Дьячковскай Николай Демьянович
Тас көрүҥэ
Дьячковскай Николай Демьянович (1929-1998) — тыл үөрэҕин доктора, профессор, РФ үөрэҕириитин туйгуна, Саха Республикатын наукатын үтүөлээх үлэһитэ.
Олоҕун олуктара
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- 1929 с. муус устар ый 12 күнүгэр Чурапчы оройуонугар Алаҕар нэһилиэгэр төрөөбүтэ.
- 1947 с. Чурапчы педучилищетын үөрэнэн бүтэрэн баран Саха государственнай пединститутугар үөрэнэ киирбитэ.
- 1948-1951 сылларга Алаҕар сэттэ кылаастаах оскуолатыгар нуучча тылын уонна литературатын учууталынан үлэлээбитэ.
- 1952 с. Саха государственнай пединститут литературнай факультетын бүтэрэн баран ассистенынан үлэлии хаалар.
- 1957-1959 сылларга Ленинградтааҕы государственнай университекка аспирантураҕа үөрэнэр. Аспирантура кэнниттэн саха тылын уонна литературатын кафедратыгар старшай преподавателинэн үлэлиир.
- Бэлиэлээх тиһик бэлиэтэ
- 1966 сылтан саха тылын уонна литературатын кафедратын сэбиэдиссэйинэн ананар.
- 1966 сыллаахха кандидатскай үлэтин көмүскүүр ("Вокализм якутского языка").
- 1984 сыллаахха докторскай диссертациятын көмүскүүр ("Консонантизм якутского языка")
- 1998 сыллаахха атырдьах ыйын 11 күнүгэр олохтон туораабыта.
Научнай үлэлэрэ
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- О фонетическом освоении заимствованных слов в якутском языке. - Якутск, 1962
- Звуковой строй якутского языка. Ч. 1. Вокализм. - Якутск, 1971
- Звуковой строй якутского языка. Ч. 2. Консонантизм. - Якутск, 1977
- Саха тылыгар дорҕооннор уларыйыылара. - Дьокуускай, 1989
- Саха билиҥҥи тыла: Фонетика. - Дьокуускай, 2000
- Грамматика современного якутского литературного языка: Фонетика. Морфология // Фонетика. - М., 1982
- Поговорим по-якутски: Самоучитель якутского языка. - Якутск, 1976
- Орто оскуола программалара. Саха тыла. 4-8 кылаастар. - Дьокуускай, 1977
- Программы по якутскому языку. - Якутск, 1991
- Вокализм якутского языка. Л., 1966
- Консонантизм якутского языка. Якутск, 1982
Быһаарыылар
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Ылыллыбыт сирэ
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Саха тыла сайдарын туһугар. Дьокуускай, 2002
- Энциклопедия Якутии.