Канаев Никита Петрович
Тас көрүҥэ
Никита Петрович Канаев | ||||
Төрөөбүт күнэ: | ||||
---|---|---|---|---|
Төрөөбүт сирэ: |
Аммосовка с., Марха улууһа, Саха уобалаһа | |||
Өлбүт күнэ: |
23 алтынньы 1987 (80 сааһыгар) | |||
Дойдута: | ||||
Үөрэммит кыһата: |
Н.Г. Чернышевскай аатынан Москватааҕы история, философия уонна литература Института | |||
Наҕараадалара: |
|
Канаев Никита Петрович (27.09.1907—23.10.1987) — саха учуонайа, тыл үөрэҕин билимнэрин кандидата. Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа.
Олоҕун олуктара
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- 1907 сыллаахха балаҕан ыйын 27 күнүгэр Марха улууһун Аммосовка сэлиэнньэтигэр төрөөбүт.
- 1928—1929 сс. — Дьокуускайдааҕы Киин толоруулаах Комитет аппаратыгар үлэлээбит.
- 1932—1933 гг. — оскуола учуутала.
- 1939 с. — Н. Г. Чернышевскай аатынан Москватааҕы история, философия уонна литература Институтун бүтэрбит.
- 1939—1941 сс. — РСФСР Учпедгиз иһинэн Дьокуускайдааҕы редакциятыгар тылбаасчыт.
- 1941—1942 сс. — оскуола директора.
- бэс ыйа 1942— муус устар 1943 — Чурапчы оройуонун военкоматынан Кыһыл Аармыйа кэккэтигэр ыҥырыллыбыт. 1942 сыл балаҕан ыйыттан Аҕа дойду Улуу сэриитигэр кыттыбыт. Калининскай фроҥҥа сэриилэспит. 1942 сыл сэтинньитигэр улахан бааһырыыны ылбыт.[1]
- 1943—1946 сс.— Саха АССР Наркомпрос оскуолаларга инспектора.
- 1946—1947 сс. — «Хотугу сулус» сурунаал кылаабынай редактора.
- 1947—1952 сс. — Дьокуускайдааҕы государственнай кинигэ кыһатын редактора.
- 1952—1970 сс. — младшай научнай үлэһит.
- 1967 с. — тыл үөрэҕин билимнэрин кандидатыгар «Творчество В. М. Новикова — Урастырова» тиэмэҕэ суруйбут диссертациятын көмүскээбит.
- 1970—1980 сс. — тыл, литература уонна история Институтун старшай научнай үлэһитэ.
- 1975 с. — «Литература народов СССР» хайысхаҕа старшай научнай үлэһит аата иҥэриллибит.
- 1987 сыллаахха алтынньы 23 күнүгэр өлбүт.
Канаев — литератураны ырытааччы, литература үөрэҕин чинчийээччи быһыытынан биллэр; саха литературатын историятыгар үгүс үлэни суруйбут, 86 үлэ ааптара; 20 кинигэни саха тылыгар тылбаастаабыт биллиилээх тылбаасчыт.
Сүрүн үлэлэрэ
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- «Тема дружбы народов в якутской литературе» (Якутск, 1955).
- «Якутская советская литература» (М., 1963).
- «Творчество Н.Е. Мординова» (Якутск, 1964).
- «Русско-якутские литературные связи» (М., 1965).
- «Творчество В. Новикова – Урастырова» (Якутск, 1968).
- «Очерки истории якутской советской литературы» (М., 1955; Якутск, 1956; Якутск, 1970; в соавт. с Г. Эргисом и Г. Васильевым).
Наҕараадалара
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Аҕа дойду сэриитин II ст. уордьана (1985)[2]
- Албан аат III ст. уордьана (1948)[1]
- «Аҕа дойду Улуу сэриитигэр Германияны кыайыы иһин 1941-1945 сс.» мэтээл
Н. П. Канаев туһунан
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Коптелов А. Рец. на брошюру «Против извращения истории якутской литературы» // Сибирские огни. – 1953. – № 4. – С. 178—180.
- Клиорина И. Неусвоенный урок // Полярная звезда. – 1966. – № 3. – С.131—139. — Рец. на кн.: Н.П.Канаев. Русско-якутские литературные связи. — М., 1965.
- Тимшин А. Где тут, научная объективность? // Полярная звезда. — 1966. – №3. — С. 139—144. – Рец. на кн.: Н.П. Канаев. Русско-якутские литературные связи. — М., 1965.
- Клиорина И. Груз старых привычек... // Дружба народов. – 1967. – № 2. – С. 258—260.
- Демидов В. Сибирские огни. – 1975. – № 3. – С. 185—186. – Рец. на кн.: Н. П. Канаев. Из истории русско?якутских литературных связей советского периода. – Якутск, 1973. — 164 с.
- Татаринцева М. В единстве с литературой // Вопросы литературы. – 1986. – № 3. – С. 226—229. – Рец. на кн.: Канаев Н.П. Зарождение и становление литературной критики в Якутии 1925—1940 гг. – Якутск, 1984. – 100 с.
- Сыромятников Г. С. Литературно-художественная критика в Якутии (1939—1975 гг.). – Якутск, 1990. – С. 57, 72, 79, 99, 105, 110, 146, 150, 170, 234, 266, 267, 270, 272, 273, 275.
Быһаарыылар
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- ↑ 1,0 1,1 Наградные документы в электронном банке документов «Подвиг Народа»
- ↑ Карточка награжденного в электронном банке документов «Подвиг Народа»
Сигэлэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Биобиблиографический справочник Архыыптаммыт 2016, Кулун тутар 4 күнүгэр.
Категориялар:
- Дьон алпаабытынан
- Учуонайдар алпаабытынан
- Балаҕан ыйын 27 күнүгэр төрөөбүттэр
- 1907 сыллаахха төрөөбүттэр
- Ньурба улууһугар төрөөбүттэр
- Алтынньы 23 күнүгэр өлбүттэр
- 1987 сыллаахха өлбүттэр
- Аҕа дойду сэриитин II ст. уордьанын кавалердара
- Албан аат уордьанын кавалердара
- «Аҕа дойду Улуу сэриитигэр Германияны кыайыы иһин 1941-1945 сс.» мэтээлинэн наҕараадаламмыттар
- Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылаахтара:Ньурба улууһа
- Тыл үөрэхтээхтэрэ
- Чинчийээччилэр
- Тылбаасчыттар
- Саха учуонайдара