Сивцев Илья Ефремович

Сивцев Илья Ефремович — суруналыыс, кыраайы үөрэтээччи, Нам улууһун Ытык олохтооҕо.

1952 сыллаахха Саха АССР Нам улууhун Шмидт нэhилиэгэр учууталлар дьиэ кэргэннэригэр төрөөбүтэ. Кып-кыра буп-будьурхай баттахтаах уол этэ. Аҕатын Таллан Бүрэ табаарыhа поэт Ылдьаа Чаҕылҕан кэриэhигэр кинини Ылдьаа диэн ааттабыттара. «Буhурук» диэн бэйэтин хос эhэтин 1821—1857 с.с. улуус кулубата Сивцев Уйбаан Андреевич — Буhурук аатын таптал аат гынан иҥэрбитэ. Ылдьаа кыра эрдэҕиттэн сытыы, түргэн-тарҕан туттуулаах, мэник, тэбэнэттээх уол оҕото буолан улааппыта.

Нам орто оскуолатын үөрэнэн бүтэрэн баран Сэбиэскэй аармыйа кэккэтигэр сулууспалаабыта, кэлэн 1974 сыллаахха Горькай аатынан Москубатааҕы литературнай үнүстүүккэ үөрэнэ киирэр. Үөрэҕин бүтэрэн 1977 сылтан Нам улууhун «Ленин суола» кэлин «Эҥсиэлигэ» аатын уларыппыт хаhыакка кореспонденынан, литературнай үлэһитинэн, сүрүн эрэдээктэри солбуйааччынан, эппиэт сэкэрэтээринэн үлэлээбитэ.

Элбэх сыллар усталарыгар Саха сирин суруналыыстарын сойууhун намнааҕы отделениятын бэрэссэдээтэлинэн талыллан үлэлээбитэ. «Отуу уота» литературнай түмсүүнү салайан үлэлэппитэ.

Кыраайы үөрэтииннэн, Нам улууhун устуоруйатын үөрэтиинэн дьарыктаммыта. Үс туомнаах «Книга памяти» диэн Нам улууhуттан аҕа дойду улуу сэриитин кыттыылаахтарын туhунан улахан үлэни оҥорон турар.

Элбэх доҕоттордоох — атастардаах, дьиэтигэр — уотугар сүрдээх ыалдьытымсах, үөрүнньэҥ этэ. Бэйэтин үлэтигэр ураты бэриниилэҕэ, халбаннаабат санаалааҕа. Нам улууhун «Эҥсиэли» хаhыат эрэдээксийэтигэр, улууhун туhугар эҥкилэ суох олоҕун тиhэх күннэригэр диэри үлэлээбитэ. Кини илиитин иhинэн бэрт элбэх хаhыаттар, кинигэлэр, брошюралар, буклеттар редакцияланан, корректураланан, версткаланан, суруллан — чочуллан тахсыбыттара. Кини айар талааннаах, суруйар дьоҕурдаах дьоннору өрүүтүн өйүүрэ, кинилэр общественнай корреспондентан журналистка тиийэ үүнэн тахсалларыгар улахан үтүөлээх. Бу сыралаах үлэтин түмүгэ: ССРС журналистарын союhун чилиэнэ, Арассыыйа уонна Саха сирин журналистарын үлэлэрин көрүүлэр лауреата, Кыhыл көмүс боруо хаhаайына, Улуус Бочуоттаах гражданина, өрөспүүбүлүкэ Бэчээтин туйгуна.

Илья Ефремович эрдэ этиллибитин курдук элбэх брошюраны, кинигэни литературнай редактор быhыытынан таhаттарбыта. Ол курдук: Алексеев Е. Е. «Кырдьык уонна карьера», Рыкунов Н. М. «Поэзия — төлөн, поэзия — үлэ!», Замятин Т. И. «Эҥсиэли хочотугар», Кустуров Д. В. «Репрессия ыар тыына», Колмогоров В. Е. «Нам улууhа 19 уйэҕэ», Халыев Т. Т. «Таптал хочото» о.д.а. Биир улахан үлэтинэн буолар Нам улууhун «Мэҥэ Таас» кинигэ маҥнайгы тома.

Илья Ефремович Сивцев айар-суруйар үлэтин үгэнигэр сылдьан ыарахан ыарыыны утары дьүккүөрдээхтик туруулаhа сатаан баран баара суоҕа 52 сааhыгар күн сириттэн барбыта.