Билл Гейтс
.jpg)
Генри Уильям Гейтс III (ааҥл. Henry Williams Gates III), ордук биллэр аата Билл Гейтс (ааҥл. Bill Gates, алтынньы 28 күнүгэр 1955 сыллаахха Уашиҥтоҥҥа төрөөбүтэ) - урбаанньыт уонна общественнай диэйэтэл, Microsoft хампаанньа тэрийээччитэ, уруккута хампаанньа улахан акционера. 2008 сылга диэри Microsoft хампаанньа салайааччыта, билигин дириэктирдэр сэбиэттэрин толоруһаҕа суох бэрэссидээтэлэ. Итинтэн атыннык үтүөнү оҥорор Билл уонна Мелинда Гейтстэр пуондаларын бэрэссэдээтэлэ буолар. 1996—2007, 2009—2016 сыллардаахха Forbes журнал биэрсийэтинэн сир үрдүнэн саамай баай киһи.
Олоҕо
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Гейтс адвокат дьиэ кэргэнигэр Вашиҥҥтон ыстаатын Сийиэтил куоратыгар төрөөбүтэ. Аҕата Уильям Генри Гейтс II - корпаротивнай адвокат, ийэтэ - Мэри Максвелл Гейтс - United Way общества Бэрэзидиэнэ.
Гейтс, Сийиэтил биир бастыҥ "Лейксайд" диэн оскуолатыгар үөрэммитэ. Онно кини оскуола көмпүүтэригэр бырагырааммалыыр сатабылларын сайыннарар кыахтаммыта. Билл 13 сааһыгар сылдьан бастакы бырагыраамматын BASIC тыланан "крестики-нолики" оонньууну суруйбута. Билл доҕотторун кытта Computer Center Corporation (CCC) тэрилтэ Digital Equipment корпорациятын PDP-10 көмпүүтэрин бэрибиэркэлээбитэ. CCC тэрилтэҕэ үлэлиир бириэмэтэ бүппүтүгэр, уолаттар бырагыраамманы алдьаппыттара. Онтон сылтаан 4 устудьуону көмпүүтэргэ сайын устата үлэлииллэрин боппуттара, кинилэр истэригэр Билл эмиэ баара. Буруйдарын боруостаабыттарын кэннэ, устудьуоннарга тэрилтэ көмпүүтэрдэрин бырагырааммаларыгар сыыһалары-халтылары буларга этии киллэрбиттэрэ. Бу маннык тэҥҥэ үлэлээһиннэрэ 1970 сылга диэри салҕаммыта.
17 сааһыгар Гейтс уонна кини доҕотторо Traf-O-Data диэн хампаанньаны тэрийбиттэрэ. Бу хампаанньа сыала: суол инженердарын отчуоттарын уонна трафиктырын ааҕар счётчиктары оҥоруу.
Microsoft тэриллиитэ
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]1973 сылга Билл Гарвард университетыгар үөрэнэ киирбитэ, онно кини бииргэ алтыһан үлэлиэхтээх киһитин, Стив Балмеры көрсүбүтэ. Икки сыл буолан баран Гейтс үөрэҕиттэн уһуллубута уонна араас бырагыраамнай хааччыллыылары оҥорууннан дьарыктаммыта.
1975 сыл тохсунньу ыйыгар Билл доҕоро Пол Аллен журналга Altair 8800 көмпүүтэр туһунан ыстатыйаны аахпыта. Уолаттар Micro Instrumentation and Telemetry Systems (MITS) хампаанньа бэрэзидиэнин, көмпүүтэри оҥорбут киһни кытта сибээстэһэллэр уонна кинилэр көмпүүтэрдэригэр сөптөөх бырагыраамнай хааччыллыыны оҥоро сылдьалларын туһунан кэпсииллэр. Аҕыйах нэдиэлэнэн уолаттар MITS хампаанньаҕа үлэлии киирэллэр. Ол сылдьан бэйэлэрин хампаанньаларыгар аат толкуйдууллар уонна Micro-Soft диэн (microprocessors, software) ааттыыллар. 1975 сылтан MITS хампаанньа Альтаир 8800 көмпүүтэрдэргэ аналлаах Micro-Soft оҥорбут Altair BASIC тылыгар бырагырааммалары таһаартаабыта. Бу бырагырааммаларын атын көмпүүтэринэй кулууптар уоран тарҕаппыттара.
1977 с. Microsoft хампаанньа Microsoft-FORTRAN диэн саҥа бырагыраамнай бородууксуйаларын таһаарар. Intel 8086 процессордарга Microsoft тус операционнай систиэмэтэ суох буолан Seattle Computer Products хампаанньаҕа 86-DOS систиэмэни лицензиялаппыта. Мантан анараа Microsoft 86-DOS систиэмэни бүтүннүү атыласпыта уонна кини бастыҥ инженерын үлэҕэ ылбыта. 1980 с. Microsoft хампаанньа IBM-ы кытта дуогабар түһэрсибитэ. Онно этиллэринэн MS-DOS систиэмэни оҥоруохтааҕа, ол эрэн Microsoft этиллибит бириэмэтигэр бүтэрбэтэҕэ. Салҕыы Microsoft отой ураты, саҥа операционнай систиэмэни оҥоруунан үлэлиир. 1985 с. Сэтинньи 20 күнүгэр саҥа Microsoft Windows диэн опреационнай систиэмэ күн сирин көрбүтэ. Мантан ыла Гейтсы байыппыт уонна аатырдыбыт Windows-операционнай систиэмэ кэмэ саҕаланар.