Дьаархан манеһа

«Дьулуур» чэпчэки атлетика манеһа - Сунтаар улууһун Дьаарханыгар баар успуорт уораҕайа.

Манеж тутуутун устуоруйата

Ахсынньы 22 күнүгэр улуус баһылыга Яковлев Георгий Петрович кыттыылаах нэһилиэнньэ улахан мунньаҕа буолбута. Ол мунньахха норуот күүһүнэн саҥа манеһы тутарга быһаарыммыттара. 1999 сылга от ыйын 24 күнүгэр үлэлиир хамыыһыйа сүбэ мунньах ыыппыта. Бу мунньахха лесник Иванов В. И. ыҥыран мас ханна кэрдиллиэхтээҕин, ханна үүнэрин чуолкайдааһын буолбута. Маһы көрөргө дьону анаталаабыттара. Бу үлэ үс хайысханан барбыта. Түмүгэр тутууга тиийэр мас баар диэн буолбута.

Хамыыһыйа иккис мунньаҕар Дьаархан нэһилиэгин кэтэх трактордаах дьонун учуоттаан баран, ыҥыртаан, хас биирдии киһини кытта кэпсэтии барбыта. Ол түмүгэр 5 биригээдэ тэриллибитэ. Биригээдэлэр кулун тутар ый бүтүүтэ үлэлэрин саҕалаабыттара. Бастакы биригээдэ 5 киһиттэн састааптаах: биригэдьиир Семенов В. И. Кэрдибит сирдэрэ — Бөкө үрэҕэ. 615 устуука бэрэбинэни кэрдэн киллэрбиттэрэ. Иккис биригээдэ 7 киһиттэн састааптаах: биригэдьиир Тихонов Ю. Н. Кэрдибит сирдэрэ — Ньукулай сайылыга. 800 бэрэбинэни кэрдибиттэр. Үһүс биригээдэ 5 киһиттэн састааптаах: биригэдьиир Семенов А. К. Өлөҥ үрэх диэн сиртэн 620 барыта талыы, буруус буолар бастыҥ хаачыстыбалаах бэрэбинэлэри кэрдибиттэрэ. Төрдүс биригээдэ 11 киһиттэн састааптаах: биригэдьиир Кырелов А. К. Бу биригээдэ дьоно 715 бэрэбинэни Сиэн диэн сиртэн кэрдибиттэрэ. Ити саас муус устар ый ортотугар дылы биригээдэлэр барыта 2750 бэрэбинэни кэрдэн киллэрбиттэрэ. Бу үлэ босхо үлэлэммитэ. Манеж кылаата түһүөн иннинэ 120 массыына кутуллубута. Балаҕан ыйын бүтүүтэ, сир тоҥуон иннинэ, акылаата сиэмэнтэлэниэхтээх сирин хаһыы буолбута. Бу акылаат сиэмэнтэҕэ түһэр буолан, 40 см дириҥнээх сири дэхсилээн хаспыттара. Бу үлэҕэ оскуола оҕолоро эмиэ көмөлөспүттэрэ.

2001 сыл муус устар ыйтан 2 сменанан түүннэри-күнүстэри пилорамаҕа бэрэбинэлэри наардаан буруус таһаарыыта үлэлэммитэ. Барыта 2300-кэ бэрэбинэ эрбэммитэ. Бэс ыйыгар акылаат буора кутуллубута. Акылаат бүппүтүн кэнниттэн дьиэ тутар биригээдэ үлэтин саҕалаабыта. Биригэдьииринэн Лазарев Г. В. анаммыта. 8 киһилээх биригээдэ 90 метр уһуннаах, 12 метр туоралаах сүдү улахан манеж тутуутун саҕалаабыта. 2002 сылга муус устар ыйга 800 бэрэбинэни «Сайдыы» бааһынай хаһаайыстыба үлэһиттэрэ эбии кэрдибиттэрэ. Бу маһынан подсобнай дьиэтэ тутуллубута. Бэс ыйыттан окко киириэхэ диэри манеж холлоҕоһун тутуутугар үлэлээбиттэрэ. Күһүн оттоон бүтэн баран эмиэ үлэ хаар түһүөр диэри салҕаммыта. Холлоҕоһо бүппүтүн кэннэ урдүн буорун уонна опилкатын кыыстыын уоллуун халсыбакка, оскуола оҕолоро учууталларынаан кэлэн куппуттара.

Манеж тутуутугар материальнай көмөнү оҥорбут уонна моральнай өйөбүл буолбут дьоннорунан улуус урукку баһылыктар Яковлев Г. П., Никифоров М. В., улуустааҕы үлэлээх буолуу киинин директора Николаев А. М., үөрэҕирии управлениетын начальнига Попова М. М., «Үтүө дьыала» хамсааһын киинин директора Бочкарев В. И., Сунтаарга, Якутскайга олорор биир дойдулаахтарбыт буолаллар. Бу манеж 2003 сыллаахха тутуллан бүтэн үлэҕэ киирбитэ.

Манеж ис оҥоһуута

Манеж устата 80 м, туората 10 м. Ону таһынан тустуу хоһо, дьарыктанар саала, икки раздевалка, медпункт үлэлииллэр.

Спрот көрүҥнэрэ

Манеж аһыллыаҕыттан оҕолору элбэх спорт көрүҥнэригэр бэлэмниир, ол курдук: атах оонньуулара, сүүрүү, теннис, тустуу, мас тардыһыыта, дуобат.

Литература

1.Седалищева Н.П. Норуот күүһэ – көмүөл күүһэ. Дьаархан. 2004. 2.Пахомов. И.О. Дьаархан – төрүт саха нэһилиэгэ, Сунтаар улууһа. Дьокуускай: Бичик, 2007.