Иһинээҕитигэр көс

Нуул

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
(Мантан: Ноль көстө)

Нуул эбэтэр 0 (ниэм. Nullнууч. Ноль) — математикаҕа суох бэлиэтэ, эбэтэр атын чыыһыла сорҕото.

Былыргы дьон нуулу билбэттэрэ. Холобур, сайдыылаах былыргы гириэктэр да, былыргы риимлэннэр да нуулу суокка туттубаттара, бэлиэтиир сыыппаралара суоҕа. Сабаҕалааһынн быһыытынан, былыргы Вавилон олохтоохторо нуулга майгынныыр, кини билиҥҥи сорох функциятын толорор бэлиэни биһиги ээрабыт иннинэ 700 сыл ынараа өттүгэр туттар буолбуттар. Маны билэн Клавдий Птолемей диэн астроном нуулу эмиэ чыыһыланы чыыһылаттан араарар бэлиэ курдук туттубута, холобур, 45 чыыһыланы 405 чыыһылаттан араарарга. Билиҥҥи Миэксикэ оннугар баар буола сылдьыбыт Маайа цивилизацията туһанара биллэр. Аан бастаан нуулу чыыһыла быһыытынан 628 сыллаахха Ииндийэ математига Брахмагупта киллэрбитинэн ааҕыллар. Арҕаа дойдуларга нуулу алта үйэ ааспытын кэннэ Хотугу Африкаҕа үөскээбит Леонардо Пизанскай — Фибоначчи «аҕалбыта»: 1202 сыллаахха «Liber Abaci» диэн кинигэтигэр нуулу ойуулаабыта[1].


  1. Тони Крилли. Математика. 50 идей, о которых нужно знать. Фантом Пресс, 2014, 2015 ISBN 978-5-86471-670-0