Иһинээҕитигэр көс

Захарова Евдокия Гаврильевна

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Захарова Евдокия Гаврильевна - СӨ үөрэҕириитин туйгуна, тыыл, педагогическай үлэ бэтэрээнэ.

1935 с. балаҕан ыйын 19 күнүгэр Ыҥаа нэһилиэгэр төрөөбүтэ.

1957 с. Дьокуускайдааҕы мед. училищены бүтэрэн дойдутугар 7 сыл биэлсэрдээбитэ. 1971 с. СГУ история салаатын кэтэхтэн үөрэнэн бүтэрбитэ уонна 1964 с. Ыҥаа оскуолатыгар 37 сыл учууталлабыта уонна дириэктэрдээбитэ.

Ыҥаа сиригэр-уотугар дьон олохсуйуутун туһунан маннык үһүйээни кэпсиир этилэр. Үс үйэ анараа өттүгэр Уус-Маайаттан Захаров диэн эбээн киһитэ бу сиргэ маҥнай кэлэн олохсуйбут. Кини үс ойохтоох эбит. Ойохторун сир-чир аайы туспа балаҕан сылдьан бултаан-алтаан астарын булан, мастарын мастаан дьаһайан олорбут. Ол киһиттэн билигин Захаровтар диэн халыҥ аймах үөскээбиттэр. Олорбут сирэ Соболоох күөл тура буолуон сөп, онно чугас-чугас үс балаҕан баара үһү. Онтон сыыйа атын сирдэртэн Уус-Амматтан, Саһылтан, Кириэстэн, Өймөкөөнтөн дьон кэлэн олохсуйан барбыттар.

Күүстэх Сөдүөт аҕата Мэрэкээс диэн хос ааттаах киһи «Мэндэкэҕэ» олорбут. Бу Мэрэкээс Биридьээл диэн чугас аймахтаах (ини-биилэр?) эбит. Биридьээл уолуттан Микиитэттэн элбэх ыччат Ыҥааҕа тарҕанар – Бочукулар, Кыра Сөдүөттээх (Мэҥэ-Алдан) Неймоховтар ийэлэрэ Даарыйа (Мэҥэ-Алдан), Тааттаҕа Рахлеевтар уо.л.а. Күүстээх Сөдүөт төһө күүстэҕэ биллибэт, ол эрээри кини ыччаттара уксулэрэ төрөлкөй, күүстээх дьон буолаллара кини да мээнэҕэ Күүстээх диэн ааттамматаҕа буолуо. Иккиһинэн, кини кэргэнэ нуучча дьахтара эбит, кинилэртэн ыраас хааннаах, толуу ыччаттар үөскүүллэр. Кинилэр тоҕус оҕолоноллор, аҕалара өлөн ийэлээрэ кыайан иитиминэ кинилэри борохуокка олордон ыыталаан кэбиспит. Биир кыыс Саһыл нэһилиэгэр олохсуйбут, Чокуурап диэн киһиэхэ кэргэн тахсыбыт, биир кыыс Кириэс-Халдьаайыга Ичигэскэ Киргиэлэй Саввиҥҥа-Нохойоҕо эргэ тахсыбыт, киниттэн элбэх ыччат хаалар, оҕолоро – учуонай-зоотехник Мария, Пантейлемон, Вера, Иван, Пелагея диэн кыыс Дабаччымаҕа Хабырылла Лыглаевка эргэ тахсар, киниттэн республикаҕа киэҥник биллибит советскай-партийнай үлэһит В.Г. Лыгаев төрүүр, кини уола А.В. Лыглаев техническэй наука доктора, профессор, Дьокуускайга олорорбута, үлэлээбитэ[1].

Биир уола Уйбаан Саллаат диэн хос ааттаах киһи эмиэ күүстээх, быһый киһи эбит, кини от охсорунан нэһилиэгэр аатырбыт. Хайаттан сүүрэн түһэбин диэн маска охсуллан өлбүт. Кини уола Охонооһой Өймөкөөҥҥһ олохсуйбут, кыыһа Марина Слепцова сэттэ оҕону төрөппүт.


  1. Ыҥаа нэһилиэгэ. Хомуйан оҥордо А.П. Захаров. Майа, 2005 с.