Франц Фердинанд
Страница Халыып:Өҥө/Base.css не имеет содержания.
Ошибка Lua в package.lua на строке 80: module 'Модуль:ListOfCountries' not found.Халыып:Сортировка: по изображениям}
Франц Фердинанд Карл Людвиг фон Австрия-Эсте (эрцгерцог д’Эсте), (ниэм. Franz Ferdinand von Österreich-Este; 18 декабря 1863 года, Грец, Австрия империята — Бэс ыйын 28 к. 1914 с., Сарай, Австро- Венгрия) — Австрия эрцгерцога, 1896 сылтан Австро- Венгрия бүрүстүөлүн нэстилиэнньигэ. Кавалерия генерала (1899). Данила Илич диэн киһи террорун бөлөҕөр киирэр Гаврил Принцип диэн ааттыаах омугунан серб устудьуона өлөрбүт[1], бу өлөрүү аан дойдуга бэлиитикэ кириисиһин түргэтэппитэ, түмүгэр Бастакы аан дойду сэриитэ саҕаламмыта.
Импэрээтэр быраатын бэлиитикэттэн тэйиччи тутар этэ, ол эрээри, Франц Фердинанд бөрүстүөлгэ олорор түгэнигэр дойду бэлиитикэлии тутулун уларытар былааннааҕа: Австро-Венгрия оннугар Австро-Венгрия-Славия диэн холбоһуктаах штааттары оҥороору гынара. Ол кини санаатыгар дойдуга омугунан атааннаһыыны сымнатар кыахтааҕа. Ол эрээри сорох серб бэлиитиктэрэ ол бырайыагы сөбүлээбэт этилэр, тоҕо диэтэххэ оччоҕо кинилэр соҕуруу славяннары Улуу Сербия аннынан холбуур былааннара тохтуон сөбө.
Өлөрүү
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Эрцгерцог Сараевоҕа (Босния уонна Герцеговина киин куоратыгар) 1914 сыл бэс ыйын 28 күнүгэр ыалдьыттыы тиийбитэ. Бастакы буомба соругун сиппэтэҕэ. Онон террористар сорохторо саһан хаалбыттара. Эрц-герцог тэрээһиннэргэ кыттыбыта, онтон төннөн иһэн массыыната тоҕо эрэ биир сиргэ тохтоон ылбыт кэмигэр террористартан биирдэстэрэ Гаврило Принцип ол сиргэ баар буолан биэрбитэ, уонна бастаан эрц-герцог ойоҕун Софияны искэ бэстилиэтинэн ыппыта, иккис ытыытынан эрц-герцогы монньуга таппыта. Герцогиня тута өлбүтэ, Франц Иосиф бааһыран баран 10 мүнүүтэнэн өлбүтэ.
Өлөрүү содула
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Франц Фердинанд серб террористарын илиититтэн өлбүтүн кэннэ Австро-Венгрия Сербияҕа ультиматум түһэрбитэ. Сербияны Арассыыйа импиэрийэтэ өйөөбүтэ, онон Аан дойду Бастакы сэриитэ саҕаламмыта.
Франц Фердинанд оҕолоро тэҥэ суох ыалга төрөөбүт буоланнар (морганатическай брак) Франц Иосиф I ыраахтааҕы саҥа нэстилиэнньигинэн 1906 сыллаахха өлбүт Фарнц Фердинанд бииргэ төрөөбүт быраатын Отто уола, 27 саастаах эрцгерцог Карл буолбута. 1916 сыллаахха Карл Австро-Венгрия тиһэх ыраахтааҕыта буолбута.
Сигэлэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Франц-Фердинанд // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- Франц Фердинанд / Котова Е. В. // Уланд — Хватцев. — М. : Большая российская энциклопедия, 2017. — С. 545—546. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 33). — ISBN 978-5-85270-370-5.
- Lampe, John R. Yugoslavia as History: Twice There Was a Country. — Cambridge University Press, 2000. — 487 p. — ISBN 0521774012, 9780521774017
- Вулманс Сью, Грег Кинг Первая мировая. Убийство, развязавшее войну. — М., 2014. — С. 136—137.