Улуу Константин

Константин I эбэтэр Улуу Константин (272 сыл, олунньу 27 күнэ — 337 сыл, ыам ыйын 22 күнэ) — 306 сылтан 337 сыллаахха өлүөр дылы Рим импэрээтэрэ. Кини ханнык баҕарар импэрээтэртэн уһун кэмҥэ ыраахтааҕылаабыта. Августтан ураты атын императордартан ордук уһуннук былааска сылдьыбыта. Кини Рим Импиэрийэтигэр бастакы христиан итэҕэллээх ыраахтааҕы, кини баһылыыр кэмигэр христианнары сойуолаабат буолбуттара, итэҕэл туруга улаханнык күүһүрбүтэ. Резиденциятын Византия диэн эргэ куоракка көһөрөн, улаатыннаран, Константинополь диэн ааттаабыта (билигин Стамбул, Турция). Куорат аата грек тылыттан "Константин куората" диэн тылбаастанар.

Төрдө-ууһа

Үрдүкү Мезия диэн Рим импиэрийэтин провинциятыгар Наисса куоракка төрөөбүтэ (билигин Ниш, Сербия). Аҕата Флавий Констанций, Үрдүкү Мезияттан төрүттээх Рим эппиһиэрэ, кэлин Тетрархия түөрт импэрээтэрдэриттэн биирдэстэрэ буола үүммүтэ. Ийэтэ Елена көннөрү төрүттээҕэ, Вифинияҕа төрөөбүт быһыылаах, үһүйээн быһыытынан уолун христианин оҥорбут. Ол иһин кэлин сибэтиэй аатын ылбыт.

Былааска кэлиитэ

306 сыллаахха Британияҕа баар Рим сэбилэниилээх күүстэрин салайан олордоҕуна аҕата өлбүтэ. Легионердар хамандыырдарын Константины от ыйын 25 күнүгэр аҕатын оннугар импэрээтэринэн биллэрбиттэрэ. Аҕата тетрарх этэ, ол аата 4 тэҥҥэ имппэрээтэрдиир дьонтон биирдэстэрэ, кэлин атыттары хотон, Улуу Константин соҕотох импэрээтэр буолбута.

Алта сыл буолан баран Константин император быһыытынан биллэриллибитин кэннэ, Рим хонтуруоллааһыҥҥа Максентиуһы кытта охсуһууга Тибр өрүһү туоруур Миллвийскай муоста аттыгар охсуспута.

Өлүүтэ

"Константин Олоҕо" Евсевия Кесария Кесариева Константин Анкираҕа өлбүтэ диир. Никомедия (Измит, Турция). Кини 337 сыллаахха ыам ыйын 22 күнүгэр өлбүтэ.^[1]

Быһаарыылар

↑ Kienast, Dietmar; Eck, Werner; Heil, Matthäus (2017). "Constantin I. (25. Juli 306– 22. Mai 337)" (in de). Römische Kaisertabelle: Grundzüge einer römischen Kaiserchronologie (6th ed.). Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft (WBG). pp. 286–295. ISBN 978-3-534-26724-8. https://books.google.com/books?id=rYRorgEACAAJ.

[:1-1] Kienast, Dietmar; Eck, Werner; Heil, Matthäus (2017). "Constantin I. (25. Juli 306– 22. Mai 337)" (in de). Römische Kaisertabelle: Grundzüge einer römischen Kaiserchronologie (6th ed.). Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft (WBG). pp. 286–295. ISBN 978-3-534-26724-8. https://books.google.com/books?id=rYRorgEACAAJ.

[1]