Аньыы диэн саха тыла буолбатах
Аньыы диэн тыл саха тыла буолбатах. Бу тылы 19-с үйэҕэ нуучча аҕабыыттара православнай таҥара үөрэҕин «грех» диэн тылын сахалыы тылбаастаарылар булан кэбиспит саҥа тыллара буолар.
Сэбиэскэй былаас кэмигэр бары үөрэхтээхтэр «айыыны оҥоруу үчүгэй» диэн үөрэҕи өрө тутаннар айыыны оҥорууну үчүгэй эрэ курдук сыыһа санааҕа киирбиттэрэ. Онтон киһи куһаҕаны оҥоруутун нуучча аҕабыыттарын үтүктэннэр, «грех» диэн тылы тылбаастааннар «аньыы» диэн тылы туһана сатыыллар, саха дьонун барыларын албынныыллар. (1,57).
Дьон олоҕор халыйыыны үөскэппит сэбиэскэй былаас эстибитин кэннэ айыыны үчүгэй диэһин, айыы диэн тылы улаханнык, дорҕоонноохтук этии суох буолуо этэ.
Билигин даҕаны эстибит сэбиэскэй былаас тобохторо; суруйааччылар, учуонайдар, нуучча тылын быһалыы үтүктээччилэр бу сыыһаны салҕаан иһэллэр. Бэйэлэрэ оҥорор, тутар үлэһиттэр киһи оҥорор быһыыта икки аҥы арахсан; үчүгэй эбэтэр куһаҕан буолан тахсалларын бэйэлэрэ билэллэр.
Сахалар айыы диэн тыллара бэйэтэ киһи үчүгэйи эбэтэр куһаҕаны оҥорон кэбиһэрин биллэрэн икки өрүттээх өйдөбүллээҕэ хаһан да уларыйыа суоҕа. (2,32).
«Аньыы» диэн тыл сахаларга былыр-былыргыттан суох тыл. "Аньыы" диэн тылы булан тыл үөрэхтээхтэрэ саха дьонун барыларын албынныы сылдьаллар.
Туһаныллыбыт литература
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]1. Каженкин И.И. Дорҕооннор өйгө-санааҕа дьайыылара. - Дьокуускай: ГБУ РС(Я), 2013. - 108 с.
2. Афанасьев П.С. Саха тылын быһаарыылаах кылгас тылдьыта. - Дьокуускай: Бичик, 2008. - 680 с.