Kugelpanzer

Көрөр киһи (наблюдатель) массыыната «Kugelpanzer» (ниэм. Kugelpanzer, сах. шар-тааҥка) — 1930-с сс. (1940-с.?) Үһүс Рейхэҕэ оҥоһуллубут чэпчэки бронеавтомобиль. Кубинкаҕа баар бронетанковай музей үлэһиттэрин этэллэринэн, массыына артиллерия уотун көннөрөргө аналлаах, ону кэтээн көрөр киһигэ хамсыыр бронированнай пууҥ быһыытынан оҥоһуллубута.

Билигиҥҥигэ бу массыына олох сөп анала биллибэт.

Сведениэлэр

Эписиэльнэй бэлиэтээһин:	Kugelpanzer
Атын бэлиэтээһин:	суох
Бастакы прототип оноһуллубут сыла:	сөпкө биллибэт
Үлэ түмүктэрин стадията:	прототип таһымыгар хаалбыт

Остуоруйата уонна ойуулаһына[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Сэрии бүтүүтүгэр РККК араас трофейнай коллекцията биир саамай уһулуччулаах бронемассыыната эбиллибитэ. Кыһыл Аармыйа байыастара "Maus" тааҥкаттан уонна да атын интэриэһинэй тиэхиникэни кытта Куммерсдорфскэй полигоҥҥа булуллубута. Ону "Kugelpanzer" диэн ааттаах эбит (нууччаллы "шаротанк" диэн бөрөбүөттэнэр). Бу массыынанан туох да докумуон суох эбит. Баҕар даҕына, көҕүлээһин бэрээдэгинэн тутуллубута буолуо диэн санаа этиллибитэ. Тас омуктарга саамай көстүүлээх разработчик быһыытынан "Krupp" фирма ыйыллар.

Бронемассыына 5 мм халыҥнаах, ойоҕоһунан кыра буорта наклоннаах икки бытархай буортулаах сфера аҥаралара бааллар, массыынаны хамсаматарга аналлаах сири хабар зацептар бааллар. Иһигэр суоппарга уонна прибордарга миэстэ баар. Корпус инники өттүн хараҕынан көрүү-истии эрэ таһымынан оҥоһуллубута. Кэлин өттүгэр 25 л.с. кыамталаах мотоцикллаах двигатель баар. Тас ньууругар кыра диаметрдаах тимир кутуруктаах кронштейн монтажтаммыт, үрдүнэн олордуу люк баар. Бу Kugelpanzer сэбилээһин уонна кэтээн көрөр оборудование суох эрээри, ардыгар биир пехотнай бүлэмиэти MG 34 эбэтэр MG 42 тиэйиэхтэрин сөп диэниллибитэ. Массыына маассата 1800 кг буолла, саамай түргэнэ — 8 км диэри.

Үөһэ этиллибит суруктартан сиэттэрэн, Kugelpanzer полигоннарга бронированнай кэтээн көрөр пуун быһыытынан эрэ туһаныллыан сөп диэн түмүк тахсар. Маннык массыынаны фроҥҥа ыытарга улаханнык табыллыбат этэ — мөлтөх бронялааһын оннооҕор бинтиэпкэлээх калибрдаах буулдьалар ыталлар. Баҕар, тааҥкалары эбэтэр бронемассыыналары кинилэр огневой боруобаланалларыгар батыспыта буолуо.

Аны сэрии бүтүүтүгэр Японияҕа ыытыллыбыт диэччилэр, уонна онно Манчжурияҕа сэбиэскэй саллааттарынан саллаттарынан былдьаммыта. Итинник экспериментальнай массыына туттуута ис хоһооно суох буоларын даҕына. Билигин хайа баҕарар түбэлтэҕэ бу массыына Москватааҕы Кубинкаҕа БТСТ (броневой уонна тааҥкавай сэбиилээһин уонна тиэхиникэ) музейын экспозициятыгар туруоруллан турар.

Источниктар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

А.Ардашев «Броня крепка и танки наши круглы» — Популярная механика, 2008, №10 — 149 с.