Ох саа
Ох саа - оноҕоһунан, оҕунан ытарга аналлаах саа. Сэриигэ уонна булка туттуллар. Билигин күрэххэ эмиэ тутталлар.
Сахалар Орто азия омуктарыттан атын ох саалаахтар эбит. Оҕу оҥороллоругар хатыҥ уонна тиит маһын тутталлар эбит. Ол мастарын хатыыс кутунан силим оҥорон силимниилэр эбит. Бүтүннү оҥоһуллан бэлэм буолбутун кэннэ тас өттүн бүтүннүү туоһунан бүрүйэллэр, сиик тардыбатын диэн.
Ох саа ортото, тутар сирэ тутаах дэнэр, иэҕиллэн токуруйар сирэ чаачар дэнэр, төттөрү токуруйар сирдэрэ кураах диэн дэниллэр, уонна ону нөҥүө муос дэнэр. Ох саа быата кирис диэн дэнэр.
Ох саа киһи төһө күүстээх соччоннон кытаанах гыналлар эбит. Онон күүстээх киһи оҕо ордук күүскэ тэбэр эбит. Күүстээх охтон ытар киһини "Күүстээх эрбэхтээх" дииллэр эбит. Холобура, үүнэн турар тиит маһы дьөлө ытар дьон бааллар эбит.
Бэгэччэхтэрин кирис охсоруттан харыстаан оҕу тутар илии улахан тарбаҕар дапсы диэн муостан оҥоһуллубут тэрили кэтэллэр эбит.
Ох сааннан ытарга икки ньыма баара биллэр, биирэ ыйар тарбаҕынан уонна эрбэҕинэн оҕу кыбытан ыталлар, биирэ ыйар уонна ортоку тарбаҕынан кириһи тиэрэ тутан (спортивнай ытааччылар туталларын курдук гынан баран тиэрэ) ыталлар эбит. Иккис ньыманан ытарга оноҕоско, оххо кирис киирэр олугун биир өттө уһун буолар, ытаргар тарбаххынан туора эһэн кэбиспэт гына.
Ону таһынан ох сааннан кыҥаан ытарга холо диэн тэрили тутталлар эбит. холо бэлэнчигэ туттарыллар кэрдиистээх чараас мас. Бултуур булдуҥ ырааҕыттан көрөн холо кэрдииһинэн ыйдаран ох сааҥ туһаайыытын туруораҕын. Холобура бинтиэпкэҕэ миэтирэтин туруорар курдук.
Ох сааны куонньалыкка илдьэ сылдьаллар эбит. Куонньалык икки аҥаардаах, аллараа өттүгэр ох саа угуллар, үөһээ өттүн ардахха эбэтэр ууралларыгар кэтэрдэллэр.
Ох сааны оҥороллоругар ох саа кыһыаҕа диэн тэрили тутталлар эбит. Ох сааны оҥорор туһунан уустар бааллар эбит, холобур үчүгэй ох сааҕа сылгы үөрүн биэрэллэр эбит.
Атын чугастааҕы омуктарга быһаҕы, батаһы кытта тэҥҥэ саха ох саата эмиэ атыылана сылдьыбыт буолуохтаах.