Решетников Пётр Егорович

Решетников Петр Егорович (08.06.1929-29.09.2013) - биллиилээх ийэ тыллаах олоҥхоһут.

Олоҕун олуктара

Олоҥхоhут Петр Егорович Решетников Таатта улууhугар Чөркөөх (Күнээйи) нэhилиэгэр 1929 с. бэс ыйын 8 күнүгэр төрөөбүтэ.

Аҕата Егор Петрович Решетников 1870 с. Маңаас аҕатын ууhугар Тоҕус Бүөтүр диэн киhиттэн төрөөбүт. Төрүттэрэ Бөҕө Боотур диэн улахан күүстээх, дьоҕурдаах киhи үөскүү сылдьыбыт. Решетниковтар аймахтан аҕатын абаҕата Решетников Егор Петрович диэн баай киhи олорон ааспыт. Кини сылгылыын – ынахтыын 400–кэ сүөhүлэнэ сылдьыбыт. Чөркөөх таңаратын дьиэтин туттарыыга улахан көмөнү оңорбут. Ол курдук 15 байтаhын ынаҕы, 15 байтаhын биэни босхо биэрбит, маhын таhыытын нэhилиэккэ ыалларынан түhээн түhэрэн тастарбыт. Таңара дьиэтигэр маңнайгы старостанан үлэлээбит. Кини докумуона уонна личнэй бэчээтэ Чөркөөх музейыгар баар.

Аҕата Егор Петрович биир кылаастаах үөрэхтээх буолан, революция буолуор диэри икки сыл улууhугар кулубалаабыт.

Ийэтэ Евдокия Исаевна Новгородова 1898 с. Чурапчы Болтоңотугар төрөөбүт. Кини аҕата Исаак Новгородов лингвист учуонай Семен Новгородов чугас аймаҕа эбит.

Аҕата Дьөгүөрдээн оҕонньор олоңхоhуттары ыңыран олоңхолотор буолара. Онон Петр Егорович оҕо сылдьан Мырылаттан Оччоох Борокуоппай, Күнээйиттэн Денис Элбэрээкэп, Сиэллээхтэн Дарыбыан Дабыыдап олоңхолорун истибит.

Петр Егорович 1951 с. Ытык Күөл орто оскуолатын бүтэрэн, икки сыллаах Дьокуускайдааҕы пединституту 1953 с. бүтэрэн, Эдьигээн улууhун Баахынай нэhилиэгэр анаммыта. Манна 7 сыл физика, математика учууталынан, оскуола директорынан үлэлээн баран, 1960 – 1969 сс. Эдьигээн орто оскуолатыгар физика, математика учууталынан үлэлээбитэ. 1969 – 1974 сылларга дойдутугар, Чөркөөх орто оскуолатыгар, бастаан учууталынан, онтон завуhунан, оскуола директорынан үлэлээбитэ. 1974 сылтан Октябрьскай нэhилилиэк сэбиэтин председателинэн, 1976 сылтан "Таатта" совхоз профкомун председателинэн, партком солбуйар секретарынан, юриhынан үлэлээн баран, 1984 сылтан бочуоттаах сынньалаңңа олорорбута. 1991 сыллаахха Сергей Зверев - Кыыл Уола 100 сааһыгар анаммыт республикатааҕы олоҥхо күрэҕэр аан бастаан олоҥхолообута. Бастакы олоҥхото «Сүүрэр сулус сырыыта сырыылаах сыыйылла хара сүүрүк аттаах аһыныгас санаалаах Айыы Дьураҕастай бухатыыр» 1998 сыллаахха суруйбута. 2004 сыллаахха иккис олоҥхотун «Тоҕус көс сири туйаҕын анныгар туората үктүүр, ала дьоруо аттаах Уордаах кылыннаах Уордайа Хаан Бухатыыр» толорбута. Ити олоҥхолор билигин уһуллан Республикатааҕы култуура киинигэр харалла сыталлар. Таатта, Эдьигээн улуустарын бочуоттаах гражданина, ЮНЕСКО стипендиата,тыыл, педагогическай үлэ ветерана. 2013 сыллаахха балаҕан ыйын 29 күнүгэр күн сириттэн туораабыта.

Олоҥхолоро

• «Сүүрэр сулус сырыыта сырыылаах сыыйылла хара сүүрүк аттаах аһыныгас санаалаах Айыы Дьураҕастай бухатыыр»
• «Уолака Боотур»
• «Аһыныгас санаалаах Айыы Дьураҕастай»
• «Уордаах Кылыннаах Уордайа Хаан Бухатыыр»
• «Тоҕус көс сири туйаҕын анныгар туората үктүүр, ала дьоруо аттаах Уордаах кылыннаах Уордайа Хаан Бухатыыр»

Туһаныллыбыт сирдэр

• Андросов Е.Д. Таатта олоҥхоһуттара. Ытык Күөл: "Таатта" хаһыат редакцията, 2006. С. 18.