Скрябин Валерий Степанович
Скрябин Валерий Степанович — (1933, Алтынньы 8, Абаҕа, Амма улууһа) Амма улууһа уонна Абаҕа нэһилиэк бочуоттаах олохтооҕо, РСФСР Верховнай сэбиэтин дьокутаата, тыыл, үлэ бэтэрээнэ. Кэргэнэ Софья Петровна Скрябина, 4 оҕолоох, 7 сиэннээх.
1956 Строд аат. колхозка үлэтин саҕалаабыта, кэлин Өлүөхүмэтээҕи тыа хаһаайыстыбатын техникумугар механизация салаатын бүтэрэн механик идэтин ылан колхозка үлэтин салҕыыр. Ити сылларга эт-үүт былаана улаатан истэҕин ахсын от бэлэмээһин илии уонна ат-көлө көмөтүнэн кыаттарбат түгэннэрэ үөскээбит. Онно механизатор идэтэ улаханнык турбут. Колхоз бырабылыанньата көҕүлээһининэн Валерий Степанович 15 эдэр уолаттары механик идэтигэр үөрэппит. 1961 15 киһилээх механизированнай звенону салайан окко үлэлэппит. Ол сыл хас биирдии отчут 960 центнер оттоон звено эбэһээтилистибэтин 127% толорбут. 1962 биирдии бэйэлэрэ 1136 центнер от охсон звено көрдөрүүтүн өссө үрдэтэр. Ол сыл Саха сирин механизатордарыгар от хомууругар механизация быhаарар суолталааҕын ɵйдɵɵн туран, үгүс механизированнай звенолары тэрийтэлээн, техника күүһүн туhанан колхозтар, совхозтар хаhаайыстыбалырын сүрүн салаатын – общественнай сʏɵhүнү дэлэй аhылыгынан хааччыйыаҕын диэн ыҥырыы таhаарбыт.
1963 РСФСР Верховнай сэбиэтин 6 ыҥырыытыгар депутатынан быыбардаммыт. Ленинградтаађы тыа хаhаайыстыбатын институтугар үɵрэнэн инженер-механик идэтин ылбыта. Υɵрэнэ сылдьан Смольнайга ССКП кэккэтигэр киирбитэ. Депутат быhыытынан, 1963-1967 сылларга Абаҕаҕа 320 миэстэлээх оскуола тутуута, Алдан куоракка 4 этээстээх таас оскуола тутуута, Чапчылҕаннааҕы МТС таас мастарыскыайа, Аллараа Кураанахтааҕы кɵмʏhʏ хостуур драгаҕа техническай оборудование, ЛенинградтааҔы СХИ-га лабораторнай оборудование, Өлүөхүмэтээҕи леспромхозка - 5 автобус, Горнайга - вездеход, Аммаҕа дорожнай управленияҕа - 2 грейдеры булан биэрии уонна да атын быыбардааччыларын накааhын толорбута.
Кэлин, пенсияҕа тахсыар диэри, Абаҕа орто оскуолатыгар производственнай үɵрэхтээhин учууталынан үлэлээбитэ. Оскуолаҕа үлэлиир сылларыгар толору ирдэбилгэ эппиэттиир трактороведение кабинетын тэрийбитэ. Үөрэппит оҕолоро улуустааҕы, республикатааҕы “Эдэр сири хорутааччы“ күрэх хас да төгүллээх кыайыылаахтара, призердара буолбуттара. Сайынын ʏлэ сынньалаҥ лааҕырыгар улаатан эрэр уолаттары мунньан тыа хаhаайыстыбатын массыыналарын (сеялкалары, бороналары, булууктары, косилкалары, крапкалары) ɵрɵмʏɵннээhини тэрийэн Строд аатынан совхозка кɵмɵлɵһөллɵр эбит. Всеобучка үөрэппит оҕолоруттан Республика биллэр механизатордара тахсыбыттара: Коммунар Дмитрьевич Тылбыков - САССР норуотун хаһаайыстыбатын ʏтʏɵлээх ʏлэhитэ, И.Я. Строд аатынан совхоз механизированнай звенотун салайааччыта, социалистическай куоталаhыы хас да тɵҕʏллээх кыайыылааҕа, И.Я. Строд аатынан бириэмийэ лауреата, Ворошил Иванович Сутаков – Бочуот Знага орден кавалера, тракторист-комбайнер, Гаврил Никитич Еремеев - "Гражданскай килбиэн" знактаах уо.д.а.
Ылыллыбыт сирэ[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
Давыдов Алексей «Эһэм Валерий Степанович Скрябин тыа сиригэр киллэрбит кылаата» өйтөн суруйуута. Л.В. Киренскэй аатынан Амматааҕы лицей 7 б кылаас үөрэнээччитэ. 2013 с.