Гавриил Васильевич Никифоров-Манньыаттаах уола

Гавриил Васильевич Никифоров-Манньыаттаах уола (1871–?) — Саха бастакы атыыhыттарыттан биирдэстэрэ, Саха сиригэр ырыынак сыhыаннарын олохтооhунна сункэн оруоллаах киhи.1871 с. 1 Тыыллыма нэhилиэгэр тереебутэ. Дойдутугар киэнник биллэр Аhыкай а5атын ууhуттан теруттээх. Гавриил кураанахтан са5алаабатах, кыахтаах а5а ууhун теруе5э буолан хаан урууларыттан тиксибит септеех уптээх-астаах киhи эбит. Ити упкэ оло5уран, аймахтарын суолларын сатабыллаахтык сал5аабыта. Дьонун тыаттан киллэрэн, кирпииччэ уктэтэн куорат киинигэр суунэ улахан таас ма5аhыыннаммыта. Куорат управатын аhын- уелун ити ма5аhыыныгар атыылатар буолан, онтон элбэх уп-ас киирбит буолуохтааах.Сыллаа5ы атыытын эргиирэ 1 мел, солкуобайга тиийбитэ, ол иhин кинини 1-кы гильдиялаах атыыhыт сибидиэтэлистибэтинэн атыылаhарынан куорат былаастара сорудахтаабыттара. Инньэ гынан Г.В. Никифоров Саха сирин биэс бе5ен атыыhыттарын ахсааныгар кылгас кэм иhигэр киирбитэ.

1902 с. кини Булунна, Куhуургэ туулээ5инэн эргинэ сылдьыбыта, ол сылдьан бииргэ эргиммит Михаил Васильев диэн киhитэ елен хаалан, уп киниэхэ хаалбыта. Олкэннэ 1908 с. Илин Ханалас улууhун Наахара нэhилиэгиттэн теруттээх И.П.Антипинныын 120тыh.солк. кыттыhан Дьокуускайга эргиэн дьиэтин тэрийбитэ. Сотору кыттыгас капиталлара 160тыh. тиийбэтэ. Компаньоннар сылга 90-150 тыh. эргинэллэрэ, табаардарынан кырса, киис, туулээх атын да керуннэрэ, ону тэнэ мамонт муоhун Дьокуускай дьаарбанкатыгар а5алаллара, сыаналаах еттун со5уруу батараллара. Г.В.Никифоров Москуба, Сибиир куораттарын ырыынактарыттан табаары компаньоннар Г.В.Никифоров и И.П.Антипин диэн фирмалара дьулусханнык сайдар. Хоту баар эргиэн дьиэлэрин В.А.Кушнарев дииэн эмиэ кыа5ырбыт саха атыыhытыгар атыылаабыттара.

Г.В.Никифоров сурун эргиэнэ куоракка баара. 1914 с. "Окладной лист"диэн ааттаах докуменна сурулларынан Манньыаттаах уола Сэргэлээххэ даачалаа5а, барыта алта дьиэлэээ5э, эргиэннэ анаммыт туорт корпустаа5а, ол иhигэр бары билэр гастрономмут дьиэтэ, ити баай барыта 64,4 тыh.сыаналаммыт. Ма5аhыыныгар 21 бирикээсчик, 4 сулууспалаах баар эбит. Теhе да хоту дьыалатын атыылаатар Казачье5а, Куhуургэ, Булунна уонна Байа5антай улууhугар лааппылардаа5а, булуустардаа5а, Ньылханна, Айаан-Ньылхан суолугар Нэлэкээннэ, Уола-Сэйимчээннэ, Сэйимчээннэ, Булунна, Дьокуускайга.

Дьиэ кэргэнэ

Икки уоллааҕа уонна үс кыыстааҕа биллэр. Кытайга Харбиҥҥа кыра уолун Анатолийы кытта олорбута. Иккистээн кэргэннэммитэ, нуучча эмигрант дьахтарын ойох ылбыта. Онтон о5олоо5о биллибэт.

Улахан уола Василий Гаврилович Никифоров Москуба5а тимир суол инженерын идэтин ылбыта, онтон МГУ философия факультетын бүтэрбитэ. 1912 сыллаахха француз төрүттээх Юлия Федоровна Кауль диэн графиняны кэргэн ылбыта. Москуба5а кинини «Принц» диэн ааттыыллар эбит. 1918 сыллаахха Томскайга дуу Тобольскайга дуу өлбүтэ. Кини уола Сергей Васильевич 1914 сыллаахха кулун тутар 3 күнүгэр төрөөбүтэ, Сталин аатынан Киин судаарыстыбаннай физкультура институтугар үөрэнэн иһэн, 1938 с. тутаары гыммыттарын истэн, Уһук Илин күрээбитэ. Онно Владивостокка олорон ойохтоммута уонна офицер идэтин ылбыта. Икки уолу төрөппүтэ. Дьоппуон сэриитигэр кыттыбыта, элбэх наҕараадалардаах эбит. Саха көрүҥнээҕин хаартыскалар туоһулууллар, сахатынан киэн туттара диэн уолаттара кэпсииллэр.

Улахан уола Сергей Сергеевич (Манньыаттаах уолун улахан сиэнэ) а5ата бүтэрбэтэх физкультура институтун бүтэрбитэ, биллиилээх спортсмен уонна тренер этэ («Зенит» кулууп), билигин Москубаҕа олорор, Сергей Сергеевич Никифоров диэн уоллаах.

Сергей Васильевич кыра уола сталевар идэтин баһылаабыт киһи, биир кыыстаах, сиэннэрдээх, эмиэ Москуба5а олорор