Амма-Наахара нэһилиэгэ (Амма улууһа)

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Амма нэһилиэгэБолугур нэһилиэгэАбаҕа нэһилиэгэАбаҕа нэһилиэгэБөтүҥ нэһилиэгэАлтан нэһилиэгэЧапчылҕан нэһилиэгэСоморсун нэһилиэгэСоморсун нэһилиэгэЧакыр нэһилиэгэСулҕаччы нэһилиэгэМаай нэһилиэгэЭмис нэһилиэгэАмма-Наахара нэһилиэгэСатаҕай нэһилиэгэМээндиги нэһилиэгэЧурапчы улууһаМэҥэ-Хаҥалас улууһаХаҥалас улууһаАлдан улууһаУус-Маайа улууһа
Амма өрүс Өнньүөс уонна Болугур икии ардынан

Амма Наахарата нэһилиэк. Амма улууһун нэһилиэгэ, киинэ Өнньүөс.

Улуус кииниттэн 81 км соҕуруулуу-арҕаа диэкки Амма өрүс хаҥас кытылыгар сытар.

Нэһилиэнньэтин ахсаана 632 киһи (2007 сыл), ол иһигэр: Өнньүөскэ — 599, Ефремовоҕа — 21, Төгүлтэҕэ — 19 киһи.

Мэлдьи сырыылаах суол. Олохтоохтор дьарыктара бурдук уонна оҕуруот аһын үүннэрии.


Историяттан[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Амма-Наахараҕа, 19-ус үйэҕэ, өр кэмҥэ баһылыгынан Даадар кулуба олорбут.

Кини саҕана Наахара саамай улаата сылдьыбыт, Серошевскай «Якуты» кинигэтигэр нэһилиэктэртэн киһи ахсаанынан үһүс миэстэҕэ турар эбит.

Даадар кулуба бэйэтин кэмигэр баайдартан баайдара эбит, сүөһүтүн ахсаана 1000 наар бииринэн эрэ куоһурбат, дьон кэпсээнинэн бастакы ынахтара икки көстөөх сайылык алааһыгар киирэллэригэр бүтэһик ынахтара хотонтон саҥа тахсар эбит.

Даадар кулуба туһунан элбэх үһүйээн хаалбыт, ол курдук күһүөрү, эрэ суох дьахталлары кус сыгынньахтаан баран кыра алааска ынахтары мэччитэр курдук ыытан кэбиһэр уонна бэйэтэ атыыр оҕус буолан маҕырыы-маҕырыы алааска киирэн сырсар эбит үһү.

Хас барбыт-кэлбит киһи кини дьиэтигэр хайаан да таарыйан ааһыахтаах эбит уонна тойоҥҥо айах тутан тыл этиэхтээх эбит.

Дьиэтин таарыйбакка эрэ ааспыт дьону эдэр уолаттар атынан ситэн тиийэн кымньыынан таһыйан баран төннөрү хайыһыннараллар эбит.

Оннук хас даҕаны улахан сололоох тойоттору төннөрөн турардаах үһү.

Наахараҕа Ньукуолуҥҥа анаан таҥара дьиэтин туттарбыт (соторутааҕыта уокка былдьаммыта), ону Дьокуускайтан аркыырай бэйэтэ кэлэн аспыт.

Кини кэлэригэр Чыамайкыга дылы хара тыаны солоон саҥа суол оҥотторбут, ол суола билигин да чөл турар.

Даадар кулуба олорбут балаҕанын уһуна 22 м, кэтитэ 3 м., үрдүгэ 3 м., остуолбаларын иккилиитэ туруорбуттар эбит уонна ирбэт тоҥ мууска дылы дириҥҥэ хаһыллыбыт эбит.

7 эркиннээх, хас эркинин аайы түннүктээх эбит, балаҕан тула 1,5 м тиийэ кэтиттээх нааралар бааллар эбит.

Нэһилиэктэн төрүттээхтэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Өнньүөс өйдөбүлэ[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

географияҕа: кырдаллар икки ардыларынааҕы дириҥэ суох инчэҕэй уһун куоһаах, хотоол, уу былыргы сүнньэ.

Сигэлэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]