Федотов Николай Алексеевич

Федотов Николай Алексеевич — Торбаза (1927—2008) — Саха АССР спордун маастара, Иккис Наахара нэһилиэгин бочуоттаах гражданина, «Хохочой — Дьокуускай — Майа» хаһыйарынан десант кыттыылааҕа.

Н. А. Федотов 1927 сыллаахха алтынньы 14 күнүгэр Тиэлигигэ Тамма үрэх тардыытыгар, дьадаҥы бааһынай дьиэ кэргэнигэр төрөөбүтэ. Тулаайах хаалан, оҕо сааһыттан колхоз хара үлэтигэр улахан дьону кытта тэҥҥэ үлэлээн буспута-хаппыта. 1947 сыллаахха Наахара оскуолатын сэттис кылааһын бүтэрбитэ.

1950 сыллаахха саас Мэҥэ-Хаҥалас военкомата трахома ыарыылаах призывниктары Майаҕа ыҥыртаан киллэрэн эмтэппитэ. Онно Николай Алексеевич эмиэ баара. Военкомат призывниктары кытта үлэлэһэр офицера тренер Сивцев Егор Павловичка хайыһарга ГТО нуорматын тутарыгар дьаһайбыта. Онно Николай Федотов хайа да оҕоттон таһыччы үчүгэйдик сүүрэрин көрөн, Егор Павлович военкомат администрациятын хаһаайыстыбаннай отделын начальнигар, Петров Гаврил Гаврильевичка эппит. Кини дьаһалынан оройуоннааҕы күрэхтэһиигэ кыттар хамаанда тэриллибит. Онно Николай Федотовы чилиэнинэн ылбыттар.

Оччолорго Лазарь Сергучев, 1949 сыллаах республика хайыһарга күрэхтэһиитигэр 50 км сиргэ чемпион буолан, аатыра сылдьар кэмэ этэ. 1950 сыллаахха оройуон күрэхтэһиитэ икки күн буолбута. Маҥнайгы күн 10 км сиргэ Николай Федотов бу өрөспүүбүлүкэ чемпионун куотан кэлиитэ көрөөччүлэри соһуппута. Николай быанан бааллар, мас торуоскалаах мас хайыһардааҕа, ынах этэрбэстээҕэ. Оттон Сергучев буоллаҕына, тимир креплениелаах тупсаҕай хайыһардааҕа. Сарсыныгар 18 км сиргэ Федотов син биир бастаабыта.

Ити сыл 1950 сыллаахха республиканскай күрэхтэһиигэ кыттан 30 км сиргэ 2 миэстэ, 50 км сиргэ 1 миэстэ буолбута. Хайыһардьыт нууччалар даҕаны, көрөөччүлэр даҕаны сөҕүүлэрин-махтайыыларын биллэрэн: «Ай-да, торбаза!» — дэспиттэрэ. Онтон ыла Николай Федотовка ити Торбаза диэн аат иҥэн хаалбыта. Мэҥэ-Хаҥалас спордун историятыгар Николай Алексеевич Федотов — Торбаза курдук үрдүк ситиһиилээх хайыһардьыт суох. Кини Саха сирин чемпионатыгар көрдөрүүлэрэ:

• 1950 с. 30 км — 2 м. 50 км — 1 м.
• 1951 с. 30 км — 2 м. 50 км — 1 м.
• 1952 с. 30 км — 1 м. 50 км — 1 м.
• 1953 с. 30 км — 1 м. 50 км — 2 м.

Ити курдук, республика хайыһарга финальнай күрэхтэһиилэригэр тыа, үрэх баһын булчут уола Николай Федотов түөрт сыл устата иннин кимиэхэ даҕаны биэрбэтэҕэ, оччотооҕуга республикаҕа аатыра сылдьар хайыһардьыттары тулуталаабатаҕа. Н. А. Федотов 40-н тахса сыл ойуур хаһаайыстыбатыгар леснигынан үлэлээбитэ.

Эдэр эрдэҕиттэн отоһутунан, норуот эмчитинэн биллибитэ. Эмтээх оттору хомуйан, араас дьарҕа ыарыылары эмтээн, дьонун-сэргэтин махталын ылара. Ону таһынан айылҕа уларыйыыларын олоҕун тиһэх күннэригэр диэри кэтээн көрбүтэ.

2008 сыллаахха өлбүтэ.