Гоголев Николай Антонович
Гоголев Николай Антонович — тустуук уонна учуонай, 1962 с. буолбут РСФСР көҥүл тустууга чөмпүйүөнэ (сахаттан бастакынан), Саха АССР 7 төгүллээх чөмпүйүөнэ, СГУ проректора, историко-юридическай факультет декана, профессор.
Олоҕун олуктара
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]1939 сыллаахха ыам ыйын 20 күнүгэр Нам оройуонун Кыһыл Дэриэбинэтигэр төрөөбүтэ. Аҕата Кэбээйи, Нам эргин биллибит күүстээх. Аҥардас ийэҕэ иитиллибит, интэринээккэ олорон Бөтүҥ оскуолатын бүтэрбит[1].
Бастакы тренерэ Василий Румянцев.
1957 сыллаахха көҥүл тустууга өрөспүүбүлүкэҕэ иккистээбитэ. Онтон 7 сыл субуруччу чөмпүйүөннээбитэ (1958 — 1964 сс.).
1962 с. Калининградка буолбут РСФСР чөмпүйэнээтигэр 52 киилэҕэ тустубута. Бастаан кэлин классическай тустууга ССРС 4 төгүллээх чөмпүйүөүнэ буолбут Клим Олзоевы, онтон Сэбиэскэй Аармыйа чөмпүйүөнүн Игорь Иванову лаппаакыга уурталаабыта. Үһүс эргииргэ осетин Юрий Кишиеви очкуонан кыайбыта. Финаалга Хотугу Осетияттан сылдьар Султан Эфендиевы атаҕыттан көтөҕөн таһааран лаппаакыга бырахпыта. Онон сахалартан бастакынан көҥүл тустууга РСФСР чөмпүйүөнэ буолбута.
Дьокуускайга 1964 сыллаахха буолбут РСФСР чөмпүйэнээтигэр иккис миэстэни ылбыта.
Саха судаарыстыбаннай униыерситетыгар түөрт уонтан тахса сыл үлэлээбитэ. Үөрэххэ проректорынан 1970 — 1980 сс., 1986 — 1988 сс. всеобщай устуоруйа хаапыдыратыгар дассыаннаабыта, 1984 — 1994 сылларга историко-юридическай факультет дэкээнэ уонна всеобщай устуоруйа хаапыдыраытн сэбиэдиссэйэ, 1994 — 2001 сс. всеобщай усуторуйа бэрэпиэссэрэ.
Маны таһынан уопсастыбаннай үлэнэн дьарыктаммыта — Дьокуускай куорат дьокутааттарын сэбиэтигэр үстэ талыллан үлэлээбитэ, элбэх сыл тухары Саха АССР Спортивнай тустуутун федерациятын салайааччыларыттан биирдэстэрэ этэ.
2001 сыллаахха өлбүт.
Кини туһунан
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Кинигэҕэ:
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Сивцев Иннокентий Семенович. Два штриха к портрету Николая Гоголева / И. С. Сивцев // Мой университет : статьи, выступления, воспоминания. — Якутск, 2016. — С. 337-339.
- Трудовая слава Якутии : почетные граждане РС(Я), городов и улусов / Правительство Респ. Саха (Якутия) ; [авт.-сост. М. П. Габышев, К. Е. Павлов]. – Якутск : Сахаполиграфиздат, 2003. – 415 с. Гоголев Николай Антонович, с. 260.
- Намский улус : история, культура, фольклор / Адм. муницип. образования «Нам. улус», Ин-т гуманитар. исслед. и проблем малочисл. народов Севера СО РАН ; [сост.: А. Д. Бугаева, М. С. Игнатьева, И. З. Кривошапкин ; отв. ред., авт. предисл. В. Н. Иванов, д.и.н., проф.]. — Якутск : Бичик, 2010. — 495 с., [12] л. ил., портр. — (Улусы Республики Саха (Якутия). Гоголев Николай Антонович, с. 378-379.
- Энциклопедический словарь Якутии / Акад. наук РС(Я). – Новосибирск : Наука, 2018. – 518 с. Гоголев Николай Антонович, с. 103.
Хаһыаттарга:
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Гоголев, Николай Антонович. «Науканы талбыппыттан кэмсиммэппин» : [ученай, профессор Н. А. Гоголевы кытта кэпсэтии / кэпсэттэ А. Григорьев] // Саха сирэ. — 1998. — Ыам ыйын 21 к. — С. 9.
- Горохов, Семен. Эдэриттэн ыччаты кытта / Семен Горохов // Саха сирэ. — 1998. — Балаҕан ыйын 15 к. — С. 2.
- Егоров, Роман. Үрдүккэ ыллык үктээбитэ / Роман Егоров // Дьулурҕан. — 2002. — Ыам ыйын 8 к. — С.3.
- Анисимов, Виталий Михайлович. Спортсмен, ученый, педагог / Виталий Анисимов // Якутия. – 2006. — 2 нояб. — С. 5.
- Жирков, Александр Николаевич. Чулуу, киэн туттар учууталбыт / Александр Жирков, Анатолий Гоголев, Платон Слепцов // Саха сирэ. — 2013. — Ыам ыйын 30 к. — С. 35.
- Алексеев, Семен. Чулуу дьоммутун умнууга хаалларарбыт сатаммат / Семен Алексеев // Саха сирэ. — 2013. — Бэс ыйын 6 к. — С. 14.
- Шишигин, Егор Спиридонович. Россия бастакы чемпиона / Егор Шишигин // Туймаада. — 2019. — Муус устар 25 к. — С. 8 ; Спорт Якутии. — 2019. — 16 мая. — С. 13.
- Сис. Сэрии оҕолоро: үс доҕордуулар уонна атастар : [ааптар доҕордорун — историческай наука хандьыдаата, общественнай деятель, ССРС спордун маастара Гоголев Николай Антонович уонна профессор, физико-математическай наука хандьыдаата Алексеев Николай Кириллович тустарынан ахтыыта] / Сис // Туймаада. — 2020. — Балаҕан ыйын 24 күнэ (N 528). — С. 12-13.
- Волков, Николай. Замечательный человек, борец, педагог / Николай Волков // Эхо столицы. — 2002. — 11 янв. — С. 21.
- Слепцов, Виталий. Первый чемпион РСФСР по вольной борьбе из Якутии Николай Гоголев : [история] / Виталий Слепцов // Спорт Якутии. — 2020. — 18 июня (N23). — С. 13.
Быһаарыылар
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- ↑ Ахмет Дмитриев РСФСР кыайыылааҕа // Саха тустуута: үйэ аҥаардаах чүөмчүлэр. — Дь.: Бичик, 2012. — С. 23. — 160 с. — ISBN 978-5-7696-3969-2