Ырытыы:Капитонов Семен Спиридонович

Семен Спиридонович Капитонов (8.06.1951), поэт, прозаик. Арассыыйа Суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ. СӨ култууратын туйгуна. Амма улууһун Соморсун уонна Сулҕаччы нэһилиэктэрин бочуоттаах олохтооҕо

Олоҕун олуктара

• Поэт Аҕата Капитонов Спиридон Спиридонович, ийэтэ Евдокия Алексеевна бэс ыйын 8 күнүгэр 1968 сыллаахха Сулҕаччы (Амма улууһа) нэһилиэгэр төрөөбүт. Ол кэнниттэн аҕатын Соморсун нэһилиэгэ (Амма улууһа) биригэдьииринэн анааннар, онно көспуттэрэ. Семен Капитонов Соморсун аҕыс кылаастаах оскуолатын бүтэрбитэ уонна үөрэҕин Таатта улууһа Ытык-Күөл орто оскуолатыгар салҕаабыта.
• Таатта бэйэтин поэт курдук арыйбыт дойдута. Кини үөрэнэ сылдьан олус элбэҕи ааҕар эбит, нууччалыы, сахалыы. Тааттаҕа Семен Капитонов айар кута арыллар. Бу кэмҥэ дойдутун ахтылҕана кууһан, 1970 сыллаахха маҥнай хоһоон суруйан саҕалаабыт. Хоһооннорун улуус хаһыатыгар бэчээттэппит.
• 1984 сыллаахха өрөспүүбүлүкэтээҕи эдэр суруйааччылар сүбэ мунньахтарыгар, оччолорго саҥа айар үлэтин саҕалаан эрэр суруйааччы Семен Спиридонович Капитонов аата иһиллибит. Кинини элбэҕи эрэннэрэр, сонун суруйааччы диэн бэлиэтээбиттэр. Бастакы 60 хоһооннорун хомуурунньуга «Аналым – Кыыс Амма» 1990 сыллаахха бэчээттэнэн тахсыбыта.
• Василий Гольдеров холобур оҥостор киһим диэн поэт бэйэтэ этэр. Семен Капитонов кини үөрэнээччитэ буоларынан киэн туттар.

Айар үлэтэ

• Семен Капитонов хоһоонноро дириҥ, өрө көтөҕүллүүлээх лирикалаахтар. Хоһоонноругар ордук Амма кэрэ айылҕатын, Сардааналаах кытылын, Ньургуһуну, истиҥ тапталы, доҕордоһууну, ойуулуурун ордорор эбит. Семен Капитонов суруйбут хоһоонноро бэйэлэрэ ырыа буолан кутуллан иһэр эбиттэр. 80 хоһооно ырыа буолбут. Композитордар, мелодистар Егор Неустроев, Афанасий Кузьмин, Анатолий Колодезников, Алексей Бандеров кини хоһоонноругар музыка суруйан, ырыа оҥорон бүтүн Саха сирин ыллаталлар.
• Семен Капитонов литературнай биэчэрдэрэ олус таһымнаахтык, толору иэйиилээхтик ааһаллар. Хоһоонноро СӨ Суруйааччыларын Сойууһун “Хотугу сулус” сурунаалыгар, “Эдэр коммунист”, “Кыым” хаһыаттарга бэчээттэммиттэрэ.
• Семен Капитонов поэзиятын поэттар И.Н. Корякин-Уйбаан Бөтүүнүскэй, Н.Е. Винокуров-Урсун, Николай Дьяконов, Саргылаана Гольдерова үрдүктүк сыаналыыллар. Онтон норуот поэта Петр Тобуруокап Капитонов ырыа буолбут хоһооннорун олус сөбүлүүрэ уонна “Бүгүҥҥү күҥҥэ мин утуммун салҕааччы поэт Семен Капитонов буолар” диэн эппит. Бу уһулуччу үрдүк сыанабыл.

Наҕараадалара уонна ытык ааттара

• Арассыыйа Суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ
• СӨ култууратын туйгуна
• Амма улууһун Соморсун уонна Сулҕаччы нэһилиэктэрин бочуоттаах олохтооҕо

Тахсыбыт кинигэлэрэ

1. Капитонов С. Тапталым чаранар: Хоhооннор / - Дьокуускай: Бичик, 2002. - 206 с.
2. Аммаҕа тапталым : хоһооннор / - Дьокуускай (Якутск) : Бичик, 2011. – 85 с.
3. Эһигини санаан, ахтан… : хоһооннор, кэпсээннэр, уочаркалар, тылбаас, ахтыылар / Семен Капитонов. - Дьокуускай : Бичик, 2016. – 125 с.
4. Аналым – кыыс Амма. Дьокуускай: Саха республикатын национальнай кинигэ издательствота, 1990с.
5. Хатыҥнар сайыны түһүүллэр. Дьокуускай: Саха республикатын национальнай кинигэ издательствота, 1992с. – 124 с.
6. Үҥкүүлүүр үрүҥ түүн. Дьокуускай: Бичик, 1997 с.

Сигэлэр

1. Слепцов С. Кини таптала, дьоло – кыыс Амма//Амма олоҕо. № 64-65, 2011с.
2. Стручкова В.И. Аммаҕа тапталам. Саҥарар кинигэ. Амматааҕы киин библиотека. 2013с.
3. Амма кытылын поэзията: хоһооннор / [хомуйан оҥордулар уонна бэчээккэ бэлэмнээтилэр: С.П. Амгинская, С.В. Гольдерова, З.А. Архипова; кинигэ идеятын ааптара, эппиэттиир ред., проект салайааччыта С.П. Амгинская]. – Дьокуускай: Бичик, 2007. – 240с.
4. Культура Амги : наследие и современность – Амма култуурата : сайдыы суолунан / Сост. П.И. Емельянова. Е.В. Попова, редкол. : А.Е. Артемьев, А.В. Егоров, П.И. Емельянова и др. – Якутск, 429 с.