Баһылай Алааһа (Чурапчы улууһа)
Баһылай Алааһа — Чурапчы улууһун Одьулуун нэһилиэгэр баар буола сылдьыбыт нэһилиэнньэлээх пуун.
ОКАТО кода | Почта индексэ | ФНС инспекциятын кода | UTC |
98 258 830 002 | 678678 | 1446 | +9 |
Географията
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Олохтоох дьоно
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Историята
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Уруккута Сулҕаччы нэһилиэгин сирэ (Сулҕаччы Бабаҕата). 1930 сыллаахха Одьулуун нэһилиэгэр холбоспута. 1935 сылтан Орджоникидзе аатынан колхоз киинэ буолбута. Кулууп, балыыһа, маҕаһыын, арыы астыыр собуот, колхоз кыстык хотоно. Боруолга сайылык хотоно, ыаллар олорор дьиэлэрэ, электричество, телефон, араадьыйа баара. Бөдөҥсүтүүнэн кэлин Ленин аатынан колхоз учаастага, Карл Маркс аатынан совхоз сылгы иитэр базата буолуталыы сылдьыбыта. Оскуола суоҕунан уонна бөдөҥсүтүүттэн сылтаан, нэһилиэнньэтэ, сыыйа, Дьабыылаҕа, Мындаҕаайыга уонна Үрэх-Күөрэҕэ көспүтэ. Билигин ким да олорбот. Биир да дьиэ суох. Кэнники өрт уота сиэн өтөхтөр оннулара да суох буолбут. Урукку турбут сирэ билигин ходуһа. Хоту күүс өттүнэн көһүүгэ барбыт Орджоникидзе аатынан колхоз холхуостаахтарын кэриэһигэр өйдөбүнньүк турар. Ынах маҕыраабат, атыыр оҕус айаатаабат, оҕо саҥата чуопчаарбат, чыычаах да ыллаабат. Уу-чуумпу. Биирдэ эмит сылгы кистиирэ иһиллэр. Ортотунан Чурапчы — Мындаҕаайы республиканскай суолталаах суол ааһар.
Биллиилээх дьоно
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Михайлов Иннокентий Поисеевич (Харачаан(с)) (1872—1927) — гражданскай сэрии геройа, Кыһыл Знамя уордьан кавалера. Дьиҥ төрдө-ууһа — Бабаҕа, Одьулуун. Сулҕаччыга көмүллүбүтэ.
- Софронов Степан Феоктистович — Феоктист Софронов (1922—?) — поэт, тылбаасчыт, оҕо суруйааччыта. 1963 сылтан СССР суруйааччыларын холбоһуктарын чилиэнэ.
- Максимов Христофор Трофимович (1917—1980) — Саха үтүөлээх уонна норуодунай артыыһа, мелодист. Дьиҥ төрдө — Бабаҕа, Одьулуун.
- Ефимов Гаврил Дмитриевич (Аратаа) (1922—2000) — Кыһыл Сулус уонна Доҕордоһуу уордьаннар кавалердара. Саха Өрөспүүбүлүкэтин культуратын үтүөлээх үлэһитэ.
- Ефимов Михаил Прокопьевич (1918—?) — 1941—1945 сс. Аҕа дойду иһин сэрии бэтэрээнэ. Саха Өрөспүүбүлүкэтин культуратын үтүөлээх үлэһитэ.
- Ефимов Алексей Иннокентьевич — Албан Аат уордьан кавалера.
- Артемьев Матвей Никифорович — Албан Аат уордьан кавалера.
- Артемьев Николай Васильевич 2 (1916—1992) — Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, «Хорсунун иһин» мэтээллээх.
- Рязанскай Кирилл Николаевич (1917—1991) — Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, «Хорсунун иһин» мэтээллээх.
- Артемьев Николай Васильевич — Чочуонай (1912—1997) — Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа; нэһилиэгин сирин кэҥэтиигэ улахан өҥөлөөх; былыргыны, сир аатын, төрүччүлэри кэпсээччи. Багдарыын Сүлбэ киниэхэ анаан икки кинигэтигэр махталын биллэрбитэ.
Өссө маны көр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Быһаарыылар
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Сигэлэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Официальный информационный портал Республики Саха (Якутия):Чурапчинский улус Архыыптаммыт 2013, Ыам ыйын 3 күнүгэр.
- Саха Сирин нэһилиэктэрэ:Чурапчы улууһа Архыыптаммыт 2016, Кулун тутар 5 күнүгэр.
- gosspravka.ru:Чурапчинский улус
- Поисеев И. И. Одьулуун нэһилиэгэ, дьоно-сэргэтэ. — Сайдам, 2010.
Бу ыстатыйаны тупсарарга?:
|
[[Билэ:|50px|Чурапчы улууһа]] | Бу Чурапчы улууһун географиятыгар сыһыаннаах сиппэтэх ыстатыйа. Көннөрөн уонна эбэн көмөлөһүөххүн сөп. |