Аан дойду бастакы сэриитэ

Аан дойду бастакы сэриитэ
Күнэ-дьыла	от ыйын 28, 1914 — сэтинньи 11, 1918
Буолбут миэстэтэ	Аан дойду
Утары өттүлэр
Антанта уонна Кыттыгастар Сербия Хоруоллуга Арассыыйа: Арассыыйа Импиэрийэтэ (1914 — 1917) Арассыыйа Өрөспүүбүлүкэтэ (1917) РСФСР (1917 — 1918) Быраансыйа Улуу Британия уонна доминионнара: Аустралиа Бритаан Ииндийэ Канаада Саҥа Зеландия Соҕуруу Африка Сойууһа Хара Хайа Хоруоллуга (1914 — 1916) АХШ (1917 — 1918) Бельгия Италия Хоруоллуга (1915 — 1918) Дьоппуон Румыния Хоруоллуга (1916 — 1918) Греция Хоруоллуга (1917 — 1918) Португалия (1916 — 1918) Сан-Марино (1915 — 1918) Кытай Өрөспүүбүлүкэтэ (1917 — 1918) Бразилия (1917 — 1918) Сиам (1917 — 1918) Киин державалар уонна кинилэр кыттыгастара Аустро-Биэнгирийэ Германия Импиэрийэтэ Осман Импиэрийэтэ Болгария (1915 — 1918)
Өлүүлэр
Сэрии өлүүлэр	Антанта: 9 954 048 киһи Киин державалар: 7 513 535 киһи
Гражданскай өлүүлэр	Антанта: 734 550 киһи Киин державалар: 227 500 киһи
Уопсай өлүүлэр
18 429 633 киһи

Аан дойду бастакы сэриитэ (от ыйын 28, 1914 — сэтинньи 11, 1918) — киһи-аймах устуоруйатыгар уһулуччу бөдөҥ сэбилэниилээх утары турсуулартан биирдэстэрэ.

Бу аат историографияҕа Иккис аан дойду сэриитэ 1939 сыллаахха саҕаламмытын кэннэ туттуллар буолбута. Ол иннинэ «Улуу сэрии» (ааҥл. The Great War, фр. La Grande guerre) диэн ааттанара.

Сэрии сылтаҕынан Австрия эрцгерцогун Франц Фердинанды Сараево куоракка 1914 сыл бэс ыйын 28 күнүгэр өлөрүү буолбута. Өлөрүөхсүт Боснияттан сылдьар уон тоҕус саастаах устудьуон Гаврило Принцип буолбута, кини «Млада Босна» диэн соҕуруу славяннары биир дойдуга түмэ сатыыр соруктаах террордуур тэрилтэ чилиэнэ этэ.

Сэрии түмүгэр түөрт импиэрийэ суох буолбута: Арассыыйа, Австро-Венгрия, Осмаан уонна Германия импиэрийэлэрэ (Веймар өрөспүүбүлүкэтэ Германия импиэрийэтэ диэн ааты сүгэ сылдьыбыта да буоллар). Сэриигэ кыттыбыт дойдулар 12 мөл киһини сүтэрбиттэрэ (саллааттартан ураты олохтоохтору ааҕан туран), 55 мөл киһи бааһырбыта.