Владимир Путин хайыытыгар ордер
2023 сыл кулун тутар 17 күнүгэр Гаагаҕа баар Аан дойдутааҕы холуобунай суут (МУС) РФ Президенин Владимир Путин хаайыытыгар ордер уурбута диэн бэриллибитэ[1]. Россия Президенэ байыаннай буруйу - <a href="./Украина_оккупацияламмыт_территорияларыттан_оҕолору_департамена" rel="mw:WikiLink" data-linkid="11" data-cx="{"adapted":false,"sourceTitle":{"title":"Депортация украинских детей в Россию","description":"перемещение детей во время российско-украинской войны с целью их русификации","pageprops":{"wikibase_item":"Q112222097"},"pagelanguage":"ru"},"targetFrom":"mt"}" class="mw-redirect cx-link" id="mwDQ" title="Украина оккупацияламмыт территорияларыттан оҕолору департамена">сокуоннайа суохтук оҕолору</a> <a href="./Украина_оккупацияламмыт_сирдэрэ" rel="mw:WikiLink" data-linkid="12" data-cx="{"adapted":false,"sourceTitle":{"title":"Временно оккупированные территории Украины","thumbnail":{"source":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/2022_Russian_invasion_of_Ukraine.svg/80px-2022_Russian_invasion_of_Ukraine.svg.png","width":80,"height":54},"description":"территория Украины, контролируемая ДНР и ЛНР и признающаяся украинскими властями временно оккупированной","pageprops":{"wikibase_item":"Q20094029"},"pagelanguage":"ru"},"targetFrom":"mt"}" class="mw-redirect cx-link" id="mwDg" title="Украина оккупацияламмыт сирдэрэ">Украина оккупацияламмыт сирдэриттэн</a> Арассыыйаҕа таһаарылытын иһин буруйдаабыт. Онон, Путин - билиҥҥи дойду салайааччытаттан үһүс, онтонХНТ куттал суох буолуутун Сэбиэтин — в Россияны хаамыыга Арассыыйа Украинаҕа киириитэ. Путин государство үһүс сылын баһылаата уонна ХНТ куттал суох буолуутун Сэбиэтин[2] бастайааннай чилиэннэртэн бастакынан буолла. Ол иннинэ МУС буруйу оҥорбутун иһин Судан президенын Омар ал- Башир уонна Ливия Муаммар Каддафины буруйдаабыта.[3].
Путины кытта хаайыы ордерын Российскай Федерация Президенин иһинэн оҕо быраабыгар боломуочунай омбудсменыгар Мария Львова-Беловаҕа эмиэ бэриллибитэ .
Reuters бэлиэтээбитин курдук Путины уонна Львов-Белованы Рим статуту[4] илии баттаабыт уонна ратификациялаабыт ханнык баҕарар 123 дойдуттан биирэ ратификациялаабыт арест ууран МУС-ка туттарыан сөп.
Украина оҕолорун Арассыыйаҕа депортациялааһын
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]2022 с. сэтинньи ыйынааҕы чахчыларынан, Украинаттан Россияҕа 300 тыһыынчаттан (Украина өттүттэн) 705 тыһыынчаҕа (Арассыыйа өттүттэн версиятынан) диэри оҕо тахсыбыт.[5]. Оҕону иитэ ыларга күһэйэллэр, русификация уонна барыларын тус дааннайдарын уларыталлар диэн биллэр буолбут[6].
Россия былаастара тулаайах оҕолору да, төрөппүттэрдээх оҕолору да таһаллар[7]. Чуолаан, сүүһүнэн Украина оҕолорун Россия сынньалаҥ лааҕырдарыгар, кэккэ түгэннэргэ төрөппүттэрин көҥүлэ суох атаарыы түмүгэр эбэтэр төрөппүттэрин баттааһыныгар көҥүлэ суох ыытыллыбыттара[8]. Төрөппүттэр оҕолорун ааһан иһэр сирдэрин туһунан информацияны ылбаттар[8] оҕолор төннөллөрүгэр аккаастыыллар[9].
Ыам ыйын 30 күнүгэр РФ Президенэ Путин тулаайах оҕолорго Россия гражданствотын биэриини судургуппутун туһунан иһитиннэрбит[10]. Украина тас дойдулар дьыалаларыгар министерствота бу «Путин оҕолору уоруу сокуонунан ылынна»диэн тоһоҕолоон бэлиэтээтэ.[10].
Аан дойдутааҕы быраап
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Сокуоннай саастарын ситэ илик оҕолорго норуоттар икки ардыларынааҕы бырааба көрүүтүнэн ааҕыллар киһини утары буруйу оҥоруу[11][12]:
ХНТ комиссияты Украина оҕолорун депортациялааһын байыаннай буруйу оҥоруу[13] быһыытынан биллэрбитэ.
Реакциялар
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Россияттан
Россия былаастарын бэрэстэбиитэллэрин реакцията күүстээх уонна эмоциональнайа буолбута, ол гынан баран Россияҕа МУС быһаарыыта юридически күүһэ суох суох «дииллэрин үрдүнэн,Кремль пресс- секретара Дмитрий Песков[14] этэринэн РФ Атын дойдулардааҕы дьыалалар министерствотын официальнай бэрэстэбиитэлэ Мария Захарова, суут быһаарыыта РФ быраабын өттүттэн "күүһэ суох" диэн эппитэ.[15]. .[16]. Мария Львова-Үрүҥ ордерын туһунан маннык эппит «аан дойду уопсастыбата биһиги дойдубут оҕолоругар көмө үлэтин сыаналаата", - диэн биллэрдэ»[14]. РФ зампределэ Дмитрий Медведев "туалет кумааҕытын ол кумааҕыны хайдах туһаныахха сөбүн быһаарар наадата суох «диэн суруйбута.[16]. Федерация Сэбиэтин аан дойдутааҕы комитетын бастакы солбуйааччыта Владимир Джабаров МУС чилиэттэригэр барыларыгар Басман Оройуон суута хаайыыга ордер биэрэр «куһаҕана суох» бэрт буолуо этэ диэн эппит. [16].
Маны тэҥэ, Арассыыйа оппозициялара, ол курдук Леонид Волков и Владимир Милов МУС быһаарыыны көҕүлээһинин эҕэрдэлээтилэр[16].
- Украина
Украина Президенэ Владимир Зеленскэй "историческай быһаарыы, итинтэн историческай эппиэтинэһи ылыы саҕаланар. Дьон маннык буруйу оҥорууну эпэрээссийэ судаарыстыба-террорист» үрдүкү салайааччы бирикээһэ суох олоххо киллэриэн сөп этэ дуо . Сорох Украинскай официальнай сирэйдэр быһаарыылара историческай буолбутун уонна кини кырдьыгын бэлиэтээбиттэр[16].
- Арҕаа дойдулар
АХШ Президенэ Джо Байден Путин көстөн турар курдук буруйдаах диэтэ байыаннай буруйдар кини хаайыытыгар ордуры биэрии кини хаайыытыгар бэриллибитэ[17]. Евросойуус үрдүкү бэрэстэбиитэлэ Жозее Боррель "аан дойдутааҕы холуобунай суут быһаарыыта — Владимир Путин хаайыыга ордера уонна Украинаттан оҕолору Россияҕа хаайыыга уордьанынан туттарыы-бу буруйдаахтары эппиэккэ тардыы процеһын саҕалааһына диэн эппитэ. Биһиги МУС үлэтин сыаналыыбыт уонна өйүөхпүт. Ким да буруйа суох хаалбат»[15]. Эстония премьер-министр Ка Халлас «суут күнүн көрсө биир хардыыга чугаһатта" диэн биллэрдэ. Путин хаайыытыгар бастакы ордерынан историческай сигналы ыытар: Украинаны утары бары кыыллыы быһыылар Россия салалтатын буруйдаах политикатыттан тахсан эрэллэр. Бу - өйдөтүү: ким да страховкаламмат, оннооҕор судаарыстыба баһылыктара. Арассыыйа режимэ эппиэккэ тардыллыаҕа»[15]. а Улуу Британия, Чехия, Латвия, Недланд, Франция[18] МИД баһылыктара эмиэ МУС быһаарыытыгар өйөбүлү эттилэр[16][15].
- Аан дойдутааҕы тэрилтэлэр
ХНТ генеральнай сэкирэтээрэ Антониа Гутериш Путин киниэхэ персональнай нон-грата буолбатаҕын уонна кини билигин да дьоһуннаах боппуруостары быһаарарга бэлэммитин эттэ[17].
Human Rights Watch бэрэстэбиитэлэ Балкис Дьаррах МУС дьайыыларын биһирээтэ[16].
Өссө маны аах:
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Украинаҕа аан дойдутааҕы холуобунай суут силиэстийэтэ
- Россия кырыктаах кыргыһыыларын утары анал трибунал
- ↑ Situation in Ukraine: ICC judges issue arrest warrants against Vladimir Vladimirovich Putin and Maria Alekseyevna Lvova-Belova(ааҥл.). International Criminal Court (Халыып:TranslateDate/en).
- ↑ International court issues war crimes warrant for Putin(ааҥл.). Associated Press (Халыып:TranslateDate/en).
- ↑ Путин — не первый глава государства, которого международные суды подозревают в военных преступлениях Вспоминаем тех, кто был до него: от преемника Гитлера до Каддафи и лидера косовских албанцев(нууч.).
- ↑ Международный уголовный суд в Гааге выдал ордер на арест Путина. Важные истории (17 Кулун тутар 2023).
- ↑ От 300 до 705 тысяч украинских детей могли быть увезены в РФ: почему такая депортация — геноцид. Rfi.fr (21 Сэтинньи 2022).
- ↑ «Международные организации должны помочь Украине возвратить на родину сотни тысяч депортированных детей» — Екатерина Рашевская. Радио Свобода (17 Алтынньы 2022).
- ↑ С начала войны из Украины в Россию вывезли 307 тысяч детей (19 Бэс ыйын 2022).
- ↑ 8,0 8,1 Conflict Observatory: российские власти вывезли и «перевоспитывают» не менее шести тысяч украинских детей (15 Олунньу 2023).
- ↑ Сотни украинских детей отправились в российские лагеря во время оккупации. Теперь их не отпускают на освобожденные территории. Главное из материала The Guardian (28 Сэтинньи 2022).
- ↑ 10,0 10,1 «Нас торопят, с Москвы звонят». Как мальчик из Донбасса оказался в российской семье и получил российское гражданство (20 Балаҕан ыйын 2022).
- ↑ «У нас не было выбора». Hrw.org (1 Балаҕан ыйын 2022).
- ↑ 2000 военных сирот и детей, разлученных с семьями. Насильно вывезенных из Украины детей готовят к усыновлению в РФ. Настоящее Время (29 Бэс ыйын 2022).
- ↑ "Вывоз Россией украинских детей является военным преступлением - комиссия ООН". 2023-03-16. https://www.bbc.com/russian/news-64983782.
- ↑ 14,0 14,1 Владимир Путин — подозреваемый в преступлениях в Украине. Выдан международный ордер на его арест. Главное (17 Кулун тутар 2023).
- ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 «Договорняков больше не будет». Как отреагировали на ордер на арест Путина в России, Украине и Европе (17 Кулун тутар 2023).
- ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 16,5 16,6 «Это историческое решение» Как в Украине, России и мире реагируют на международный ордер на арест президента РФ (17 Кулун тутар 2023). Цитата сыыһата: Неверный тег
<ref>
: название «:1» определено несколько раз для различного содержимого - ↑ 17,0 17,1 Джо Байден: Путин явно совершил военные преступления – DW – 18.03.2023. Цитата сыыһата: Неверный тег
<ref>
: название «явно совершил» определено несколько раз для различного содержимого - ↑ «Франция оказывает полную поддержку МУС»: в Париже оценили объявление Путина в розыск (17 Кулун тутар 2023).