Афанасьев Алексей Никифорович

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Афанасьев Алексей Никифорович, ахсынньы 29 күнүгэр, 1945 сыллаахха, Сунтаар улууһун, Түбэй-Дьаархан нэһилиэгэр төрөөбүтэ.

Олоҕун олуктара[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Оҕо сааһа сэрии кэннинээҕы ыарахан кэмҥэ ааспыта. Бордон, Сунтаар, Бүлүү куорат тулаайах оҕолору иитэр дьиэлэригэр, кэлин Дьаархан, Сиэйэ интернаттарыгар олорон оскуоланы үөрэнэн бүтэрбитэ.

1967-1971 сс. Түбэй-Дьаархан оскуолатын физкультура учууталынан педагогическай үлэтин саҕалаабыта.

1969 с. ырыа учууталынан үлэлээбитэ.

1977 сыллаахха Абаканнааҕы педагогическай институту үөрэнэн бүтэрэн биология уонна химия учууталын идэтин ылбыта.

1977-1984 сс. Сиэйэ оскуолатын химия учууталынан үлэлээбитэ.

Тыа учуутала буоларын быһыытынан сүрүн уруогун биэрэрин таһынан эбии физика, география, ырыа, уруһуй, черчение, история, үлэ уонна физкультура уруоктарын биэрэрэ. Интернат уонна күнүскү эбии дьарык иитээччитинэн, спортивнай уонна предметинэн куруһуоктар салайааччытынан үлэлээбитэ.

Алексей Никифорович нэһилиэккэ, улууска уонна республикаҕа спорт сайдарыгар улахан өҥөлөөх. Ол курдук боксаҕа общественнай тренер быһыытынан хас да республика чемпионнарын уонна призердарын бэлэмнээбитэ. Ону таһынан хамаанданан оонньуу көрүҥнэригэр, туризмҥа, «Зарница» байыаннай-патриотическай оонньууга улууска элбэхтик бастаан тураллар. Кини үөрэппит оҕолорун ортолоругар физкультура учууталлара, спорт араас көрүҥнэригэр тренердэр, маастардарга кандидаттар, Саха сирин уонна Россия үөрэҕириитин туйгуннара бааллар.

Алексей Никифорович баяҥҥа эдэр эрдэҕиттэн оонньуур, ылыыр, ону таһынан ырыа айар мелодист. Билиҥҥи туругунан отучча ырыа айан норуот биһирэбилигэр таһаарда.

Киинэ устарынан дьарыгырар буолан 2013 с. Саха сирин культуураҕа уонна духуобунаска министерствотын дипломунан наҕараадаламмыта уонна XII «Кинолетопись Якутии» өрөспүүбүлүкэтээҕи конкурс лаурета буолбута.

Таһаарыылаах общественнай үлэтин иһин хас да грамотанан уонна дипломнарынан наҕараадаламмыта. Саха сиригэр спорт сайдыытын 70 сылыгар Саха сирин үөрэҕириитин министерствотын физкультура уонна спорт Комитетын грамотатынан наҕараадаламмыта. Саха сирин профсоюзтарын 75 сылыгар республика профсоюзтарын Комитетын грамотатынан наҕараадаламмыта.

1998 сыллаахха Саха сирин үөрэҕириитин туйгуна аат иҥэриллибитэ.

2003 сыллаахха РФ үөрэҕириитин министерствотын грамотатын ылбыта.

Ону таһынан «50 лет Победы», «Дети войны» мэтээллэр хаһаайыннара. Түбэй-Дьаархан нэһилиэгин Бочуоттаах олохтооҕо.

Өр сыллаах таһаарыылаах үлэтин иһин РФ иитиигэ уонна үөрэҕириигэ Бочуоттаах үлэһитэ уонна Саха сирин үөрэҕириитин систематын Бочуоттаах бэтэрээнэ диэн ааттар иҥэриллибиттэрэ.[1]

Наҕараадалара, ытык ааттара[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • РФ иитиигэ уонна үөрэҕириигэ Бочуоттаах үлэһитэ
  • Саха сирин үөрэҕириитин туйгуна,
  • Саха сирин үөрэҕириитин систематын Бочуоттаах бэтэрээнэ,
  • РФ үөрэҕириитин Бочуотунай грамотата.
  • Үлэ бэтэрээнэ.
  • Түбэй-Дьаархан нэһилиэгин Бочуоттаах олохтооҕо.[1]

Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  1. 1,0 1,1 “Педагогическая энциклопедия”/М-во образования Респ. Саха (Якутия). – Якутск, 2022- Т.VI.стр. 392

Сигэлэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]