Бу сирэй От ыйын 17 куодун көр

'''От ыйын 17''' диэн [[Григориан халандаара|Григориан халандаарыгар]] сыл 198-с күнэ ([[ордук хонуктаах сыл]]га 199-c күнэ). Сыл бүтүө 167 күн баар.

== Бэлиэ күннэр ==
* {{Флагификация|ХНТ}} — '''Аан дойдутааҕы холуобунай суут күнэ'''. 1998 сыллаахха Риимҥэ Аан дойдутааҕы холуобунай сууту тэрийэр туһунан сөбүлэҥ түһэрсиллибит. Бу суут түөрт хайысханы көрөр: геноцид, киһи-аймаҕы утары оҥоһуллубут буруй, байыаннай буруй уонна дойдуну утары агрессия. Суут штаб-квартирата [[Гаага]] куоракка баар.
* {{Флагификация|Россия}}:
** '''[[Этнограф күнэ]]'''. ССРС-ка 1970-с сс. бэлиэтэнэр. Бу күн эдэр этнографтары "сүрэхтиир" идэлээхтэр.
** ВМФ авиациятын күнэ <ref>[https://tass.ru/info/2124250 День авиации ВМФ России. Досье - Биографии и справки - ТАСС]</ref>
* {{Флагификация|Ирак}} — Өрөбүлүүссүйэ күнэ ([[БААС]], [[1968]])
* {{Флагификация|Лесото}} — Хоруол төрөөбүт күнэ ([[Летсие III]])
* {{Флагификация|Пуэрто-Рико}} — Луис Ривьера төрөөбүт күнэ (Luis Muñoz Rivera)
* {{Флагификация|Финляндия}} — Демократия күнэ
* {{Флагификация|Южная Корея}} — Конституция күнэ
* {{Флагификация|Словакия}} — [[Словакия тутулуга суох буолуутун күнэ|Тутулуга суох буолуу күнэ]]
* {{Флагификация|Япония}} — Гион Мацури (Gion Matsuri)
* '''Эмодзи аан дойдутааҕы күнэ''' (World Emoji Day)
* '''От күөҕэ харахтаахтар күннэрэ''' ([[от ыйын 18]] күнүгэр бэлиэтэнэр халлаан күөҕэ харахтаахтар күннэрин иннинэ)<ref>[https://4-info.ru/drugoe/2019/kogda-otmechaetsya-den-zelenoglazih/ Когда отмечается День зеленоглазых? | 4 info - Вопросы, ответы, статьи]</ref>
* '''Фиргун күнэ''' — туора дьон ситиһиитигэр үөрүү күнэ. 2014 сыллаахтан Израильга түмэт-тэрилтэ көҕүлээһининэн бэлиэтэнэр буолбут. Бу күн дьон бэйэ-бэйэлэригэр комплимент этэллэр, атын дьон ситиһиитин хайгыыллар.

== Түбэлтэлэр ==
* [[1429]] — аҥылычааннартан босхоломмут Реймс куоракка [[Франция]] хоруонатын Карл VII кэппит (сиэр-туом кэмигэр кини үрдүгэр дуоҕаны [[Жанна д’Арк]] тутан турбут).
* [[1611]] — Якоб Делагарди баһылыктаах [[Швеция|швед]] сэриитэ [[Новгород]]ы ылбыт.
* [[1785]] — [[Камчаатка (тумул арыы)|Камчаатка]]ҕа көскө сылдьан күрээбит [[Мориц Бенёвскэй]] бэйэтин Мадагаскаар импэрээтэринэн биллэриммит уонна Францияҕа сэриини биллэрбит.
* [[1868]] — [[Япония]] киинэ [[Киото]] куораттан [[Токио]]ҕа көспүт.
* [[1907]] — Санкт-Петербурга нуучча-дьоппуон сөбүлэҥэ түһэрсиллибит. Өрүттэр бэйэ-бэйэлэрин сирдэрин былдьаспат, [[Кытай]] тутулуга суоҕун ытыктыыр, [[Манчжурия]]ны нуучча уонна дьоппуон сабыдыаллыыр сирдэригэр араарар (хоту өттө Арассыыйа киэнэ, соҕуруу өттө — Япония), [[Кэриэйэ]]ни Япония анал интэриэстээх сиринэн ааҕар, оттон [[Монголия]]ны Арассыыйа анал интэриэстээх сиринэн ааҕар туһунан сөбүлэспиттэр.
* [[1918]] — [[Сибиир Бириэмэннэй бырабыыталыстыбата]] [[Омскай]]га [[Сибиир тутулуга суох буолуутун туһунан Декларация|Сибиир тутулуга суох буолуутун туһунан Декларацияны]] ылыммыт.
* [[1920]] — бассабыыктар өрөспүүбүлүкэҕэ баар киинэ аппарааттарын уонна хартыыналары национализациялаабыттар.
* [[1923]] — [[Пепеляев Анатолий Николаевич|Анатолий Пепеляев]] салайааччылаах үрүҥ этэрээттэрэ [[Айаан|Айааҥҥа]] кыһылларга бэриммиттэр.
* [[1929]] — [[КВЖД]]-ны былдьаһыы түмүгэр [[ССРС]] Кытайы кытта дипломааттыы сыһыанын тохтоппут.
* [[1936]] — Байыаннайдар өрө турууларыттан [[Испания]]ҕа гражданскай сэрии саҕаламмыт.
* [[1937]] — Саха АССР Совнаркомун уурааҕынан "сайыҥҥы ис ыарыытын кытта охсуһар" оҕо балыыһата тэриллибит.
* [[1942]] — Сталинградтааҕы кыргыһыы бастакы кэрчигэ (көмүскэнии) саҕаламмыт.
* [[1975]] — Куйаарга «Союз» (ССРС) уонна «Аполлон» (АХШ) хараабыллар стыковкаласпыттар.
* [[1976]] — [[Монреаль]]га XXI Олимпиада оонньуулара саҕаламмыт. Бу оонньууларга көҥүл тустууга саха оскуолатын өрөгөйө буолбута.
* [[2001]] — [[Ил Түмэн]] Михаил Николаев бэрэсидьиэнинэн үһүс болдьоххо барарын көҥүллүүр Конституцияҕа уларытыы киллэриини ылымматах.

== Төрөөбүттэр ==
* [[1796]] — француз худуоһунньуга [[Жан Батист Камиль Коро]].
* [[1846]] — нуучча айанньыта уонна этнограф [[Миклухо-Маклай Николай |Николай Миклухо-Маклай]].
* [[1942]] — Уус-Маайа улууһун Ааллаах Үүн бөһүөлэгэр [[Томтосов Алексей Александрович|Алексей Томтосов]] төрөөбүт — Дьокуускай баһылыга, СӨ бырабыыталыстыбатын солбуйар бэрэстээтэлэ, РФ омуктарга уонна миграцияҕа бэлиитикэтин миниистирин солбуйааччыта буола сылдьыбыта. 
* [[1947]] — [[Винокурова Ульяна Алексеевна|Ульяна Винокурова]], Саха Сирин биллиилээх уопсастыбаннай диэйэтэлэ уонна бэлиитигэ, социолог уонна психолог учуонай. Орто Халыма улууһун Байды нэһилиэгэр төрөөбүтэ.
* [[1953]] — [[Дьяконова Юлия Назаровна|Юлия Дьяконова]] (30.07.1986 өлб.) — саха остуоруйаларын чинчийбит учуонай, филология билимин хандьыдаата.
* [[1970]] — [[Акимов Егор Егорович|Егор Акимов]] — ырыаһыт, ырыа айааччы, СӨ култууратын туйгуна.
* [[1971]] — [[Саина]], дьиҥнээх аата Екатерина Саввинова — саха ырыаһыта. [[Булуҥ нэһилиэгэ (Булуҥ улууһа)|Булуҥ улууһун Булуҥ нэһилиэгэр]] төрөөбүтэ.
* [[1973]] — [[Алексеева Сардана Анатольевна|Сардана Алексеева]] — [[эбээн]] олоҕун-дьаһаҕын чинчийэр учуонай, устуоруйа билимин хандьыдаата.

== Быстыбыттар ==
* [[1790]] — [[Адам Смит]] (Adam Smith), Англиятттан төрүттээх аатырбыт экономист уонна бөлөһүөк.
* [[1912]] — француз математига, астроном, бөлөһүөк [[Жюль Анри Пуанкаре]].
* [[1918]] — [[Арассыыйа Импиэрийэтэ|Арассыыйа импиэрийэтин]] бүтэһик императора [[Николай II]].
* [[1996]] — саха худуоһунньуга, живописец [[Собакин Афанасий Петрович|Афанасий Собакин]] (1928 с. Чурапчы Кытаанаҕар төр.).


{{ыйдар}}

[[Категория:От ыйын 17]]