Сартаҥ

Сартаҥ нэһилиэк Үөһээ Дьааҥы улууһун каартатыгар

Сартаҥ нэһилиэк. Үөһээ Дьааҥы улууһун нэһилиэгэ, киинэ Үҥкүр. Улуус кииниттэн 362 км. соҕуруу диэкки Сартаҥ өрүскэ сытар. Нэһилиэнньэтин ахсаана 590 киһи (2007 сыл), ол иһигэр Үҥкүр - 554 уонна Сыһыы Мэйиитэ - 36 киһи.

Сартаҥ нэһилиэгэ төрүттэниитэ, бастакы үлэһиттэр

• 1863 сыллаахха үһүс Дьуһаал нэһилиэгин састаабыгар киллэриллибит. Онно нэhилиэккэ 200-чэкэ киhи олорбут.
• 1910 сылтан бэттэх Күүрэ нэhилиэгин кытта холбоһон Сартаҥ нэhилиэк быһыытынан ааттаммыт.
• Гражданскай сэрии кэнниттэн тэриллибит колхозтар: «Кыhыл Октябрь» - Сартаҥҥа, «Социализм суола» - Барыласка. Бу колхозтар үлэлэрэ: оттооһун, бултааһын, ындыы тардыыта, сүөһү иитиитэ . Колхозтар бырабылыанньаларын бэрэссэдээтэллэринэн талыллан үлэлээбиттэр: «Социализм суола» колхозка- Ефимов Иннокентий Платонович, «Кыhыл Октябрь» колхозка - Комелев Илья Михайлович, Комелев Герасим Михайлович.
• 1944 сыллаахха оройуонтан анал комиссия кэлэн 2 колхоз колхозтаахтарын мунньан уопсай мунньах тэрийэр.
• 1945 сыллаахха Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтэ бүтэһиктээхтик Үҥкүргэ бөһүөлэк тутуутун бигэргэтэр.
• 1946 сылтан 5х6 миэтэрэлээх улахан, аныгылыы охсуу олорор дьиэлэри туппуттар. 3 кылаастаах оскуола дьиэтин акылаата түспүт. Сыһыы-Мэйиитигэр 70 улахан төбөҕө аналлаах типовой хотону туппуттар.
• 1947 сыллаахха бастакы оскуола, 4 куойкалаах балыыһа арыллыбыттар. Неустроев Николай Фёдорович - бастакы дириэктэр, Степанова Марфа Платоновна, Архипов Иван Алексеевич, Аммосов Николай Христофорович, Протопопов Иван Иннокентьевич, Вдовенко Мария Степановна, Азарова Александра Петровна, Попова Анна Романовна, Старостин Егор Григорьевич, Ничухрина Мария Павловна, Николаева Мария Васильевна – оскуола бастакы сылларын учууталлара буолаллар. Бастакы фельдшер - Слепцов Петр Гаврильевич, санитарка - Харитина Семёновна Слепцова, повар - Мария Ивановна Старостина.
• 1949 сыллаахха кулууп, 1950 сыллаахха маҕаһыын тутуллар.
• 1951 сыллаахха сана кулууп дьиэтигэр библиотека арыллар. Бастакы библиотекарь - Мэҥэ-Хаҥалас оройуонуттан Ларионов Иван Иванович култуурунай–сырдатар училищены бүтэрэн кэлэр. «Кыһыл Октябрь» уонна «Социализм суола» колхозтар холбоhон, «Калинин аатынан» бөдөҥсүйбүт колхоз тэриллэр. 1953 сылтан бэрэссэдээтэлинэн Слепцов Игнатий Васильевич ананар.
• 1955 сыллаахха маҥнайгы электростанция үлэтин саҕалыыр. Слепцов Семён Николаевич (Кучуун) маҥнайгы уоту киллэрбит бастакы дизелист.

Ылыллыбыт сирэ

Энциклопедия Якутии, М., 2000 г.