Балаҕаннаах (Үөһээ Бүлүү улууһа)
Балаҕаннаах — Үөһээ Бүлүү улууһун Балаҕаннаах нэһилиэгин киинэ.
ОКАТО кода | Почта индексэ | ФНС инспекциятын кода | UTC |
98 214 802 001 | 678234 | 1445 | +10 |
Географията
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Климата
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Олохтоох дьоно
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Номоҕо
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Бүлүү түбэтигэр сахалар 17-18 үйэтигэр Элиэнэ эҥээриттэн, Нам уонна Хаҥалас улуустарыттан кэлэн олохсуйбуттар. Ол курдук, Тиэргэн Чоргул диэн боотур Мэҥэ ууһуттан Бүлүү сиригэр кэлэн, Балаҕаннаах уоннна билигин Дүллүкү сиригэр олохсуйбут. Бастаан өрүс уҥуор Дүллүкү сиригэр олохсуйбут. Онтон, сирин мыынан өрүс уҥуор тахсан, Балаҕаннаах түбэтин баһылаабыт, онно олохсуйбут, удьуор тардыбыт. Тиэргэн Чоргул удьуордарыттан билигин Балаҕаннаах, Нам, Дүллүкү үөскээбиттэр. Тиэргэн Чоргул туһунан саха народнай суруйааччыта Далан “Туйлаайах оҕо” диэн Бүлүү түбэтин былыргы историятын кэпсиир романыгар ахтар. Тиэргэн Чоргул удьуордарыттан нэһилиэккэ үс аҕа уустара төрүттэмиттэр – Кинээс аҕа ууһа, Көбдөлөр, Чокуруостар. Көбдө аҕа ууһуттан кэлин – Софроновтар, Табыйыысовтар, Мухоплевтар, Кардашевскайдар, Маччасыынавтар, Мендяровтар, Кириллиннэр, Мироновтар, Мандаевтар, Ефремовтар, Хараабыновтар тэнийбиттэр. Кинээс аҕа ууһуттан – Докторовтар, Александровтар, Жендринскэйдар, Долгаевтар, Адамовтар, Болтоковтар, Оконосовтар Чокуруос аҕа ууһуттан – Ильиннар, Романовтар, Тойтоновтар, Лазаревтар, Алексеевтар, Бааннаахаптар, Далыгыровтар, Бугуловтар. Балаҕаннаах алааһыгар былыр-былыргыттан, бу үс аҕа ууһуттан Көбдөлөр уонна Кинээс аҕа уустара олорбуттара. “Ааспыты ахтыы”, 1996 –ҕы кинигэттэн үһүйээн “Былыыр-былыр Нам сирэ тоҥус олоҕо эбитэ үһү. Онтон кэлин аҕыйах сахалар – Саллыгынай, Дьоло, Бөкөөс эҥин диэкки олорбуттарын Тумат омуктар кэлэн кыргыбыттара үһү. Онтон биир Хампачаан диэн кыра уол тоҥустарга куотан тиийэн киһи-хара буолбут үһү. Хампачаан билигин Оконосовтар төрүттэрэ. Элиэн Намыттан Көбдө, Нэгэбил, Тиэргэн Чоргул, Сыалыйа, тоторбоҥ, Тиһээки Ойуун диэн дьон кэлбиттэр. Тоторбоҥ, Сыалыйа уонна Тиэргэн Чоргул билиҥҥи Дүллүкү сиригэр олохсуйбуттар.” Посемейный список инородцев Намского наслега, Верхневилюйского улуса, Вилюйского округа, составленная 1-му январю 1903 года, бу дөкүмүөҥҥэ маннык сурулла сылдьар – Род Киняский (Кинээс аҕа ууһа) Адам Иванов – 51 саастаах (1852 с төрөөбүт) Оҕолоро, Прокопий (Арый сахалыы аата) – 30 саастаах (1873 с төрөөбүт), ойоҕо Екатерина 40 саастаах (1863 с төрөөбүт) Игнатий (Тыырасай) – 23 саастаах (1880 с төрөөбүт), ойоҕо Екатерина 24 саастаах (1879 с төрөөбүт) Егор – 16 саастаах (1887 с төрөөбүт) Урукку , 1899 с сурутууга, Алексей (Хабахсыайа) , 15 саастаах уол суруллубут. Игнатий аҕатын аатынан, Адамов Игнатий буолбут. Үҥкүр алааска олорбуттар (Хоҥдой оҕонньор алааһа) Оҕолоро Адамова Мария Игнатьевна, 1916 с төрөөбүт, 1942-1943 с.с. Аммаҕа үлэ фронугар сылдьыбыт, кэргэнэ Егоров Гаврил Иванович – Дьиэлээхэп, Бухта Тиксии эмиэ үлэ фронугар сылдьыбыт. Кэргэнин араспаанньатын ылан Егорова Мария Игнатьевна буолбута. ССКП члена, пенсияҕа тахсыар дылы ыанньыксыттаабыта. Бастыҥ үлэһитин иһин Москваҕа БСТХБ-га сылдьыбыта, үрүҥ көмүс мэтээлинэн наҕараадаламмыта. Кыыһа Егорова Матрена Гаврильевна, Исидор Барахов аатынан совхоз кылаабынай агрономунан үлэлээбитэ.
Адамов Семен Игнатьевич, 1920 с төрөөбүт. 1943 с сэриигэ ыҥырыллыбыт, 1945 с эргиллибит. Забалькайскай ВО-ҕа сулууспалаабыт, 1979 с өлбүт. Өр сылларга субай сүөһү көрөөччүннэн үлэлээбитэ. Уола Адамов Иннокентий Семенович Адамов Николай Игнатьевич – Тыыраачай уола, 1943-1945 с.с. Бухта Тиксии – Аҕа Дойду улуу сэриитин кэмигэр үлэ фронугар сылдьыбыт, кыыһа Адамова Альбина Николаевна, уола Адамов Руф Николаевич. Николай Игнатьевич өр сылларга субай сүөһү көрөөччүннэн үлэлээбитэ.
Адамова Христина Игнатьевна, колхоз, совхоз бастыҥ доярката, тыыл, үлэ ветерана, ыччат наставнига, Куруҥ күөл ферматыгар өр сылларга үлэлээбитэ
Кэрэ-бэлиэ сирдэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Биллиилээх дьоно
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Өссө маны көр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Быһаарыылар
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Сигэлэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Официальный информационный портал Республики Саха (Якутия):Верхневилюйский улус Архыыптаммыт 2013, Атырдьах ыйын 20 күнүгэр.
- Саха Сирин нэһилиэктэрэ:Үөһээ Бүлүү нэһилиэктэрэ Архыыптаммыт 2016, Кулун тутар 5 күнүгэр.
- gosspravka.ru:Верхневилюйский улус
[[Билэ:|25px|Үөһээ Бүлүү улууһа]] | Бу Үөһээ Бүлүү улууһун географиятыгар сыһыаннаах сиппэтэх ыстатыйа. Көннөрөн уонна эбэн көмөлөһүөххүн сөп. |