И.И. Исленьев астрономия экспедицията (1768 - 1769)
И.И. Исленьев астрономия экспедицията (1768 - 1769).
1769 сыл ыам ыйын 23 күнүгэр Чолбон Күн диискатынан ааһар буолан Европа наука эйгэтигэр улахан интириэһи үөскэппит.
Арассыыйаҕа Петербург обсерваториятын ураты өссө сэттэ пуун бэлиэтэммит: Кола, Понья, Умба, Оренбург, Орскай, Гурьев уонна Дьокуускай. Уопсай салалта С.Я. Румовскай ыыппыт.
Астрономиятты ураты өссө бу экспедициялар олохтоох олоҕу, айылҕаны, ону таһынан норуоттар сиэрдэрин-туомнарын, кэпсээннэрин үөрэтиэхтээх соруктаахтар этэ.
1768 сыл бэс ыйыттан 1769 сыл атырдьах ыйыгар диэри Дьокуускайга Исленьев И. уонна Чернай Ф. састааптаах экспедиция үлэлээбитэ.
Анаан-минээн тутуллубут обсерваторияҕа Юпитер аргыстарын өлүүлэрин 14 төгүл чинчийбиттэрэ уонна Чолбон Күн диискатыттан тахсыытын көрбүттэрэ.
Ону таһынан метеорология үлэлэрин уонна астрономия ньыматынан координааттары суоттаабыттара.
Экспедиция матарыйааллара
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- "Перечень дневной записки Исленьева". Манна фольклор уонна этнография матарыйааллара эмиэ бааллар.
Өссө маны көр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Гнучева В.Ф. Географический департамент Академии наук XVIII века. М. - Л., 1946.
- Иванов В.Ф. Историко-этнографическое изучение Якутии XVII - XVIII вв. М., 1974.
- Ширина Д.А. Летопись экспедиций Академии наук на Северо-Восток Азии в дореволюционный период. Новосибирск, 1983.
Ылыллыбыт сирэ
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Энциклопедия Якутии. Якутск, 2000.