Ырытыы:Күннүк Уурастыырап

Сирэй ис хоһооно атын тылга суох.
Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

САХА ПОЭЗИЯТЫН СААРЫНА Саха народнай поэта, уран тыл уҺулуччулаах маастара В.М. Новиков – Күннүк Уурастырырап ыам ыйын 9 күнүгэр 1907 сыллахха Амма улууһун Эмис нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Кини төрөөбүт күнэ биһиги норуоппут биир уһулуччулаах событиетын – Кыайыы күнүнэн кытта ситимнээх. Онон дьоно, оҕолоро, сиэннэрэ, поэзиятын таптаачылар Кыайыы күнүн бырааһынньыгар Күннүк Уурастыыраабы саныыр буолуохтаахтар. Тыл үөрэхтээҕэ Г.В. Попов «Хантан хааннаахпыты​й, кимтэн кииннээхпитий» диэн кинигэтиттэн Күннүк Уурастыырап Бэрт Маарыйа хос-хос сиэнэ уонна киниэхэ Леонид Попов, Иван Слепцов – Арбита хаан уруу аймах буолаларын туһунан биллибит. Онон бу үс талааннаах поэттар биир силистээх мутуктаах буолан, саха норуотун уус-уран тылын, ыллам-дьэллэм ырыатын, ойуу-мандар тойугун, улуу олоҥхотун дьиҥ чахчы эттэригэр-хааннарыгар иҥэриммит эбиттэр диибит.

Суруйааччы «Бэйэм туспунан» диэн кэпсээнигэр кыһалҕалаах оҕо сааһын уратытын бэлиэтээн турар. Бастакынан, биир сааһыгар да тиийэ илигинэ: үс ыйдааҕар аҕата өлөн, ийэтэ атын улуус киһитигэр кэргэн тахасн төгүрүк тулаайах хаалбыт. Кинини эбэлээх эһэтэ ииппиттэр. Эбэтэ Бороскуобуйа эмээхсин наһаа намыын, холку, сэмэй, асчыт, дьаһаллаах эбит. Поэт ахтарынан: “ миигин олус таптыыра, атаахтатара. Бэйэм өйдүүр буолуохпар диэри эмсэхтээх этим. Ол гынын баран оҕо сааһым оннук далбара сотору уурайбыта: сэттэбин туола иликпинэ эбэм өлбүтэ. Эһэм кэнники кэргэн-нэммэҕэтэ. Убайдарым (аҕам бырааттара) эмиэ ойох ылбатахтара. Онон аспытын астыыр, таҥаспытын оҥорор дьиэбитин көрөр киһитэ суох этибит». Манна көрөрбүтүнэн, Күннүк Уурастыырап эр дьон эйгэтигэр улааппыт, онон кини оҕо эрдэҕиттэн кырдьыар диэри муннукка ытаабыт, сөбүлүүр дьарыга булт этэ. Булт умсулҕанын туһунан төһөлөөх дьикти айымньылары айбыта буолуой. Бу туһунан арыый кэнники этиэхпит. Кыра эрдэҕиттэн олох эрэйин көрбүт, кыһалҕатын билбит уйаҕас дууһулаах оҕо олоххо, кэрэҕэ тардыһыытын норуотун талааннаах дьоно күөтээбиттэрэ.