Носов Михаил Михайлович
Носов Михаил Михайлович (1887 — 1960), Саха норуодунай худуоһунньуга, чинчийээччи-этнограф.
Олоҕун олуктара
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
- 1887 сыл алтынньы 3 күнүгэр Мэҥэ-Хаҥалас улууһун Дьабыл нэһилиэгэр төрөөбүт.
- 1908—1920 сыллардаахха Чычымах, Чурапчы, Амма оскуолаларыгар учуутал, ону таһынан наука-чинчийэр уонна уус-уран үлэтин саҕалаабыт.
- 1920 сыллаахха Амма ревкомын сэкрэтээрэ.
- 1921—1922 сылларга Саха АССР холуобунай көрдөөһүн следователэ.
- 1922—1925 сылларга Саха АССР Сүрүн Суутун следователэ.
- 1925—1928 сылларга Саха АССР доруобуйа харыстабылын наркоматыгар үлэлиир, ону таһынан Дьокуускайга Иккис хардыы оскуолатыгар учууталлыыр уонна чинчийэр үлэтин салҕаабыт.
- 1928—1933 сылларга Дьокуускай медицина техникумугар преподаватель.
- 1933—1947 сылларга Саха АССР Совнаркомын уус-уран Салалтатыгар үлэлиир, ону таһынан Саха АССР Госиздатыгар иллюстратор-худуоһунньук.
- 1947 сылтан ССРС НА Саха сиринээҕи филиалын Тыл, литература уонна история институтугар үлэлээбит.
- 1960 сыл от ыйын 27 күнүгэр өлбүт.
Айар үлэтэ
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
Живописец уонна график, этнограф быһыытынан былыргы саха материальнай культуратын уонна прикладной ускуустубатын чинчийиигэ уонна хомуйууга сүҥкэн оруоллаах.
- «Якуты XVII века. Ысыах», акварель.
- «Якутия в народном эпосе», акварель.
- «Материальная культура якутов XVII — нач. XX века». Биэс томнаах атлас.
- «Одежда и её украшения у якутов XVII—XVIII веков», 1 вып. — Якутск, 1955.
- «Эволюционное развитие якутской одежды с конца XVII столетия до 1920-х годов», 2 вып. — Якутск, 1957.
Өссө маны көр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Саха норуодунай худуоһунньуктарын тиһигэ
Сигэлэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Габышев Л. М. Михаил Михайлович Носов. Каталог выставки. — Якутск: издание ЯРМИИ, 1959.
- Потапов И. А. Первые художники Советской Якутии. — Якутск: кн. изд-во, 1979.
- Чемезов В. Н. Роль Якутской комиссии АН СССР в историко-этнографическом изучении Якутии. Развитие гуманитарных исследований в Якутии. — Новосибирск, 1981.
- Новгородов И. Д. Археологические раскопки музея, вып. 1. — Якутск, 1955.
- Винокуров П. В. Музеи Якутии. — Якутск, 1991.
Туһаныллыбыт сир
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Республика Саха (Якутия), XX век в лицах. «Илин» сурунаал, № 1(20), 2000