Биир (ахсаан)

Биир ахсаан кытта булкуйума.

Биир ахсаан глифа

1 (биир) — дьиҥ ахсаан, бүтүн ахсаан, 0 уонна 2 икки ардыларыгар турар ахсаан.

Математикаҕа

• 1 факториала
• 0 факториала
• 2¹ = 2
• 1 ахсаан — дьиҥ ахсааннартан аччыгыйдара

Геометрияҕа

• Биир чоп нөҥүө муҥура суох элбэх көнө сурааһыны ыытыахха сөп.
• Биир көнө сурааһын нөҥүө муҥура суох элбэх хапталы ыытыахха сөп.
• Сфера ханнык баҕар чобун нөҥүө биир эрэ таарыйар хаптал ааһар.
• Сфера ханнык баҕар чобун нөҥүө муҥура суох элбэх көнө сурааһыны ыытыахха сөп, эбиитин ол көнө сурааһыннар бары биир, сфераны таарыйар, хапталга сыталлар.

Билимҥэ

• Водород атомнай нүөмэрэ

Историяҕа

• Бары биир киһи, биир киһи барыбыт курдук (сэбиэскэй кэмҥэ үлэҕэ ыҥырыы тыллара).

Атын эйгэлэргэ

• Адыгея кода
• Тохсунньу — сыл бастакы ыйа
• Үөрэхтээһиҥҥэ (биэс бааллаах шкаланан Россияҕа) үөрэнээччи билиитин сыаната, алын сыанаҕа сөп түбэһэр

• 

  1 солкуобай, ССРС 1961 сыл

• 

  1 харчы, ССРС 1990 сыл

• 

  1 солкуобай, ССРС 1991 сыл

Саха фольклоругар

Өс хоһоонноро

• Үтүө ат биир кымньыылаах, үтүө киһи биир тыллаах.

Таабырыннар

• Илин диэкиттэн биир чуоҕур таба киирэн, арҕаа диэки баран сүппүт (күн тахсыыта, киириитэ).
• Биир омук туутунан көлүйэни туораабыт үһү (халлаан сиигэ).
• Биир маныыһыт тыһыынчаннан ынаҕы маныыр үһү (ый уонна сулустар).
• Тоҕус саһаан үрдүүр, биир саһаан намтыыр баар үһү (дьэргэлгэн).
• Биир сүүрэр, атын сытар, үһүс тоҥхолдьуйар баар үһү (өрүс, кытыл, хомус).
• Үтүө киһи сылга биирдэ киэргэнэр үһү (ойуур).