Эскимостар
Эскимостар (эским.ᐃᓄᐃᑦ, юпигыт, инуит)— норуот, сүрүннээн АХШ, Канаада, Арассыыйа, Дания уонна Саха Сирэ судаарыстыбаларыгар ыһыллан олорор хотугу норуот. Уопсай ахсааннара - 300 тыһ курдук. Саҥарар тыллара - эскимос тыла (төрүт тыллара), ону таһынан маннык тылларынан чопчу үчүгэйдик саҥараллар: английскай, датскай, нууча. Итэҕэллэрэ - Айыы уонна Католицизм.
Эскимоһунан икки норуот ааҕыллар: Юпик уонна Инуит. Ону тэҥэ алеуттар эмиэ эскимос курдук биллэллэр. Юпик норуота Аляскаҕа уонна Или Сибииргэ олорор. Быһа холуйдахха 4000 сыл аннараа өттүгэр "Унангам" (Билигин Алеут курдук биллэр) норуот арахсыбыт уонна толору туска культуратын Аляскаҕа сайдыппыт. 1500-2000 сыл аннараа өттүгэр соҕуруу-арҕаа аляскатыгар икки туспа вариациялар үөскээбиттэр. Инут тыла билигин хоту Аляскаҕа, Канадаҕа уонна Гренландияҕа тарҕаммыт. Ол бириэмэҕэ Туле тыла хотугулуу-арҕаа Аляскаҕа түргэнник тарҕаммыт.
Эскимос тыллара
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Сирээник эскимос тыла (Сирээникскэй) (былыргы)
Саха тыла | Киин юпик тыла | Инупиак тыла | Хотугу Баhыын Инуит тыла | Гренланныы тыла |
---|---|---|---|---|
киhи | yuk | iñuk [iɲuk] | inuk | inuk |
тымныы | kaneq | kaniq | kaniq | kaneq |
өрүс | kuik | kuuk | kuuk | kuuk |
тас өттүттэн | ellami | siḷami [siʎami] | silami | silami |
Бу ыстатыйаны тупсарарга?:
|
- Бикипиэдьийэ:Категорията суох ыстатыйалар
- Бикипиэдьийэ:Ойуута суох ыстатыйалар
- Бикипиэдьийэ:Биикилэниэхтээх ыстатыйалар
- Бикипиэдьийэ:Истиилэ көннөрүллүөхтээх ыстатыйалар
- Бикипиэдьийэ:Тылбаастаныахтаах ыстатыйалар
- Бикипиэдьийэ:Итэҕэтиилээх источниктара ыйыллыбатах ыстатыйалар
- Бикипиэдьийэ:Наһаа кылгас ыстатыйалар
- Омуктар