Боотур Уус улууһа
Боотур Уус улууһа эбэтэр Боотуруус улууһа (нууч. Ботурусский улус) - Саха уобалаһыгар баар буола сылдьыбыт бөдөҥ саха улууһа, Дьокуускай уокуругар киирэрэ. XIX үйэҕэ бу улуус 31 нэһилиэктээх этэ. Аан маҥнай Амма уонна Таатта улуустар арахсыбыттара, ол түмүгэр 15 нэһилиэк хаалбыта. Билигин Чурапчы улууһа диэн аатырар.
Саха уобалаһын управлениетын 716 нүөмэрдээх 1912 сыл ахсынньы 8 күнүнээҕи (саҥа ааҕыыннан ахсынньы 21) уурааҕынан 1913 сыл тохсунньу 1 күнүттэн (саҥа ааҕыынан тохсунньу 14 күнүгэр) — Боотуруус улууһа икки улууска хайытыллыбыт: Боотуруус уонна Таатта. Таатта улууһугар Алдан, Тыараһа, 2-с Дьохсоҕон, 1-кы Игидэй, 1-кы Дьохсоҕон, Уус-Амма, Дьүлэй, 1-кы Хайахсыт, 4-с Дьохсоҕон, 2-с Игидэй, 3-с Дьохсоҕон уонна Күнээйи, барыта 12 нэһилиэк киирбит. Ол эбэтэр саҥа улууска 4219 дууһа, 2113 үлэһит бэриллибит, эр киһитэ - 4434, дьахтара - 4313.
Боотуруускай улуус кулубалара:
1. Кирен Маврин - 1778-1781
2. Степан Бигэков (Мочоот) - 1781-1785
3. Иван Старостин (Кынчыытап) - 1785-1793
4. Кузьма Софронов - 1793-1796
5. Монкурдах Балунов - 1796-1800
6. Тэппэйиин Абрамов - 1800-1803
7. Василий Толстяков - 1803-1805
8. Кузьма Захаров (Тыкаарай)-1805-1812
9. Платон Башарин - 1812-1816
10. Василий Дьячковский - 1816-1818
11. Григорий Старостин - 1818-1831
12. Яков Попов (Мосунка) - 1831-1834
13. Александр Попов (Быыччык)- 1834-1838
14. Дмитрий Башарин - 1838-1841
15. Василий Попов (Быччайар) - 1841-1845
16. Василий Ефимов - 1845-1858
17. Диодор Ефимов (Доодор) - 1858-1862
18. Яков Седалищев (Хооптоор) - 1862-1865
19. Доодор кулуба (2 болдьох) - 1865-1867
20. Алексей Попов (Өксөөтөп) - 1868-1871
21. Егор Оросин (Оруоhун) - 1871-1874
22. Дмитрий Попов - 1874-1876
23. Гурий Попов (Куурэй) - 1876-1882
24. Павел Протодьяконов - 1882-1891
25. Иван Оросин (Оруоhун) - 1891-1895
26. Егор Николаев (Улахан Егор) - 1895-1900
27. Егор Николаев (Кыра Егор) - 1900-1902
28. Василий Попов I (Бочуута) - 1902-1905
29. Иларион Оросин - 1905-1907
30. Федор Новиков (Нойукуоп) - 1907-1910
31. Никита Куприянов - 1910-1912
32. Михаил Шеломов(Солуомап) - 1912-1916
33. Дмитрий Сивцев - 1916-1918
Туһаныллыбыт сирдэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Багдарыын Сүлбэ. Топонимика, Дьокуускай, 2004.