Готовцев Павел Петрович

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Ленинград блокадатын туһунан литератураҕа, историческай наукаҕа хайа кыргыһыылардааҕар да ойоччу тутан ахтыллар. Онтон биһиги бу улуу куорат иһини хааннаах кыргыһыыларга кыттыбыт биир дойдулаахтарбыт туһунан билэ-көрө сатыыр ытык иэстээхпит.

Готовцев Павел Петрович 1914с. Байаҕантай улууһугар Тандыгы диэн сиргэ 9 оҕолоох Ирина Кузьминична уонна Петр Егорович Готовцевтар дьиэ кэгэттэригэр күн сирин көрбүтэ. Дьоно төһө да үөрэҕэ суох буоллаллар,төһө кыалларынан оччотооҕу кырыымчык кэмҥэ оҕолорун үөрэттэрэргэ кыһаллаллара. Павел Танда оскуолатын 4 кылааһын бүтэрбитэ.

1934с. «Табалаах» колхоз чилиэнинэн киирбитэ. Сэриигэ ыҥырыллан барыар диэри колхозка сайынын субай сүөһү бостуугунан, хонуу үлэтигэр, кыһынын кадровай булчутунан сылгыһытынан сылдьбыта. 1936с. Таатта улууһуттан Луковцева Мария Анемподистовна уонна Уоһук Харатыанабыс кыыстарын Маайаны сүгүннэрэн аҕалбыта.

1941с. бэбиэскэ тиийэн кэлбитэ. Барыта 9 буоланнар Чурапчы РВК –нан ыҥырыллан атырдьах ыйын 11 күнүгэр дойдуларыттан арахсыбыттара. 1942с. кулун тутар 9 күнүгэр аан бастаан атаакаҕа киирбит күнүн Байбал маннык ахтара: «Ыраах көстөр үрдэл сири ылыахтаахпыт диэн бирикээстээбиттэрэ». Күнүһүн хаары хаста-хаста тобулу түһэн сытабыт. Түүнүн хараҥарар, ол кэмҥэ иһирдьэ киирэ сатыыбыт. Сарсыарда сырдаатар эрэ ытыалаһыы саҕаланар, киэһээ бороҥуй буолуута арыый сэллиир. Ити курдук икки өттүнэн 5 күнү быһа мөҕүстүбүт. Кулун тутар 16 күнүгэр сарсыарда фашистар хас да чаастаах артеллирийскай атаака оҥордулар.

Сотору сотору снарядтар түһэн эстэр тыастара ньиргийэн олорор. Онтон эмискэ хаҥас илиим ньир гынна снаряд оскуолката илиибин үлтү көтөн ааста.Ону былаатынан саба тардан баран кэннибинэн үҥэн баран истэхпинэ өр буолбата винтовка буулдьата бүлгүнүм уҥуоҕун супту көтөн кэбистэ. Өйбүн сүтэрэ-сүтэрэ өйдөнөн кэлбин. Буулдьа киһини өндөппөт снарядтар сотору-сотору кэлэн түһэллэр. Снаряд түспүт боруоҥкатыгар нэһиилэ сыыллан киирдим хас да өлбүт киһи сытарыгар быыстарыгар киирэн сыттым. Онтон төһө өр өйө суох сыппыппын билбэппин, биирдэ өйдөнөн кэлбитим ыт үрэрин курдук саҥа иһиллэр.Хараҕым кырыытынан көрдөхпүнэ үөһээ 4 киһи күлүгэ көстөр. Биирдэстэрэ аллараа түһэн сытар дьону тэбиэлээтэ дьолго мин түгэххэ сытар буолан таарыллыбатым быһыылаах. Дьэ ол курдук өйө-төйө суох сыттахпына санитардар булан ылан санчааска таһаарбыттар этэ. Бу уоттаах охсуһууттан тыыннаах ордон дойдутун буларыгар боростуой саха уола аар тайҕаҕа тоҥуу хаары кэһэн булду сонордоон туора маары хаампыта улахан көмө буолбута, 12 төгүл бааһыран кыргыһыы толоонуттан тыыннаах ордон төрөөбүт дойдутугар эргиллэн кэлбитэ.