Галилей Галилео

**Галилео Галилей**
Галилео Галилей
	; Галилео Галилей мэтириэтэ, Giusto Sustermans
Төрөөбүтэ	Олунньу 15 1564; Пиза, Тоскана – Италия
Өлбүтэ	8 Тохсунньу 1642 (сааhыгар 77); Арчетри, Тоскана – Италия;
Олорбут сирэ	Тоскана
Эйгэлэрэ	Астрономия, физика уонна математика
Үлэлээбит сирдэрэ	Пиза университета; Падуа университета
Үөрэммит сирэ	Пиза университета
Үлэлэрэ	Кинематика; Динамика; Телескоп; Хелиоцентризм
Итэҕэлэ	Католик

Галилео Галилей (Итальянныы: Galileo Galilei; олунньу 15 1564 — тохсунньу 8 1642) диэн аатырбыт Италия физига, математига, астронома уонна бөлүһүөгэ. Үөрэх өрөбөлүүссүйэтигэр сүрүн оруолу оонньообут киhи. Кини телескобу айбыта уонна Коперник санааларын өйөөбүтэ. Галилейга "аныгы обсерватория астрономиятын аҕата", "аныгы физика аҕата" уонна "аныгы үөрэх аҕата" диэн албан ааттар иҥэриллибиттэрэ. Галилей кинематиканы үөрэппитэ, телескобунан Чолбон фазаларын бигэргэппитэ уонна Юпитер түөрт ордук улахан аргыстарын (кэлин Галилей ыйдара диэн ааттаммыттара) арыйбыта, Күн мэҥнэрин кэтээн көрбүтэ уонна чинчийбитэ. Онтон таhынан үөрэх уонна технология туттуллуутугар үлэлэспитэ, компас дизайнын тупсарбыта.

Галилей Аристотель кэмиттэн баhыйар геоцентризм (Күн Сир тула эргийэр) көрүүлэрин утарбытын иhин, Ром Католик Таҥара дьиэтин инквизицията кинини сойуолаабыта уонна бэйэтин хелиоцентризм (Сир Күн тула эргийэр) көрүүлэриттэн туораттара сатаабыта.

Быһаарыылар

Бу киһи туһунан сиппэтэх ыстатыйа. Көннөрөн уонна эбэн биэрэн Бикипиэдьийэҕэ көмөлөһүөххүн сөп.