Чиряев Георгий Николаевич

Чиряев Георгий Николаевич —

Бүлүү улууһун Кыадаҥдатыгар 1885 с. төрөөбүт, I Хороҕо Харбахтаҕа 1888 сыл көһөн кэлэн олохсуйбуттара, аҕата Николай Иванович түөрт бииргэ төрөөбүттэр этэ. Бииргэ төрөөбүт убайдара Семен Николаевич (Бугууйап), Николай Николаевич (Ньукуу) уонна балта Ульяна Николаевна. 10 саастааҕар Куорамыкыга таҥара дьиэтин иһинэн арыллыбыт церковнай-приходской оскуолаҕа үөрэнэ киирэр, оҕолору Василий Григорьевич Монастырев үөрэппитэ. Бу Иркутскайга учуутал семинариятын бүтэрбит, оччотооҕу кэмҥэ улахан учуутал, суруксут киһи. Георгий үөрэҕин бүтэрэн улууска суруксуттуур. Кини ити үлэлиир кэмигэр 1911 сыллаахха Саха Уобалаһын народнай училищеларын инспектора тойон Атласов К.К. Үөһээ Бүлүүгэ кэлбитигэр, Өргүөт нэһилиэгин икки дэбиэринэй киһитэ быраабаҕа киирэн улуус суруксута Георгий Чиряевка көрдөһүү сурук суруйтаран, Атласовы сирэй-харах көрсөн, үҥэн-сүктэн көрдөспүттэрэ. Дьэ ити ылыннарыылаах, итэҕэтиилээх көрдөһүү сурук Өргүөккэ оскуола аһыллыытыгар улахан оруоллаах буолбута. 1912-13 сс. үөрэх дьылыттан Өргүөккэ 1 кылаастаах (түөрт сыл үөрэнэр) церковнай-приходской оскуола аһыллар. Мантан да көстөрүнэн, Георгий Николаевич улууска суруксутунан үлэлиир кэмигэр Уобалас таһымыгар элбэх грамотнай, күүстээх туруорсар суруктары дьон көрдөһүүтүнэн суруйбута.

Георгий 1911 сыллаахха Ульяна Николаевна Иванованы кэргэн ылан ыал буолар. Аҕыйах сылынан дойдутугар тахсан Тыымпы диэн үтүөкэннээх алааска дьиэ-уот туттан, сүөһү-ас ииттэн олохсуйбута. Үөрэх туһатын билбит буолан дьон үөрэхтээх буоларыгар олус баҕалаах этэ, оҕолорун бары үөрэттэрбитэ «Мин эһиэхэ хаалларар баайым үөрэххит, туһамматаххытына бэйэҕитин буруйданаарыҥ» диирэ. Үөрэҕи өрө туппут буолан оҕолорун барыларын үөрэттэрэн үөрэхтээх дьон, үлэһит гынаттыыр.

Вера Георгиевна – Үөһээ Бүлүү улууһугар бастакынан «Саха АССР оскуолатын үтүөлээх учуутала» бочуоттаах ааты ылбыта; Валерий Георгиевич – учуутал үөрэхтээх, саха бастакы суруйааччыларыттан биирдэстэрэ, тылбаасчыт; Мария Георгиевна – сэрии сылларыгар Тыымпыга учууталлаабыт, кэлин врач; Зинаида Георгиевна – эмиэ учуутал, эдэр сааһыгар өлбүт; Георгий Георгиевич – учуутал, «Бочуот Бэлиэтэ» уордьан кавалера.

1919 сыл алтынньы ыйга I Хоро нэһилиэгэр Тыымпыга оскуола аһыллыбыта. Бу оскуоланы Георгий Николаевич Чиряев сэттэ хостоох саҥа дьиэтин оскуолаҕа анаан биэрэн астарбыта. Бодойботтон Асфер Тимофей Павлович диэн учууталы бэйэтэ аҕалан, хамнаһын төлөөн туран оҕолору үөрэттэрбитэ. Георгий Чиряев астарбыт оскуолата, дьэ, ити кэмтэн нэһилиэгин, аттынааҕы нэһилиэк оҕолоругар үөрэх сырдык аанын тэлэччи аспыта.

Өссө маны көр

• О присвоении имени Георгия Николаевича Чиряева Хоринской средней общеобразовательной школе Верхневилюйского улуса Республики Саха (Якутия): Указ Президента Респ. Саха (Якутия) от 15 марта 2004 г. N 1484 // Якутия. - 2004. - 16 марта. - С. 2; Саха сирэ. - 2004. - Кулун тутар 17 к. - С. 2.

Сигэлэр

• Сайт Хоринской СОШ им. Г.Н. Чиряева - История школы (нууч.)