Кузьмин Ариан Ильич
Кузьмин Ариан Ильич (27.12.1922—06.06.1996) — космос сардаҥаларын үөрэппит физик-учуонай, физико-математическай билим доктора.
Олоҕун олуктара
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Ариан Ильич Кузьмин Өлүөхүмэ Ииннээҕэр 1922 сыллаахха ахсынньы 27 күнүгэр төрөөбүт[1].
- 1938—1942 сс. — Дьокуускай пединститутун студена.
- 1942 с. — Кыһыл Аармыйа кэккэтигэр ыҥырыллыбыта. Забайкальскай байыаннай уокурукка сулууспалаабыт. Политрук солбуйааччыта (1942—1943 сс.), курсант (1943—1944 сс.).
- 1944—1945 сс. — Аҕа дойду Улуу сэриитигэр кыттыбыта (Ленинградскай фронт, 43 арт. зенит. отд., ПВО бригадата, взвод командира).
- 1946 с. — Дьокуускай пединститутун «физика» идэтин бүтэрбитэ.
- 1960 с. — физико-математическай билим кандидата.
- 1969 с. — физико-математическай билим докторыгар «Космические лучи и солнечный ветер» тиэмэҕэ диссертациятын ситиһиилээхтик көмүскээбит.
- 1971 с. — «Физика атомного ядра и космических лучей» идэ профессора.
- 1996 сыллаахха бэс ыйын 6 күнүгэр өлбүтэ.
Үлэлээбит сирдэрэ:
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- 1947—1960 сс. — Космос сардаҥаларын 1 №-дээх станцията, младшай научнай үлэһит.
- 1961 с. — старшай научнай үлэһит.
- 1961—1963 сс. — космофизика чинчийиилэрин уонна аэрономия Институтун старшай научнай үлэһитэ.
- 1963—1973 сс. — космическай сардаҥалар вариацияларын лабораториятын сэбиэдиссэйэ.
- 1966—1970 сс. — космофизика чинчийиилэрин уонна аэрономия Институтун директорын солбуйааччыта.
- 1969 с. — Саха АССР Үрдүкү Сүбэтин VII ыҥырыытын депутатынан талыллыбыт (895 №-дээх удостоверение).
- 1970—1973 сс. — ССРС НА Сибиирдээҕи салаатын Дьокуускайдааҕы филиал Президиумун бэрэссэдээтэлин солбуйааччыта.
- 1971 с. — Саха АССР Үрдүкү Сүбэтин VIII ыҥырыытын депутатынан талыллыбыт (168 №-дээх удостоверение).
- 1972—1985 сс. — «Геомагнетизм и аэрономия» сурунаал редколлегиятын чилиэнэ.
- 1973—1986 сс. — Саха государственнай университет ректора.
- 1975 с. — Саха АССР Үрдүкү Сүбэтин IX ыҥырыытын депутатынан талыллыбыт (178 №-дээх удостоверение).
- 1976 с. — Дьокуускай партиятын горкомун чилиэнэ.
- 1978 с., 1981 с. — Саха Сирин партиятын обкомун чилиэнэ.
Наҕараадалара уонна ытык ааттара
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- «За победу над Германией» мэтээл (1945)
- «Бочуот Знага» уордьан, № 492319 (1967)
- «50 лет Вооруженных Сил СССР» мэтээл (1967)
- «20 лет Победы в войне 1941—1945 гг.» мэтээл (1968)
- «25 лет Победы в войне 1941—1945» мэтээл (1970)
- «За доблестный труд в ознаменование 100-летия со дня рождения В. И. Ленина» мэтээл (1970)
- Саха АССР билимин үтүөлээх деятелэ (1971)
- «25 лет Победы в войне 1941—1945 гг.» мэтээл (1973)
- ВДНХ үрүҥ көмүс мэтээлэ (1974)
- Үлэ Кыһыл Знамята уордьан, № 988331 (1975)
- «30 лет Победы в Великой Отечественной войне» мэтээл (1975)
- «Милитарист Япония ЯПЕНЫ 30 лет» мэтээл (1976)
- «60 лет Вооруженных сил СССР» мэтээл (1978)
- «Халкин-Гол» мэтээл, № 361 (1979)
- Саха АССР билимин үтүөлээх деятелэ
- Саха Өрөспүүбүлүкэтин билимҥэ уонна техникаҕа Государственнай бириэмийэтин лауреата (1993)
Аатын үйэтитии
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- М. К. Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет кини аатынан, ФТИ бастыҥ студеннарыгар, стипендия олохтообут[2]
Быһаарыылар
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- ↑ http://www.kosmofizika.ru/history/ikfia/kuzmin_a_i.htm Памяти... Космофизика.ру ситим-сир
- ↑ Северо-Восточный федеральный университет имени М. К. Аммосова:Стипендия
Сигэлэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы] |
Бу киһи туһунан сиппэтэх ыстатыйа. Көннөрөн уонна эбэн биэрэн Бикипиэдьийэҕэ көмөлөһүөххүн сөп. |