1728

1728 сыл.

Туох буолбута

Сыл саҕаланыыта — Арассыыйа уонна Кытай ыккардыларыгар Кяхтатааҕы дуогабар баттаммыт. Бу дуогабар быһыытынан кыраныысса бигэргэммит, Пекииннээҕи духовнай миссия туруга чуолкайдаммыт.

• От ыйын 13 — Витус Беринг Камчаатка кытылыттан хоту устан кэлин Бастакы Камчаатка эспэдииссийэтэ диэн ааттаммыт айанын сүрүн устуутун саҕалаабыт. Бу айан кэмигэр Азияны уонна Американы араарар байҕал силбэһиитинэн устан Чукотка байҕалыгар тиийбит, Америка кытылын көрбөтөх да буоллар, Азия Американы кытта холбоспотун быһаарбыт. Бу ситиһиитин кэлин улуу айанньыт Джеймс Кук сыаналаан, силбэһиини Беринг аатынан ааттаппыта.

• От ыйын 24 — Данияттан төрүттээх нуучча ыраахтааҕытыгар сулууспалыыр капитан-командор Витус Беринг хамаандалаах «Св. Гавриил» диэн аал Камчааткаттан устуутун саҕалаабыт. Хоту устан (кэлин биллибитинэн Азия уонна Америка ыккардыларынааҕы силбэһиини ааһан) Чукотка байҕалыгар киирэ сылдьан баран төннүбүт. Бу устуутугар Карагин арыылаах хомотун, Кириэс хомотун, Провидение буухтатын, Анаадыр хомотун уонна Сибэтиэй Лаврентий арыытын каартаҕа киллэрбит. Нөҥүө сылыгар Камчаатканы аны соҕуруу өттүттэн эригийбитэ, онтон Охуоскайга тиийэн баран аллараннан Дьокуускайынан Петербуурга төннүбүтэ. Кэлин бу икки айана холбоон Камчаатка бастакы эспэдииссийэтэ диэн ааттаммыта.

• От ыйын 28 — Дьокуускайга Ыспаас манастыырын архимандрита Феофан таас таҥара дьиэтин үлэҕэ киллэрбит.

Төрөөбүттэр

• Олунньу 21 — Пётр III (төрүүрүгэр аата Карл Петер Ульрих) — 1762 сыллаахха сыл аҥаара бөрүстүөлгэ олорбут Арассыыйа импэрээтэрэ.