Иһинээҕитигэр көс

Бойобуода

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Бойобуода (нууч. воевода) - Арассыыйа сирдэрин салайан олорбут ыраахтааҕы дьонноро.

Саха сирэ XVII үйэҕэ Арассыыйа ыраахтааҕытын илиитигэр киирбитин кэннэ нуучча администрациятын 1784 сыллаахха дылы салайбыт дьоннор. 1641-1775 сс. уезд бойобуодата диэн ааттанар этилэр, онтон 1784 сылга дылы - провинция бойобуодата. Байыаннай, гражданскай, суут уонна полиция былаастарын бэйэлэрин илиилэригэр тутан олорбут муҥур тойоттор. Үбү-харчыны эмиэ салайаллара. Туох баар ыраахтааҕы биэрбит кыахтарын ыраахтааҕыга барыыс киллэриигэ ("искать государевы прибыли") туһаныахтаахтара.

Бастакы бойобуодаларынан икки киһи сулууспалаабыттара Головин Петр Петрович уонна Глебов Матвей Богданович. Бүтэһик бойобуоданнан Верещагин Алексей Степанович буолбута. Бойобуодалэр кэннилэриттэн Саха уобалаһын начаалынньыктара диэн дуоһунас үөскээбитэ.

Нууччалар Саха сиригэр кэлиэхтэриттэн бойобуодустуба (воеводство) тэриллиэр дылы нууччалар бэйэлэрин ыккардыларыгар элбэх булкуур тахсар этэ. Мангазея уонна Енисей хаһаахтара бу баай сиртэн дьаһаах хомуйарга күрэстэһэллэрэ, Томскайтан кытта салайа сатыыллара. Ол түмүгэр сахалар дьаһааҕы ардыгар хас да төгүл төлүүр кыһалҕаланналлара. Мантан сылтаан өрө туруулар буолаллара, нууччалар өттүлэриттэн булкуурунан туһанан үрдүк солону бэйэ байыытыгар туһаныы элбэхтик тахсара. Маны тохтотор туһуттан Андрей Палицын диэн уруккута Мангазеяҕа бойобуодалыы сылдьыбыт киһи Саха сиригэр туспа бойобуоданы аныырга туруорсубута[1]

  1. Г.А. Попов. Сочинения. Т. I