Дьылҕа үрүҥ суруга суруллар күнэ
Дьылҕа үрүҥ суруга — Саха итэҕэлигэр от ыйын 13 күнүгэр оҥоһуллар туом.
Куту тардыы уонна сүрү иҥэринии кэнниттэн бу күн дьылҕа үрүҥ суруга суруллар.
Сиэр-туом
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Туому оттоох-мастаах, уулаах айылҕаҕа толоруллар. Бу бүтэй туомҥа дьөһүөлдьүттэр эрэ кытталлар. Туом толоруллар сирэ уһуктаах кулгаахтаахха, кыһыл тыллаахха мээнэ кэпсэммэт уонна уоттаах чонук харахтаахха ыйыллыбат. Уу ньамаан саҥалаахха, уйгуур-сэлээр тойуктаахха, уодай-албын кэпсээннээххэ тыл-өс номоҕо гыныллыбат.
Дьылҕа үрүҥ суругун суруйарга туомньут чопчуурдаах дьабаканы кэтэр. Уҥа илиитигэр хаҥарҕастаах (чылырҕас кыракый чуорааннардаах) тайах мастанар. Хаҥас илиитин ыраахтарыгар үс гына үрүҥ сүүмэх кылы кыбыта анньар. Туомньут ити ымыылара Сээркээн Сэһэн буолууну бэлиэтиир. Туомньут биэс эйгэ иччитигэр сүгүрүйэн баран, күнү көрөн туран (күн көстүбэт буоллаҕына, илин диэки хайыһыллар) сиэллээх илиитин өрө уунар уонна алгыыр.
Туомҥа туттуллубут үрүҥ кылы дьөһүөлдьүттэр үллэстэллэр. Эһиилги туомҥа диэри дьылҕа ымыыта гынан кичэллик ууран илдьэ сылдьаллар.