Кыттааччы:NADYANEUSTR

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Юдин, Сергей Сергеевич[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Серге́й Серге́евич Ю́дин (1891 - 1954) — биллиилээх советскай хирург уонна ученай, Н. В. Склифосовский аатынан НИИ СП сүрүҥ хирурга, А. В. Вишневский аатынан НИИ хирургия директора.

Биографията[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

С. С. Юдин 1891 сыллаахха балаҕан ыйын 27 күнүгэр (алтынньы ыйын 9 күнүгэр) Москваҕа элбэх оҕолоох баай атыыһыттар уонна промышленниктар ыалыгар төрөөбүтэ. Аҕата, эмиэ Сергей Иванович, канительнай фабриканы бас билэрэ, Алларааҥҥы эргиэн эрээт (билиҥҥи ГУМ), металлотяльнутай фабрика уонна байыаннай обмундирование техническэй директорынан уонна атыыһыттар кулууптарын салайааччытынан ( Малая Дмитровка, 6) үлэлээбитэ. Дьиэ кэргэнэ Покровкаҕа №35 дьиэҕэ олорбута; фабрика хонтуората Токмаков переулок, № 10 дьиэ аадырыска турара.

1898 сыллаахха Сергей Юдины Валицкай А. Н. оҕо оскуолатыгар биэрбиттэрэ, онно сылдьан гимназияҕа киирэригэр бэлэмнэммитэ. 1802 с. атырдьах ыйыгар Юдин Сергейы иккис Московскай гимназия 1 кылааһыгар ылбыттара.

1911 с. медицинскэй факультетка аттестат конкурса күүтуллэрин быһыытынан ( аҥаардас Московскай уокуругуттан 180 миэстэҕэ 230 абитуриент сайаапка биэрбитэ) МГУ физико-математическай естественнай отделениятыгар киирбитэ. Сыл ааһан баран Сергей Юдин Медицинскэй факультетка көһөр, ол эрээри Бастакы аан дойдутааҕы сэрии саҕаланан, академическэй курсун бүтэрбэт. Фроҥҥа тиийэн гвардейскай стрелковай биригээдэ иһинэн Кыһыл Кириэс передовой отряд тутаах киһитэ уонна 267 Духовщинскай пехотнай полгун 101 нүөмэрдээх бырааһа буолар. Сэриигэ эр санааны көрдөрбүтүгэр Георгиевскай мэтээлинэн наҕараадаламмыта. 1916 с. от ыйын 15 күнүгэр ыараханнык контузияламмыта. Госпитальтан тахсан экзаменын туйгуннук туттаран, эмчит бастакы степеннээх дипломун ылар уонна Духовщинскай полк үрдүкү бырааһа буолар. Ол кэмҥэ баай параходтары бас бэлэччи кыыһын, Платонова Наталья Владимировнаны ойох ылар.

Демобилизация кэннэ 120 койкалаах Кыһыл Кириэс хирургическэй лазаретын сэбиэдэссэйинэн анаммыта, тэҥҥэ Тульскай земскэй балыыһа хирургичэскэй отделениетыгар улэлиирэ. 1918 c. Москваҕа төннүбүтүн кэннэ тута-бааччы "Захарьино" подмосковнай санаторий иһинэн балыыһаҕа үлэҕэ ылаллар.

1922-1928 сс. Серпухов куоракка фабричнай балыыһаҕа хирургунан үлэлиир, 1925-1927 сс. приват-доцент быһыытынан Бурденко Н. Н. клиникатыгар үөрэтэр, 1926 с. бүтүүтүгэр 1927 с. саҕаланыытыгар СШАҕа командировкаҕа барбыта, ол туһунан "В гостях у американских хирургов" диэн кинигэтин суруйар. Элбэхтэ модаҕа киирбит спинномозговой анастезтиянан операциялыыра. Кини операцияларын хирургия корифейдэрэ - Спасокукоцкий С. И, Разумовский В. И көрө кэлэллэрэ. Сотору-сотору Московскай хирургическэй түмсүүгэ тыл этэрэ, Москва, Ленинград съестэригэр доклад кэпсиирэ.

1928 сылтан Склифосовский Н. В. аатынан МНИИСП хирургическэй отделение сэбиэдэссэйэ. Онно сылдьан куртах хирургиятын эйгэтигэр улахан результаттарга тиийбитэ; 10 сыл иһигэр 3000 тахса куртах эппэрээсийэтин оҥорбута. 1935 с. медицинскэй наука докторын аатын иҥэрбиттэрэ. Бастакытын клиникаҕа соһуччу өлбүт киһи хаанын көһөрөн кутууну туһаммыта (1930)

Аҕа дойду Улуу сэриитин кэмигэр - РККА хирургун аттынааҕы үрдүкү инспектор-консультант этэ.

АМН СССР дьиҥнээх чилиэнэ (1944), Английскай королевскай хирургтар Колледжын (1943), Американскай хирургтар ассоциациятын (1943), Парижкай университет хирургическэй обществатын (1947), Пражкай, Каталонскай хирургтар обществоларын ытыктабыллаах чилиэнэ, Сорбонна Ытыктабыллаах доктора (1946).

Ссылка5а ыытыы уонна хаайыы[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

1948 с. ахсынньы 23 күнүгэр "Сэбиэскэй судаарыстыба өстөөҕө, Английскай разведканы дойдубут туһунан шпионскай сведениелэринэн хааччыйыы" диэн сымыйа буруйдааһынынан МГБ СССР арестаммыта. 1948-1953 cылларга бастаан Лубянка хаайыытыгар, ол кэннэ Лефортово соҕотохтуу камератыгар сыппыта. Онно иккис инфарктаммыта. Хаайыыга сытан "Размышления хирурга[1]" кинигэтин суруйар. Балаһыанньата сайын 1951 сылыгар уларыйар - саҥа следователи аныыллар. Комаров В. И. оннугар дьыалатын Рюмин М. Д. ыытар буолар. 1951 сыл атырдьах ыйын 18 күнүгэр допроска Юдин бэйэтин антисеминизмын туһунан следователигар кэпсиир уонна профессор Левит В. С. "еврейскэй национализмҥа" буруйдуур. Оннук гынан, дойдуга таҥнарыы статыйанан ытыаллыахтааҕын Новосибирскай уокурук Бердск куоратыгар 10 сыл кэмнээх ссылкаҕа ыытыллар.

Ссылка кэмигэр Бердск куоракка хирургунан үлэлээбитэ.

1953 c., Сталин өлбүтүн эрэ кэннэ босхоломмута.

Өйдөбүннүк[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Үөрэнээччилэрин ортолоругар биллэр хирургтар: Фрапов Д. А., Роданов Б. С., Андросов П. И.

Юдин медицинскэй эрэ эйгэҕэ буолбакка, творческай интеллигенция ортотугар эмиэ биллибитэ. Нестеров М. В., Корин П. Д., Лактионов А. И., Кукрыниксы, Мухина В. И у. д. а. худуоһунньуктар уонна мкульптордар мэтэриэттэрин айбыттара; обраһа Корнейчук А. Е. "Платон Кречет" пьессатыгар күлүк көстүүтүн булбута.

1954 с. бэс ыйын 12 күнүгэр орто дойдуттан туораабыта. Новодевичэй кылааһыбаҕа көмүллүбүтэ.

1996 c. ыам ыйын 17 күнүгэр Склифосовский Н. В. аатынан Интститутка сүрүн дьиэтин фасадыгар барельефтаах мемориальнай дуоска турбута.

Новосибирскайга Оҕо клиническэй балыыһатын дьиэтин иннигэр Юдин С. С, бюста туруоруллубута; авордара - скульптор А. Дьяконов уонна архитектор В. Арбатский.


Наҕараадалар уонна бириэмийэлэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • РСФСР өҥөлөөх наука деятеля (1943)
  • «Заметки по военно-полевой хирургии», «О лечении военных ран препаратами сульфамидов» и «Некоторые впечатления и размышления о 80-ти случаях операций искусственного пищевода» военно-полевой уонна оҥоһуу куртах туһунан научнай үлэлэригэр - иккис степеннээх Сталин аатынан бириэмийэ (1941)
  • Куолай аһарбатыгар восстановительнай хирургияҕа саҥа методтары айыыга - бастакы степеннээх Сталин аатынан бириэмийэ (1948)
  • Фибрознай хааны туттууга, оҥорууга уонна олоххо киллэрбитигэр - Ленин бириэмийэтэ (1962 — өлбүтүн кэннэ)
  • Ленин уордьана
  • Икки Кыһыл Знамя уордьана (25.8.1944; 6.4.1945)
  • Кыһыл Сулус уордьана
  • Мэтээл
  • Георгиевскай мэтээл

Үлэлэрэ[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • Юдин С. С. Спинномозговая анестезия. — 1925.
  • Юдин С. С. В гостях у американских хирургов // Нов. хирургический архив. — 1927. — № 46—54.
  • Юдин С. С. Переливание трупной крови // Правда. — 1935. — 10 марта.
  • Юдин С. С. Восстановительная хирургия при непроходимости пищевода. — М.: Медгиз, 1954. — 272 с.
  • Юдин С. С. Избранные произведения. Вопросы военно-полевой хирургии и переливание посмертной крови. — М.: Медгиз, 1960. — 552 с.
  • Юдин С. С. Мысли о медицине. — М., 1968. — 80 с.
  • Юдин С. С. Размышления хирурга[2]. — М.: Медицина, 1968.
  • Юдин С. С. Избранное. — М., 1991. — 400 с.
  • Юдин С. С. Этюды желудочной хирургии. — М.: Бином, 2003. — 423 с.

Туһаныллыбыт литература[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Ссылкалар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Юдин И. Ю., Юдин В. И. Воспоминания о С. С. Юдине[3] (16 апреля 2008).

  1. https://bookz.ru/authors/udin-sergei/udinserg01.html
  2. https://bookz.ru/authors/udin-sergei/udinserg01.html
  3. http://ikzm.narod.ru/Judine/7a.htm