгар сабыдыаллара кэпсэммит.
Н. Заболоцкайы кытта «Тарабукиннар дьиэ кэргэннэрэрэ» диэн пьеса суруйбут.

Наҕараадалара уонна ытык ааттара

• Саха АССР культуратын үтүөлээх үлэһитэ
• Кыһыл Сулус уордьана
• мэтээллэр

Аатын үйэтитии

И. П. Никифоров аата Хаҥалас улууһун Бэһис Мальдьаҕар орто оскуолатыгар иҥэриллибит.

Библиография

• Ыстапаан: Сэһэн. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1993. — 82 с.
• Саллааттар: Сэһэн. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1951. — 100 с.
• Кырачаан булчуттар. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1954. — 44 с.
• Олох иһин охсуһуу: Сэһэн. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1959. — 212 с.
• Түбүктээх саас: Очерк. — Дь.: Кинигэ изд-та, 1961. — 16 с.
• Ким ордугай?: Кэпсээннэр. Кыра саастаах оскуола оҕолоругар. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1962. — 16 с.
• Икки сэһэн. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1965. — 256 с.
• Быһый уол: Сэһэн. Улахан саастаах оскуола оҕолоругар. —Дь.: Кинигэ кыһата, 1967. — 96 с.
• Суор кыланар сиригэр: Сэһэннэр. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1970. — 208 с.
• Илин былдьаһыы. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1972. — 152 с.
• Сүрэх кэпсиир: Сэһэн. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1974. — 344 с.
• Саллаат өрүү саллаат: Сэһэн, кэпсээн. — Дь.: «Бичик», 1993. — 128 с.
• Без ружья: Рассказы. — Якутск: Кн. изд-во, 1958. — 40 с.

Кини туһунан

• Васильев Г. А. Буойун-суруйааччы// «Хотугу сулус». — 1986. —№ 8. — 89—90.

Сигэлэр

• Якутский государственный литературный Музей имени П. А. Ойунского: Никифоров Исай Прокопьевич
• Никифоров Исай Прокопьевич
• М. Г. Старостин. Өлбөөдүйбэт үйэ аҥаара. — Дь.: Бичик, 1995.