Иннокентьев Николай Николаевич

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Навигацияҕа көс Көрдөбүлгэ көс

Иннокентьев Николай Николаевичсаха живописеһа, Саха Өрөспүүбүлүкэтин ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ.

1944 с. бэс ыйын 2 күнүгэр Ньурба Чучукаан нэһилиэгэр төрөөбүтэ.

1966 с. Дьокуускайдааҕы уус-уран училищены, 1973 с. Ленинградтааҕы Репин аатынан живопись, скульптура уонна архитектура институтун живописнай салаатын бүтэрбитэ[1].

1944 сыл бэс ыйын 2 күнүгэр Ньурба оройуонун Бордоҥ нэһилиэгэр Чуучукаан түбэтигэр дьадаҥы колхозтаахтар кэргэннэригэр төрөөбүтэ. Маалыкай орто оскуолатын аҕыс кылааһын бүтэрэн баран, бэйэтэ баҕа өттүнэн Дьокуускайга кэлэн, художественнай училищеҕа ситиһиилээхтик үөрэнэн идэн ылан, Ньурбаҕа Убайаан оскуолатыгар уруһуй учууталынан үлэлиир. Онтон айымньылаахтык үлэлииргэ билии-көрүү, араас дойдулар художниктарын ньымаларын үөрэтии, элбэхтик эрчиллии, үлэлээһин наадатын өйдөөн, Ленинград куоракка тиийэн Репин аатынан художественнай академияҕа үөрэххэ киирэр. Кини бу аан дойдуга аатырбыт элбэх идэлээх художниктары үөрэтэн таһаарбыт үөрэх кыһатын бүтэриэҕиттэн 40-тан тахса сыл урут бэйэтэ үөрэммит Дьокуускайдааҕы художественнай училищетыгар тосхтоло суох күн бүгүнүгэр диэри преподавателинэн олус тахсыылаахтык үлэлии сылдьар. Бу үлэлээбит сылларыгар үөрэнээччилэр уонтан тахса выпустарын үөрэтэн, иитэн идэлээх үлэһит оҥортоото. Училищены бүтэрбит отуттан тахса үөрэнээччилэрэ дойду араас куораттарыгар идэлэрин дириҥэтэн үрдүк үөрэҕи бүтэрэн, идэ ылан үлэлии сылдьаллар, сорохторо өссө да үөрэнэн бүтэ иликтэр. Кинилэртэн уонча киһи Российскай Федерация художниктарын Союһун чилиэннэрэ буоллулар.

Николай Николаевич сүрүн үлэтин тас өттүгэр үрдүк идэлээх художник быһыытынан бэрт элбэҕи оҥордо, айда. Кини бастыҥ уруһуйдара, ол иһигэр «Сайылык», «Ийэлэр» диэн хартыыналара Росияҕа тахсар «Художник» диэн сурунаалга бэчээттэммиттэрэ. Автор олоҕу кытта тэҥҥэ хардыылыырын көрдөрөр биир бастыҥ «БАМ мерзловедтара» диэн хартыыната Россия художниктарын бастыҥ үлэлэрин кытта Арҕаа Берлиҥҥэ, Люксембурга аан дойдутааҕы быыстапкаҕа туруоруллубута. Автор Комсомол Киин комитетын бириэмийэтигэр тиксибитэ, хартыына «Художники Сибири и дальнего Востока» диэн кинигэҕэ киллэриллибитэ.

Н.Н.Иннокентьев – дьон портреттарын оҥоруу улахан маастара. Гаврил Винокуров портрета «Огонёк» сурунаал өҥнөөх таһаарыытыгар бэчээттэммитэ. Николай Николаевич өссө ордук умсугуйан төрөөбүт дойдутун - Күөх Ньурбатын, Марха өрүс маанылаах айылҕатын, аар-саарга аатырбыт Ленабыт Эркээни хочотун кэрэ көстүүлэрин уруһуйдаабыта киһи сүрэҕин-быарын ортотунан киирэр. Н.Н.Иннокентьев художественнай үлэлэрэ Москва куоракка уонтан тахса төгүл, Россия атын куораттарыгар уонча төгүл Бүтүн Союзтааҕы, Бүтүн Россиятааҕы быыстапкаларыгар көрдөрүллүбүттэрэ. Художник үлэлэрэ аан дойду быыстапкаларыгар эмиэ туруоруллубуттара, ол курдук Венгрияҕа Будапешт куоракка, Болгария столицатыгар Софияҕа, Югославия столицатыгар Белградка, Чехословакияҕа Кремниц, Братислава куораттарга, Арҕаа Берлиҥҥэ, Монголия столицатыгар Улан-Баторга көрдөрүллүбүттэрэ.

Николай Николаевич педагогическай уонна айар үлэтэ 2000 сыллаахха «Дружба» орденынан, 1990 сыллаахха «Саха Республикатын искусствотын үтүөлээх деятелэ» аатынан, ССРС Художественнай академиятын дипломунан бэлиэтэммитэ.

Российскай Федерация Художниктарын союһун чилиэнэ Н.Н.Иннокентьев билигин да айар үлэнэн үлүһүйэн туран дьарыктанар, итини тэҥэ тапталлаах кэргэнинээн Раида Михайловналыын үс кыыһы иитэн, үөрэтэн аҕаларын суолунан художник идэтин баһылыылларын ситистилэр. Улахан кыыс Мария, орто кыыс Ньургустаана, кыра кыыс Айталина В.И.Суриков аатынан институту бүтэрэн, үлэһит буоллулар, айар үлэ суолугар эрэллээхтик үктэнниллэр.

Айар үлэтэ[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Николай Иннокентьев айымньылара буола турары кэтээн көрүүттэн тахсаллар, диэн искусствоведтар суруйаллар. Үлэтин үксэ тыа, саха олоҕун-дьаһаҕын көрдөрөр.

Үлэлэрэ

  • Алеша Макаров мэтириэтэ. Нагорнай (1975)
  • Сайылык (1987)

Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  1. Национальный художественный музей Республики Саха (Якутия). Г. Сафронова уонна атыттар. — Дьокуускай: Сахаполиграфиздат, 2001